۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'هها' به 'هها'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'هها' به 'هها') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
شاید یکی از مواریث پربار دوره تمدن اسلامی، تألیف و تدوین و تنظیم لغتنامهها و فرهنگها و قاموسهای گوناگون به زبانهای مرسوم همچون عربی، ترکی، فارسی، هندیف اردو، کردی است که در آموزش و فراگیری زبانها تأثیر شایانی داشته و توانسته خلاء مبادلات فرهنگی بین زبانها را پرکرده باشد در این خصوص یک سلسله کتابهایی با عنوان «نصاب» پدید آمدند که در اصل از نظر ساختار تدوین غالباً منظوم بوده تا دانشآموزان و طالبان زبان سریعتر آن را حفظ و فراگیرند و لذا در منظومههای 200 بیتی تدوین شده و اهم لغات آن زبان را با معنا و مفهوم زبان مادری دانش آموخته را در خود فراهم میآورده است. | شاید یکی از مواریث پربار دوره تمدن اسلامی، تألیف و تدوین و تنظیم لغتنامهها و فرهنگها و قاموسهای گوناگون به زبانهای مرسوم همچون عربی، ترکی، فارسی، هندیف اردو، کردی است که در آموزش و فراگیری زبانها تأثیر شایانی داشته و توانسته خلاء مبادلات فرهنگی بین زبانها را پرکرده باشد در این خصوص یک سلسله کتابهایی با عنوان «نصاب» پدید آمدند که در اصل از نظر ساختار تدوین غالباً منظوم بوده تا دانشآموزان و طالبان زبان سریعتر آن را حفظ و فراگیرند و لذا در منظومههای 200 بیتی تدوین شده و اهم لغات آن زبان را با معنا و مفهوم زبان مادری دانش آموخته را در خود فراهم میآورده است. | ||
[[چرخی، یعقوب بن عثمان|مولانا یعقوب چرخی]] (متولد حدود 762 ـ متوفی 851 ق) از مشاهیر و عرفای برجسته قرن هشتم و نهم هجری که تأثیرات چشمگیری در تاریخ تصوف ماوراءالنهر و خراسان بزرگ از خود برجای نهاد. وی از خلفای خواجه [[بهاءالدین نقشبند، محمد بن محمد|بهاءالدین نقشبند]] (بنیانگذار طریقت نقشبندیه) و [[خواجه علاءالدین عطار بخارایی]] (متوفی 802 ق) و از مروجین طریقت نقشبندیه بود که شاگردان فراوانی از جمله [[احرار، عبیدالله بن محمود|خواجه عبیدالله احرار]]، [[سید عبدالله برزش آبادی]]، [[یوسف بایکولی]] و [[محمد کوهستانی]] را تربیت و ارشاد نمود. چرخی شخصیتی علمی، پرکار و کثیرالتألیف بوده که بیش از 30 اثر در حوزههای عرفانی، علوم اسلامی (علوم قرآنی ـ حدیث) و زبانشناسی دارد. آثار او به زبان فارسی و عربی تألیف شدهاند که از شاخصترین آنها میتوان از تفسیر چرخی، ابدالیه (در بیان مقام اولیاءالله)، انسیه (در آداب سیر و سلوک)، حورائیه، شرح اسماءالحسنی، نائیه (نینامه)، شرح نصاب الصبیان فراهی و | [[چرخی، یعقوب بن عثمان|مولانا یعقوب چرخی]] (متولد حدود 762 ـ متوفی 851 ق) از مشاهیر و عرفای برجسته قرن هشتم و نهم هجری که تأثیرات چشمگیری در تاریخ تصوف ماوراءالنهر و خراسان بزرگ از خود برجای نهاد. وی از خلفای خواجه [[بهاءالدین نقشبند، محمد بن محمد|بهاءالدین نقشبند]] (بنیانگذار طریقت نقشبندیه) و [[خواجه علاءالدین عطار بخارایی]] (متوفی 802 ق) و از مروجین طریقت نقشبندیه بود که شاگردان فراوانی از جمله [[احرار، عبیدالله بن محمود|خواجه عبیدالله احرار]]، [[سید عبدالله برزش آبادی]]، [[یوسف بایکولی]] و [[محمد کوهستانی]] را تربیت و ارشاد نمود. چرخی شخصیتی علمی، پرکار و کثیرالتألیف بوده که بیش از 30 اثر در حوزههای عرفانی، علوم اسلامی (علوم قرآنی ـ حدیث) و زبانشناسی دارد. آثار او به زبان فارسی و عربی تألیف شدهاند که از شاخصترین آنها میتوان از تفسیر چرخی، ابدالیه (در بیان مقام اولیاءالله)، انسیه (در آداب سیر و سلوک)، حورائیه، شرح اسماءالحسنی، نائیه (نینامه)، شرح نصاب الصبیان فراهی و دهها رساله عرفانی و دینی دیگر یاد کرد. موطن و زادگاه اصلی چرخی، روستای چرخ در افغانستان (ولایت لوگر) بوده و سپس در اوان جوانی به بخارا و ولایت سغد سفر نمود و پس از کسب طریقت علوم شریعت در روستای هلغتو در ولایت چغانیان در 5 کلیومتری شمال شهر دوشنبه ـ تاجیکستان، مقیم و در همانجا این متفکر و عارف و مفسر دیده از جهان فروبست. | ||
نصاب الصبیان نخستین کتاب لغت منظم عربی به فارسی است که بهسبب ارزش تعلیمی آن در روزگار گذشته و اهمیت آن در تعلیم لغت عربی به نوآموزان، شهرت و رواج تمام داشته است. این کتابچه مدت هفت قرن از آغاز سده هفتم تا آغاز چهاردهم در کشور ایران و افغانستان و تاجیکستان و پاکستان و هند و ترکیه به جای یک لغتنامه کلاسیک برای آموزش زبان عربی به کار میرفت و گرچه امروز به هیچ وجه مناسب آن نیست ولیکن از نظر تاریخی یکی از لغتنامههای مهم عربی به پارسی به شمار میرود. فراهی با سرودن دویست بیت که از برگردان آن برای دانشآموزان کار سهلی بهشمار میرفت، یک دوره اصطلاحاتی را که برای فراگرفتن دانشهای مذهبی و ادبی و تاریخی و حتی ریاضی و نجومی و طبیعی روزگار خودش لازم بود، در اختیار دانشآموزان ایرانی قرار داده است و چون کلمات عربی هم از نظر شماره حرفها (ثلاثی، رباعی، خماسی، سداسی) و هم از نظر حرکات وزنهای گوناگون دارد و گردآوردن همه آنها در یک بحر، شعر را سنگین و زشت میسازد، سراینده این منظومه را به بندهای گوناگون (سیوهفت بند) و در بحرها و وزنهای مختلف (نه بحر) گردآورده است. | نصاب الصبیان نخستین کتاب لغت منظم عربی به فارسی است که بهسبب ارزش تعلیمی آن در روزگار گذشته و اهمیت آن در تعلیم لغت عربی به نوآموزان، شهرت و رواج تمام داشته است. این کتابچه مدت هفت قرن از آغاز سده هفتم تا آغاز چهاردهم در کشور ایران و افغانستان و تاجیکستان و پاکستان و هند و ترکیه به جای یک لغتنامه کلاسیک برای آموزش زبان عربی به کار میرفت و گرچه امروز به هیچ وجه مناسب آن نیست ولیکن از نظر تاریخی یکی از لغتنامههای مهم عربی به پارسی به شمار میرود. فراهی با سرودن دویست بیت که از برگردان آن برای دانشآموزان کار سهلی بهشمار میرفت، یک دوره اصطلاحاتی را که برای فراگرفتن دانشهای مذهبی و ادبی و تاریخی و حتی ریاضی و نجومی و طبیعی روزگار خودش لازم بود، در اختیار دانشآموزان ایرانی قرار داده است و چون کلمات عربی هم از نظر شماره حرفها (ثلاثی، رباعی، خماسی، سداسی) و هم از نظر حرکات وزنهای گوناگون دارد و گردآوردن همه آنها در یک بحر، شعر را سنگین و زشت میسازد، سراینده این منظومه را به بندهای گوناگون (سیوهفت بند) و در بحرها و وزنهای مختلف (نه بحر) گردآورده است. | ||