غزلیات بیدل: تصحیح انتقادی غزلیات ابوالمعانی میرزا عبدالقادر بیدل: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
خط ۳۳: خط ۳۳:
دانشکدۀ شعر فارسی، نگاه [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] را نسبت به جهان و انسان و زندگی، نافذ و فراگیرتر ساخت؛ آشنایی‌اش را با امکانات زبان ژرفا بخشید؛ زلال ارزش‌های لفظی و معنوی شعر پیشینیان را در عروق سروده‌های او جاری کرد و چنین کرد که شعر او با همۀ اعجاب‌انگیزی و شگفتی‌آوری‌های ویژه‌اش، اغلب نشانه‌های تاریخ شعر و ادب فارسی را در خود جای دهد. از سوی دیگر میرزا ظریف نیز با آموختن حدیث و تفسیر قرآن به [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]]،  سرشت وجودی او را مبتنی بر تعالیم اسلامی شکل بخشید. وجود بحث‌هایی دربارۀ روح مطلق، نفس رحمانی، انسان کامل و فصل‌بندی «محیط اعظم» آشنایی [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] را با آثار ابن عربی نشان می‌دهد.
دانشکدۀ شعر فارسی، نگاه [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] را نسبت به جهان و انسان و زندگی، نافذ و فراگیرتر ساخت؛ آشنایی‌اش را با امکانات زبان ژرفا بخشید؛ زلال ارزش‌های لفظی و معنوی شعر پیشینیان را در عروق سروده‌های او جاری کرد و چنین کرد که شعر او با همۀ اعجاب‌انگیزی و شگفتی‌آوری‌های ویژه‌اش، اغلب نشانه‌های تاریخ شعر و ادب فارسی را در خود جای دهد. از سوی دیگر میرزا ظریف نیز با آموختن حدیث و تفسیر قرآن به [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]]،  سرشت وجودی او را مبتنی بر تعالیم اسلامی شکل بخشید. وجود بحث‌هایی دربارۀ روح مطلق، نفس رحمانی، انسان کامل و فصل‌بندی «محیط اعظم» آشنایی [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] را با آثار ابن عربی نشان می‌دهد.


[[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] بر چکاد جنبشی قرار دارد که از سدۀ دهم آغاز شد، با جزرومدهای فراوان تا سدۀ هفده ادامه یافته و در عرف کتاب‌نویسی به سبک هندی مشهور شده است؛ اما خود شاعران آن را شعر طرز و طرز تازه یا جدید نامیده‌اند. در تاریخ شعر فارسی [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] از کسانی است که وجود ابهام را در شعر ضروری اعلام کرد و به دفاع از آن پرداخت و از «حرف بسته سخن گفت. او بیان ساده و بی‌پیرایۀ اندیشه و احساس را «عریانی معنا» تعبیر می‌کرد و آن را ننگ شعر می‌دانست. [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] شعر خود را در مقایسه با شعرهای ساده و بی‌پیرایه، دارای خاصیت قلزم می‌داند که با غواصی تأمل، می‌توان از آن گوهران بکر به دست آورد. از ویژگی‌های شعر [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] می‌توان به این موارد اشاره کرد: وزن‌های خیزابی غزلیات، ردیف و هماهنگی موسیقایی ردیف و قافیه، قافیه و ردیف درونی، تقابل دو لحن، موازنه و مماثله، پیوستگی اضافه‌ها، افسون واژه‌هاف بیان پارادوکسی و آکسی‌مورون، واژه‌گزینی و واژه‌سازی، ترنم حرف‌ها، موتیوهای تازه، راه بردن به جهان تصویرها، حس‌آمیزی و .... .
[[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] بر چکاد جنبشی قرار دارد که از سدۀ دهم آغاز شد، با جزرومدهای فراوان تا سدۀ هفده ادامه یافته و در عرف کتاب‌نویسی به سبک هندی مشهور شده است؛ اما خود شاعران آن را شعر طرز و طرز تازه یا جدید نامیده‌اند. در تاریخ شعر فارسی [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] از کسانی است که وجود ابهام را در شعر ضروری اعلام کرد و به دفاع از آن پرداخت و از «حرف بسته سخن گفت. او بیان ساده و بی‌پیرایۀ اندیشه و احساس را «عریانی معنا» تعبیر می‌کرد و آن را ننگ شعر می‌دانست. [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] شعر خود را در مقایسه با شعرهای ساده و بی‌پیرایه، دارای خاصیت قلزم می‌داند که با غواصی تأمل، می‌توان از آن گوهران بکر به دست آورد. از ویژگی‌های شعر [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] می‌توان به این موارد اشاره کرد: وزن‌های خیزابی غزلیات، ردیف و هماهنگی موسیقایی ردیف و قافیه، قافیه و ردیف درونی، تقابل دو لحن، موازنه و مماثله، پیوستگی اضافه‌ها، افسون واژه‌هاف بیان پارادوکسی و آکسی‌مورون، واژه‌گزینی و واژه‌سازی، ترنم حرف‌ها، موتیوهای تازه، راه بردن به جهان تصویرها، حس‌آمیزی و.....


مطابق نوشته‌های غلامعلی آزاد بلگرامی در «خزانۀ عامره» اگر آثار منثور [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] هم به شکل بیت در نظر گرفته شود، کلیات او بین نود تا صدهزار بیت خواهد بود. آثار منظوم او عبارتند از: غزلیات، قطعات، رباعیات، قصاید، مثنوی‌ها (محیط اعظم، طلسم حیرت، طور معرفت، عرفان)، تنبیه الموسین و .... و از آثار منثور او می‌توان به این موارد اشاره کرد: چهار عنصر، رقعات، نکات و .... .
مطابق نوشته‌های غلامعلی آزاد بلگرامی در «خزانۀ عامره» اگر آثار منثور [[بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر|بیدل]] هم به شکل بیت در نظر گرفته شود، کلیات او بین نود تا صدهزار بیت خواهد بود. آثار منظوم او عبارتند از: غزلیات، قطعات، رباعیات، قصاید، مثنوی‌ها (محیط اعظم، طلسم حیرت، طور معرفت، عرفان)، تنبیه الموسین و.... و از آثار منثور او می‌توان به این موارد اشاره کرد: چهار عنصر، رقعات، نکات و.....


بی‌‌تردید تاکنون معتبرترین تصحیح کلیات بیدل تا به امروز، تصحیح کابل و تصحیح بهداروند ـ داکانی است که از کلیات بیدل تاکنون انجام شده است. مصححان در مقدمۀ خود ضرورت تصحیح انتقادی را با توجه به اشکالات این دو تصحیح برشمرده‌اند که مهم‌ترین آنها عدم ذکر نسخه‌بدل‌های ابیات است و همچنین این دو تصحیح، نسخه‌های خطی کمی را دربرگرفته‌اند.
بی‌‌تردید تاکنون معتبرترین تصحیح کلیات بیدل تا به امروز، تصحیح کابل و تصحیح بهداروند ـ داکانی است که از کلیات بیدل تاکنون انجام شده است. مصححان در مقدمۀ خود ضرورت تصحیح انتقادی را با توجه به اشکالات این دو تصحیح برشمرده‌اند که مهم‌ترین آنها عدم ذکر نسخه‌بدل‌های ابیات است و همچنین این دو تصحیح، نسخه‌های خطی کمی را دربرگرفته‌اند.