شرح موضوعی نهج‌البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان = شرح موضوعی نهج البلاغه

| عنوان‌های دیگر = نهج البلاغه. فارسی. شرح

[[علی بن ابی طالب(ع)، امام اول]] (نویسنده)

| موضوع =

'''شرح موضوعی نهج‌البلاغه'''، تألیف [[سید علی طباطبایی]] (متولد 1345ش) در چهار جلد به شرح و تحلیل موضوعی مباحث توحیدی، اخلاقی، اجتماعی و تربیتی مطرح شده در نهج‌البلاغه پرداخته است.

سلسله مباحثی است که سالیانی چند در حوزه علمیه قم به‌عنوان تفسیر موضوعی نهج البلاغه تدریس گردیده است و پس از تدوین عرضه می‌شود. <ref>جلد1 مقدمه کتاب، ص 20</ref>.

کتاب دارای ساختاری موضوعی است که در آن، مباحث توحیدی، اخلاقی، اجتماعی و تربیتی از خطبه‌ها و نامه‌‎های منتخب نهج‌البلاغه استخراج شده و شرح و تبیین شده است.

◦ تحلیلی و تفسیری: نویسنده به تحلیل عمیق سخنان امام علی(ع) در نهج‌البلاغه می‌پردازد و مفاهیم مورد بحث را با استدلال‌های دقیق عقلی و نقلی روشن می‌سازد. <ref>ر.ک: متن کتاب، ص 25، 34،35، 58</ref>.

◦ رویکرد فلسفی و عرفانی: مباحث مطرح شده غالباً با دیدگاهی فلسفی و عرفانی همراه هستند که به واکاوی ابعاد عمیق معرفت الهی و توحید می‌پردازند

<ref>ر.ک: همان، ص 34، 35، 58</ref>.

◦ انسجام و دقت علمی: مطالب بادقت و نظم خاصی ارائه شده‌اند و هر فصل به طور مفصل به یکی از ابعاد توحید می‌پردازد تا درک کاملی از آن حاصل شود

<ref>ر.ک: همان، ص 40، 50، 63</ref>.

جلد اول: این بخش از کتاب به تحلیل دقیق مباحث توحیدی مطرح شده در خطبه اول نهج‌البلاغه می‌پردازد. مباحث کلیدی شامل ستایش و حمد الهی، بررسی قلمرو شناخت و معرفت الهی، صفات خداوند و نسبت آن‌ها با ذات الهی، و چگونگی آفرینش موجودات است. در فصل اول این خطبه، به ستایش خداوندی پرداخته می‌شود که ادراک کنه ذات او فراتر از حد تصور است و هیچ حد و مرزی ندارد<ref>ر.ک: همان، ص 25 </ref>. فصل‌های دوم و سوم به موضوع صفات الهی و اینکه خداوند از هرگونه تحدید زمانی و مکانی مبراست، اختصاص دارد<ref>ر.ک: همان، ص 33، 40، 42</ref>.  فصل چهارم با عنوان فاطر الخلائق  به تبیین آفرینش جهان توسط خداوند باقدرت و اختیار می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص 44 </ref>. در ادامه، مباحثی چون صفات ذاتی و فعلی خداوند، و بحث پیرامون سماع و بصر خداوند (به معنای غیرمادی و فراتر از حس) مطرح می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص 50، 57، 165</ref>.

در بخش پایانی جلد اول، خطبه‌ای (خطبه 213) از نهج البلاغه به عنوان خلاصه و عصاره تمام مباحث توحیدی در نهج‌البلاغه دانسته شده است. ارائه یک نمای کلی و منسجم از مفاهیم توحیدی که در خطبه‌ها و سخنان امیرالمؤمنین(ع) به تفصیل بیان شده‌اند. همچنین شامل ستایش خداوند سبحان از ابعاد اضافی و سلبی است که عظمت و کمالات الهی را بیان می‌کند ر.ک: همان، ص 477</ref>.

جلد دوم: معارف اخلاقی در نهج‌البلاغه: هدف از تدوین این اثر نمونه‌هایی از اصول اخلاقی در کلمات درربار حضرت وصی(ع) در نهج‌البلاغه است. <ref>ر.ک: مقدمه، جلد دوم، ص6</ref>.

جلد سوم: معارف اجتماعی نهج‌البلاغه، آنچه در این جلد مدنظر است، ارائه نمونه‌هایی از مسائل اجتماعی و سیاسی است. <ref>ر.ک: مقدمه، جلد سوم، ص35</ref>. به‌عنوان نمونه نویسنده پس از ذکر نامه امام علی(ع) به مالک‌اشتر به‌عنوان عالی‌ترین منشور سیاسی اسلام می‌نویسد: پس بنابراین آنچه فلسفه سیاسی اسلام اقتضا می‌کند، لزوم تحصیل رضایت معقول مردم جامعه است، نه رضایت و خشنودی مطلق و بلاشرط آنان. یعنی چنین نیست که حاکم و سیاست‌مدار جامعه اسلامی از دیدگاه فلسفه سیاسی موظف باشد که مطلق رضایت مردم را اعم از معقول و نامعقول تحصیل نماید؛ زیرا مبنای فلسفه وجودی انسان‌ها از دیدگاه اسلام، لزوم قرارگرفتن آنان در جاذبه کمال اعلاست که فقط از مسیر حیات معقول امکان‌پذیر است. <ref>ر.ک: متن کتاب، جلد سوم، ص204-205</ref>.

جلد چهارم: معارف تربیتی: اگرچه سراسر کتاب عظیم‌الشأن نهج‌البلاغه به‌عنوان دائرةالمعارف بی‌بدیل جهان اسلام در موضوع تعلیم‌وتربیت نفوس انسانی از اصلی‌ترین مراجع و مآخذ علمی است، اما نامه 31 نهج البلاغه به تعلیم و تربیت اختصا یافته و «منشور متعالی تعلیم و تربیت» نامگذاری شده است. <ref>ر.ک: همان، جلد چهارم، ص207</ref>.  شرح این نامه در این جلد از کتاب در یک مقدمه و بیست فصل تدوین و تبیین شده است<ref>ر.ک: همان، ص209</ref>.

 

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]