گزیده تقدیم‌نامه کتاب‌ها در ایران (از سال 1357 تا 1401 ش) «مادر، فراوان‌ترین سوژه تقدیم‌نامه کتاب‌ها در ایران»: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
خط ۳۵: خط ۳۵:
ساختار بیشتر کتاب‌های منتشرشده از سه بخش عمده، شامل الف) واحدهای پیش از متن؛ ب) متن؛ ج) واحدهای پس از متن تشکیل شده است. بخش پیش از متن کتاب می‌تواند یازده واحد را دربر بگیرد: صفحه عنوان کوتاه، لوحۀ آغاز، صفحه عنوان، صفحه حقوق، صفحه اهدا یا تقدیم، اپیگراف یا سرلوحه یا اپی‌نگاشت (صفحه شاهد)، یادداشت ناشر یا تقریظ یا پیش‌گفتارهای دیگران، پیش‌گفتار مؤلف، سپاس‌گزاری یا قدردانی یا منابع و مآخذ همده، فهرست مطالب یا فهرست گنجانیده‌ها یا فهرست گنجانده‌ها، فهرست تصویرها یا اشکال و فهرست جدول‌ها و نمودارها.
ساختار بیشتر کتاب‌های منتشرشده از سه بخش عمده، شامل الف) واحدهای پیش از متن؛ ب) متن؛ ج) واحدهای پس از متن تشکیل شده است. بخش پیش از متن کتاب می‌تواند یازده واحد را دربر بگیرد: صفحه عنوان کوتاه، لوحۀ آغاز، صفحه عنوان، صفحه حقوق، صفحه اهدا یا تقدیم، اپیگراف یا سرلوحه یا اپی‌نگاشت (صفحه شاهد)، یادداشت ناشر یا تقریظ یا پیش‌گفتارهای دیگران، پیش‌گفتار مؤلف، سپاس‌گزاری یا قدردانی یا منابع و مآخذ همده، فهرست مطالب یا فهرست گنجانیده‌ها یا فهرست گنجانده‌ها، فهرست تصویرها یا اشکال و فهرست جدول‌ها و نمودارها.


از یازده واحد پیش از متن، ده واحد اطلاعاتی دربارۀ محتوا و موضوع کتاب، انگیزۀ تدوین، پدیدآورندگان کتاب، اهمیت و جایگاه کتاب، مخاطبان کتاب، چاپ‌ها و ویرایش‌های قبلی، بقیۀ مجلدات و ... ارائه می‌دهند؛ اما واحد «اهدا یا تقدیم» تنها واحدی است که در بیشتر موارد با ده واحد دیگر و همچنین حال‌وهوای کتاب ارتباط ندارد؛ فقط در مواردی نادر ممکن است به دانشمندی مرتبط با موضوع کتاب اهدا یا تقدیم شده باشد که در این حالت نیز ادبیات و واژه‌های به‌کاررفته در متن «اهدا یا تقدیم»نامه، متفاوت از ادبیات و شیوۀ نگارش سایر واحدها و متن کتاب است.
از یازده واحد پیش از متن، ده واحد اطلاعاتی دربارۀ محتوا و موضوع کتاب، انگیزۀ تدوین، پدیدآورندگان کتاب، اهمیت و جایگاه کتاب، مخاطبان کتاب، چاپ‌ها و ویرایش‌های قبلی، بقیۀ مجلدات و... ارائه می‌دهند؛ اما واحد «اهدا یا تقدیم» تنها واحدی است که در بیشتر موارد با ده واحد دیگر و همچنین حال‌وهوای کتاب ارتباط ندارد؛ فقط در مواردی نادر ممکن است به دانشمندی مرتبط با موضوع کتاب اهدا یا تقدیم شده باشد که در این حالت نیز ادبیات و واژه‌های به‌کاررفته در متن «اهدا یا تقدیم»نامه، متفاوت از ادبیات و شیوۀ نگارش سایر واحدها و متن کتاب است.


تقدیم‌نامه‌نویسی تاریخچه‌ای به درازی تألیف کتاب دارد. آنچه اکنون تغییر کرده، محل و شیوه و انگیزه و تنوع مخاطب است. تقدیم‌نامه‌نویسی و نگارش به نام و برای شاهان و ملوک از دیرباز در بسیاری از فرهنگ‌ها، از جمله در فرهنگ اسلامی رواج داشته است؛ از جمله در قرن دوم هجری تألیف کتاب «سیره نبوی» ابن‌اسحاق است. به نقل مورخان وی از مدینه به حیره آمد و کتاب سیره خود را برای ابوجعفر منصور تألیف کرد.
تقدیم‌نامه‌نویسی تاریخچه‌ای به درازی تألیف کتاب دارد. آنچه اکنون تغییر کرده، محل و شیوه و انگیزه و تنوع مخاطب است. تقدیم‌نامه‌نویسی و نگارش به نام و برای شاهان و ملوک از دیرباز در بسیاری از فرهنگ‌ها، از جمله در فرهنگ اسلامی رواج داشته است؛ از جمله در قرن دوم هجری تألیف کتاب «سیره نبوی» ابن‌اسحاق است. به نقل مورخان وی از مدینه به حیره آمد و کتاب سیره خود را برای ابوجعفر منصور تألیف کرد.