سیره اخلاقی معصومین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'امام صادق(ع)' به 'امام صادق (ع)'
جز (جایگزینی متن - ']] ،' به ']]،')
جز (جایگزینی متن - 'امام صادق(ع)' به 'امام صادق (ع)')
خط ۶۱: خط ۶۱:
مؤلف، در اولين بخش كتاب، نخست، «اهتمام به نماز» را مطرح مى‌كند. ايشان در اين بخش، به تبيين نماز مى‌پردازد و نماز را از سه جهت احكام، آداب و اسرار و حقايق مورد بررسى قرار مى‌دهد و مطالبى ذكر مى‌كند، سپس به ذكر داستان‌هايى از نمازگزارن واقعى؛ يعنى حضرات معصومين(ع) مى‌پردازد. در ادامه، به اهميت و جايگاه برپاداشتن نماز اشاره مى‌كند و آن را از اهم واجبات مى‌داند و در اين راستا از روايات و داستان‌هايى نيز بهره مى‌گيرد؛ مثلا در بحبوحه جنگ صفين، اميرالمؤمنين(ع) مراقب خورشيد بود، ابن عباس پرسيد: در پى چه هستيد؟ حضرت فرمودند: منتظر ظهر هستم تا نماز بخوانيم. ابن عباس گفت: ما اينك در حال نبرديم، چه وقت نمازخواندن است؟! حضرت فرمودند: «ما براى چه با اينها مى‌جنگيم؟ جز براى نماز» ([[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]، ج 3، ص 179).
مؤلف، در اولين بخش كتاب، نخست، «اهتمام به نماز» را مطرح مى‌كند. ايشان در اين بخش، به تبيين نماز مى‌پردازد و نماز را از سه جهت احكام، آداب و اسرار و حقايق مورد بررسى قرار مى‌دهد و مطالبى ذكر مى‌كند، سپس به ذكر داستان‌هايى از نمازگزارن واقعى؛ يعنى حضرات معصومين(ع) مى‌پردازد. در ادامه، به اهميت و جايگاه برپاداشتن نماز اشاره مى‌كند و آن را از اهم واجبات مى‌داند و در اين راستا از روايات و داستان‌هايى نيز بهره مى‌گيرد؛ مثلا در بحبوحه جنگ صفين، اميرالمؤمنين(ع) مراقب خورشيد بود، ابن عباس پرسيد: در پى چه هستيد؟ حضرت فرمودند: منتظر ظهر هستم تا نماز بخوانيم. ابن عباس گفت: ما اينك در حال نبرديم، چه وقت نمازخواندن است؟! حضرت فرمودند: «ما براى چه با اينها مى‌جنگيم؟ جز براى نماز» ([[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]، ج 3، ص 179).


ايشان به مذمت كسانى كه نماز را سبك مى‌شمارند، مى‌پردازد و در اين باره، به اين حديث از [[امام صادق]](ع) متمسك مى‌شود: «ان شفاعتنا لا تنال مستخفا بالصلاة»؛ «شفاعت ما، نصيب كسى كه نماز را سبك بشمارد، نمى‌شود».
ايشان به مذمت كسانى كه نماز را سبك مى‌شمارند، مى‌پردازد و در اين باره، به اين حديث از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] متمسك مى‌شود: «ان شفاعتنا لا تنال مستخفا بالصلاة»؛ «شفاعت ما، نصيب كسى كه نماز را سبك بشمارد، نمى‌شود».


