۱۴۴٬۶۲۵
ویرایش
عشق و عرفان در دیوان شیخ علاءالدوله سمنانی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۱:۵۳
، دوشنبهٔ ۰۱:۵۳بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''عشق و عرفان در دیوان شیخ علاءالدوله سمنانی''' تألیف سعید کرکهآبادی (متولد 1358ش)، پژوهشگر ادبی؛ کتابی است که به بررسی اشعار عارفانه و عاشقانه دیوان اشعار عربی و فارسی شیخ علاءالدوله سمنانی میپردازد. در این کتاب، اشعار با دقت خاصی از دیوان شیخ استخراج شده و با شاهد مثالهایی از شاعران معروفی چون حافظ، | '''عشق و عرفان در دیوان شیخ علاءالدوله سمنانی''' تألیف [[کرکهآبادی، سعید|سعید کرکهآبادی]] (متولد 1358ش)، پژوهشگر ادبی؛ کتابی است که به بررسی اشعار عارفانه و عاشقانه دیوان اشعار عربی و فارسی [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|شیخ علاءالدوله سمنانی]] میپردازد. در این کتاب، اشعار با دقت خاصی از دیوان شیخ استخراج شده و با شاهد مثالهایی از شاعران معروفی چون [[حافظ، شمسالدین محمد|حافظ]]، [[مولوی، جلالالدین محمد|مولانا]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و دیگران تحلیل و بررسی شده است. نویسنده با نگاهی عمیق به مضامین عرفانی و عاشقانه در شعر [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله]]، ویژگیهای سبکی و فکری این عارف شاعر را مورد کنکاش قرار داده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
کتاب «عشق و عرفان در دیوان شیخ علاءالدوله سمنانی» اثر سعید | کتاب «عشق و عرفان در دیوان شیخ علاءالدوله سمنانی» اثر [[کرکهآبادی، سعید|سعید کرکهآبادی]]، پژوهشی است در بررسی اشعار عارفانه و عاشقانه یکی از برجستهترین عرفای قرن هشتم هجری. نویسنده در این کتاب ابتدا به نگاه عرفانی و شعر [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله]] پرداخته و سپس به ترتیب حروف الفبا، مصادیق عشق و عرفان را از دیوان عربی و فارسی این عارف شاعر استخراج و با شاهد مثالهایی از شاعرانی چون [[حافظ، شمسالدین محمد|حافظ]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]]، [[نعمتالله ولی، نعمتالله بن عبدالله|شاه نعمتالله ولی]]، [[مولوی، جلالالدین محمد|مولانا]] و دیگران تحلیل کرده است. | ||
از دیدگاه ادبی، علاءالدوله سمنانی ترجیح میدهد از قالب غزل به عنوان زمینۀ مناسب طرح افکار و اندیشههای شاعرانه و عارفانه استفاده کند، اما به دلیل والا بودن اهدافش، گاهی غزلهایش شکل و شمایل قصیده پیدا میکند و تا 22 بیت نیز میرسد. ویژگی بارز شعر او سادهگویی و عدم توجه به لفاظی و زبانآوری است. او معمولاً در بند آرایهبندی و پیراستن کلام نیست و با انتخاب ردیفهای مناسب بر موسیقی کلام میافزاید. | از دیدگاه ادبی، [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله سمنانی]] ترجیح میدهد از قالب غزل به عنوان زمینۀ مناسب طرح افکار و اندیشههای شاعرانه و عارفانه استفاده کند، اما به دلیل والا بودن اهدافش، گاهی غزلهایش شکل و شمایل قصیده پیدا میکند و تا 22 بیت نیز میرسد. ویژگی بارز شعر او سادهگویی و عدم توجه به لفاظی و زبانآوری است. او معمولاً در بند آرایهبندی و پیراستن کلام نیست و با انتخاب ردیفهای مناسب بر موسیقی کلام میافزاید. | ||
از نظر فکری، عمده اندیشهای که علاءالدوله در شعر به آن توجه دارد، مسائل عرفانی است. این عرفان از نوع زاهدانه و خانقاهی صرف نیست، بلکه عرفانی است که ریشه در رفتارهای خراباتی و قلندرانه دارد. به تعبیر نویسنده، او بین عرفان سنایی و عطار، جانب شیخ عطار را میگیرد. معشوق در شعر او کمتر نشانههایی از مجاز با خود دارد و معمولاً همان معشوق ازلی و ابدی است. | از نظر فکری، عمده اندیشهای که علاءالدوله در شعر به آن توجه دارد، مسائل عرفانی است. این عرفان از نوع زاهدانه و خانقاهی صرف نیست، بلکه عرفانی است که ریشه در رفتارهای خراباتی و قلندرانه دارد. به تعبیر نویسنده، او بین عرفان سنایی و عطار، جانب [[عطار، محمد بن ابراهیم|شیخ عطار]] را میگیرد. معشوق در شعر او کمتر نشانههایی از مجاز با خود دارد و معمولاً همان معشوق ازلی و ابدی است. | ||
اندیشۀ دیگری که فضای شعر علاءالدوله را سرشار کرده، مضامینی خراباتی و قلندرانه است که شاعر از حالاتی سخن میگوید که معمولاً ذهن عوام آن را متعلق به مسجد و محراب میداند، ولی او نشان میدهد که هر جا هست، پرتو روی حبیب هست. این شیوه در شعر عطار به رشد نسبی میرسد و در شعر حافظ توسع و فراخی پیدا میکند. | اندیشۀ دیگری که فضای شعر [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله]] را سرشار کرده، مضامینی خراباتی و قلندرانه است که شاعر از حالاتی سخن میگوید که معمولاً ذهن عوام آن را متعلق به مسجد و محراب میداند، ولی او نشان میدهد که هر جا هست، پرتو روی حبیب هست. این شیوه در شعر [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]] به رشد نسبی میرسد و در شعر [[حافظ، شمسالدین محمد|حافظ]] توسع و فراخی پیدا میکند. | ||
نمونهای از غزلهای علاءالدوله که در کتاب تحلیل شده است: | نمونهای از غزلهای [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله]] که در کتاب تحلیل شده است: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
نویسنده در تحلیل این اشعار نشان میدهد که چگونه علاءالدوله با بیتوجهی به سنتهای مرسوم شعری دورۀ عراقی، مسیر خاص خود را در بیان مضامین عرفانی طی میکند و با زبانی ساده اما پرمعنا، مفاهیم بلند عرفانی را به خواننده انتقال میدهد.<ref>[https://literaturelib.com/books/1862 ر.ک.پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | نویسنده در تحلیل این اشعار نشان میدهد که چگونه [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله]] با بیتوجهی به سنتهای مرسوم شعری دورۀ عراقی، مسیر خاص خود را در بیان مضامین عرفانی طی میکند و با زبانی ساده اما پرمعنا، مفاهیم بلند عرفانی را به خواننده انتقال میدهد.<ref>[https://literaturelib.com/books/1862 ر.ک.پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||