تاریخ علوم در اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۲: خط ۴۲:
فصل دوم: علم نحو: علم نحو از علوم اساسی در اسلام است که هدف اصلی آن حفظ زبان عربی و جلوگیری از لَحن (خطا در تلفظ و اعراب) در قرائت قرآن و احادیث بود. این امر به‌ویژه پس از گسترش فتوحات اسلامی و اختلاط اعراب با غیرعرب اهمیت یافت. نحو شناسان بر آن بودند که با وضع اصول و قواعدی، زبان عربی را از انحراف حفظ کنند تا درک صحیح معانی کلام خدا تضمین شود. اولین تلاش‌ها در زمینه تدوین نحو به دو مرکز عمده یعنی بصره و کوفه باز می‌گردد. یکی از مشهورترین متقدمان این علم، [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] (140-180ق) است که کتاب «الکتاب» او، نخستین اثر جامع نحوی محسوب می‌شود. در سده‌های بعد، مکتب بغداد به وجود آمد که اغلب از آراء دو مکتب بصره و کوفه بهره می‌برد<ref>همان: ص19- 64</ref>.
فصل دوم: علم نحو: علم نحو از علوم اساسی در اسلام است که هدف اصلی آن حفظ زبان عربی و جلوگیری از لَحن (خطا در تلفظ و اعراب) در قرائت قرآن و احادیث بود. این امر به‌ویژه پس از گسترش فتوحات اسلامی و اختلاط اعراب با غیرعرب اهمیت یافت. نحو شناسان بر آن بودند که با وضع اصول و قواعدی، زبان عربی را از انحراف حفظ کنند تا درک صحیح معانی کلام خدا تضمین شود. اولین تلاش‌ها در زمینه تدوین نحو به دو مرکز عمده یعنی بصره و کوفه باز می‌گردد. یکی از مشهورترین متقدمان این علم، [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] (140-180ق) است که کتاب «الکتاب» او، نخستین اثر جامع نحوی محسوب می‌شود. در سده‌های بعد، مکتب بغداد به وجود آمد که اغلب از آراء دو مکتب بصره و کوفه بهره می‌برد<ref>همان: ص19- 64</ref>.


فصل سوم: علم لغت: علم لغت (لغت‌شناسی و واژه‌نگاری) نیز به منظور فهم بهتر کلمات و مفاهیم قرآن، حدیث و شعر عربی توسعه یافت. اولین کتاب لغت عربی، کتاب «العین» اثر [[خلیل بن احمد|خلیل بن احمد فراهیدی]] (100-175ق)، محسوب می‌شود که ترتیب الفبایی آن بر اساس مخارج حروف شکل گرفته است پس از وی «[[تهذيب اللغة|تهذیب اللغه]]» [[ازهری، محمد بن احمد|ازهری]] (282-370ق)، «[[جمهرة اللغة|جمهره اللغه]]» [[ابن درید، محمد بن حسن|ابن درید]] (223-321ق)، «[[البارع في اللغة|البارع فی اللغه]]» [[قالی، اسماعیل بن قاسم|ابوعلی قالی]] (288-356ق)، «[[المحيط في اللغة|المحیط]]» [[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد|صاحب بن عباد]] (326-385ق)، «[[الصحاح، تاج اللغة و صحاح العربية|صحاح]]» [[جوهری]] (340 -386 یا 393ق) ، «المجمل» و «[[معجم مقاييس اللغة|مقاییس اللغه]]» [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس]] (329-395ق)، که بیشتر از سرزمین ایران هستند قرار دارند پس از آن به معنای «معجم لغوی» و وجه تسمیه پرداخته و عوامل موثر در لغت‌نویس عربی را باز می‌شمرد.
فصل سوم: علم لغت: علم لغت (لغت‌شناسی و واژه‌نگاری) نیز به منظور فهم بهتر کلمات و مفاهیم قرآن، حدیث و شعر عربی توسعه یافت. اولین کتاب لغت عربی، کتاب «العین» اثر [[خلیل بن احمد|خلیل بن احمد فراهیدی]] (100-175ق)، محسوب می‌شود که ترتیب الفبایی آن بر اساس مخارج حروف شکل گرفته است پس از وی «[[تهذيب اللغة|تهذیب اللغه]]» [[ازهری، محمد بن احمد|ازهری]] (282-370ق)، «[[جمهرة اللغة|جمهره اللغه]]» [[ابن درید، محمد بن حسن|ابن درید]] (223-321ق)، «[[البارع في اللغة|البارع فی اللغه]]» [[قالی، اسماعیل بن قاسم|ابوعلی قالی]] (288-356ق)، «[[المحيط في اللغة|المحیط]]» [[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد|صاحب بن عباد]] (326-385ق)، «[[الصحاح، تاج اللغة و صحاح العربية|صحاح]]» [[جوهری]] (340 -386 یا 393ق) ، «مجمل اللغة» و «[[معجم مقاييس اللغة|مقاییس اللغه]]» [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس]] (329-395ق)، که بیشتر از سرزمین ایران هستند قرار دارند پس از آن به معنای «معجم لغوی» و وجه تسمیه پرداخته و عوامل موثر در لغت‌نویس عربی را باز می‌شمرد.


در پایان فصل به ارتباط زبان عربی با مطالعات و تحقیقات دینی و اتحاد منشا آن دو اشاره و پنج مکتب (مکتب خلیل، ابو عبید بن سلام (15-224ق)، جوهری، برمکی و ابن درید) و پیروان آنها را در شیوه‌های مکتب‌های فرهنگ نویسی عربی معرفی می‌کند<ref>همان: ص65- 88</ref>.
در پایان فصل به ارتباط زبان عربی با مطالعات و تحقیقات دینی و اتحاد منشا آن دو اشاره و پنج مکتب (مکتب خلیل، ابو عبید بن سلام (15-224ق)، جوهری، برمکی و ابن درید) و پیروان آنها را در شیوه‌های مکتب‌های فرهنگ نویسی عربی معرفی می‌کند<ref>همان: ص65- 88</ref>.
۱٬۹۰۷

ویرایش