دومين صفت اخلاق فردى كه در كتاب مورد بررسى قرار گرفته، «ذكر» است. با توجه به اينكه خداوند مبدأ و منبع همه خوبى‌هاى عالم است و خير و بركت جز از او نمى‌رسد، پس ارتباط با خدا؛ يعنى ارتباط با منبع خير. علاوه بر اين، انسان ذاكر همواره خويشتن را در پرتو نور خدا مى‌بيند و از گزند هر شر و فسادى در امان مى‌ماند.
دومين صفت اخلاق فردى كه در كتاب مورد بررسى قرار گرفته، «ذكر» است. با توجه به اينكه خداوند مبدأ و منبع همه خوبى‌هاى عالم است و خير و بركت جز از او نمى‌رسد، پس ارتباط با خدا؛ يعنى ارتباط با منبع خير. علاوه بر اين، انسان ذاكر همواره خويشتن را در پرتو نور خدا مى‌بيند و از گزند هر شر و فسادى در امان مى‌ماند.
خط ۷۳: خط ۷۳:
بخش دوم كتاب، در مورد اخلاق اجتماعى است. مؤلف، «حسن معاشرت» را به‌عنوان اولين صفت اخلاقى اين بخش بيان مى‌كند. وى، به جايگاه رفيع نبوت و امامت و ارتباط مستقيم آن با فكر و قلب انسان‌ها اشاره مى‌كند و مهم‌ترين رسالت انبياء و اولياى الهى را تزكيه نفوس و تربيت و تزكيه انسان‌ها بيان مى‌كند كه لازمه‌اش آراسته بودن خود انبياء و اولياى الهى به صفات اخلاقى است و در اين راستا، چند نمونه از برخورد زيباى آنان را در خانواده و ميان مردم و حتى با مخالفان يادآور مى‌شود؛ به‌عنوان مثال:
بخش دوم كتاب، در مورد اخلاق اجتماعى است. مؤلف، «حسن معاشرت» را به‌عنوان اولين صفت اخلاقى اين بخش بيان مى‌كند. وى، به جايگاه رفيع نبوت و امامت و ارتباط مستقيم آن با فكر و قلب انسان‌ها اشاره مى‌كند و مهم‌ترين رسالت انبياء و اولياى الهى را تزكيه نفوس و تربيت و تزكيه انسان‌ها بيان مى‌كند كه لازمه‌اش آراسته بودن خود انبياء و اولياى الهى به صفات اخلاقى است و در اين راستا، چند نمونه از برخورد زيباى آنان را در خانواده و ميان مردم و حتى با مخالفان يادآور مى‌شود؛ به‌عنوان مثال:


«گروهى از طايفه جهنيه ميهمان [[امام صادق]](ع) شدند. چون وقت رفتن فرارسيد، امام، زاد و توشه راه و عطايايى به آنان بخشيد، ولى به خدمتگزارانش فرمود: «از آنان كناره بگيريد و كمكشان نكنيد». مهمانان، بار خود را بستند و آماده رفتن شدند. براى وداع، خدمت امام رسيدند و عرض كردند: «اى پسر پيامبر! بسيار نيكو ميهمان‌دارى كردى، ولى چرا به خدمتگزارانت دستور دادى ما را كمك نكنند؟» امام پاسخ داد: ما اهل بيتى هستيم كه هيچ‌گاه ميهمان را براى رفتن يارى نمى‌رسانيم». (سيره اخلاقى معصومين(ع)، ص 120).
«گروهى از طايفه جهنيه ميهمان [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] شدند. چون وقت رفتن فرارسيد، امام، زاد و توشه راه و عطايايى به آنان بخشيد، ولى به خدمتگزارانش فرمود: «از آنان كناره بگيريد و كمكشان نكنيد». مهمانان، بار خود را بستند و آماده رفتن شدند. براى وداع، خدمت امام رسيدند و عرض كردند: «اى پسر پيامبر! بسيار نيكو ميهمان‌دارى كردى، ولى چرا به خدمتگزارانت دستور دادى ما را كمك نكنند؟» امام پاسخ داد: ما اهل بيتى هستيم كه هيچ‌گاه ميهمان را براى رفتن يارى نمى‌رسانيم». (سيره اخلاقى معصومين(ع)، ص 120).


در ادامه، به صفات ديگرى از اخلاق اجتماعى با عناوين «رأفت و مهربانى»، «تواضع»، «عفو و گذشت»، «غيرت اسلامى»، «روابط اجتماعى»، «خدمت به مردم»، «حمايت از محرومان» و «مشكل‌گشايى و حفظ وحدت» پرداخته است.
در ادامه، به صفات ديگرى از اخلاق اجتماعى با عناوين «رأفت و مهربانى»، «تواضع»، «عفو و گذشت»، «غيرت اسلامى»، «روابط اجتماعى»، «خدمت به مردم»، «حمايت از محرومان» و «مشكل‌گشايى و حفظ وحدت» پرداخته است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش