حل لغات الصحيفة السجادية: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''حل لغات الصحيفة السجادية'''، از آثار ستاره‌شناس و واژه‌شناس قرن دوازدهم هجری قمری، [[ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ م‍ن‍ج‍م‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دش‍ف‍ی‍ع‌|سید محمدباقر بن‌ محمدشفیع‌ بن محمد بن درویش‌علی بن کمال‌الدین بن حسن بن تاج‌الدین بن حسن گیلکی طبسی حسینی‌ شیرازی‌]]، مشهور به منجم (زنده در 1120ق)، است که به شرح ادبی و به‌ویژه واژه‌شناسی کلمات [[صحیفه سجادیه]] می‌پردازد. ادیب، شاعر، مصحح، تراجم‌نگار و امامت‌پژوه معاصر، [[قیس عطار]] (متولد 1383ق)، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزنده را بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[سید محمدباقر بن‌ محمدشفیع‌ حسینی‌ منجم‌]] و همچنین ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را معرفی و نقد کرده است.
'''حل لغات الصحيفة السجادية'''، از آثار ستاره‌شناس و واژه‌شناس قرن دوازدهم هجری قمری، [[ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ م‍ن‍ج‍م‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دش‍ف‍ی‍ع‌|سید محمدباقر بن‌ محمدشفیع‌ بن محمد بن درویش‌علی بن کمال‌الدین بن حسن بن تاج‌الدین بن حسن گیلکی طبسی حسینی‌ شیرازی‌]]، مشهور به [[ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ م‍ن‍ج‍م‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دش‍ف‍ی‍ع‌|منجم]] (زنده در 1120ق)، است که به شرح ادبی و به‌ویژه واژه‌شناسی کلمات [[الصحيفة السجادية الكاملة|صحیفه سجادیه]] می‌پردازد. ادیب، شاعر، مصحح، تراجم‌نگار و امامت‌پژوه معاصر، [[عطار، قیس|قیس عطار]] (متولد 1383ق)، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزنده را بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ م‍ن‍ج‍م‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دش‍ف‍ی‍ع‌|سید محمدباقر بن‌ محمدشفیع‌ حسینی‌ منجم‌]] و همچنین ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را معرفی و نقد کرده است.


==هدف و روش==
==هدف و روش==
* [[سید محمدباقر حسینی‌ منجم‌]]، این کتاب را اثری دانسته که برای گشودن معانی کلمات مشکل [[صحیفه کامله سجادیه]] گردآوری کرده است<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، صفحه بیست‌ویک</ref>.
* [[ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ م‍ن‍ج‍م‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دش‍ف‍ی‍ع‌|سید محمدباقر حسینی‌ منجم‌]]، این کتاب را اثری دانسته که برای گشودن معانی کلمات مشکل [[صحیفه سجادیه، روایت حسین بن اشکیب|صحیفه کامله سجادیه]] گردآوری کرده است<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، صفحه بیست‌ویک</ref>.
* [[قیس عطار]]، اثر حاضر را شرحی لطیف و خالی از پُرگویی ملال‌آور و کم‌گویی زیان‌بار شمرده و افزوده است:
* [[عطار، قیس|قیس عطار]]، اثر حاضر را شرحی لطیف و خالی از پُرگویی ملال‌آور و کم‌گویی زیان‌بار شمرده و افزوده است:
# نویسنده به مقدار لازم به شرح واژگان و عبارات دشوار پرداخته و خیلی تحت تأثیر شرح و تعلیقه [[میرداماد]] بر [[صحیفه سجادیه]] بوده و در شرح کلمات همه دعاها از آن استفاده کرده و گاهی نام او را نیز ذکر نموده است.
# نویسنده به مقدار لازم به شرح واژگان و عبارات دشوار پرداخته و خیلی تحت تأثیر شرح و تعلیقه [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|میرداماد]] بر [[الصحيفة السجادية الكاملة|صحیفه سجادیه]] بوده و در شرح کلمات همه دعاها از آن استفاده کرده و گاهی نام او را نیز ذکر نموده است.
# [[سید محمدباقر حسینی‌ منجم‌]]، آن‌قدر به دیدگاه‌های ادبی [[میرداماد]] اعتماد افراطی کرده که گرفتار اشتباهات او نیز شده است؛ مثلا در جایی از شرح دعای 36 به پیروی از او مطلبی از [[النهاية]] ابن اثیر نقل کرده، درحالی‌که چنین سخنی در آنجا وجود ندارد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه ‌شانزده – هفده؛ متن کتاب، ص156، پاورقی 9 و ص252، پی‌نوشت 238</ref>.
# [[ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ م‍ن‍ج‍م‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دش‍ف‍ی‍ع‌|سید محمدباقر حسینی‌ منجم‌]]، آن‌قدر به دیدگاه‌های ادبی [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|میرداماد]] اعتماد افراطی کرده که گرفتار اشتباهات او نیز شده است؛ مثلا در جایی از شرح دعای 36 به پیروی از او مطلبی از [[النهاية في غريب الحديث و الأثر|النهاية]] [[ابن اثیر، مبارک بن محمد|ابن اثیر]] نقل کرده، درحالی‌که چنین سخنی در آنجا وجود ندارد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه ‌شانزده – هفده؛ متن کتاب، ص156، پاورقی 9 و ص252، پی‌نوشت 238</ref>.


==ساختار و محتوا==
==ساختار و محتوا==
* شارح در این اثر به‌ترتیب دعاهای [[صحیفه سجادیه]]، به شرح واژگان و عبارات مشکل پرداخته و تعلیقات توضیحی و گاه انتقادی [[قیس عطار]] نیز به‌صورت پی‌نوشت در پایان آمده است. متن ادعیه در بالای صفحات و توضیحات شارح در پایین (پاورقی) آمده است.
* شارح در این اثر به‌ترتیب دعاهای [[الصحيفة السجادية الكاملة|صحیفه سجادیه]]، به شرح واژگان و عبارات مشکل پرداخته و تعلیقات توضیحی و گاه انتقادی [[عطار، قیس|قیس عطار]] نیز به‌صورت پی‌نوشت در پایان آمده است. متن ادعیه در بالای صفحات و توضیحات شارح در پایین (پاورقی) آمده است.


==نمونه مباحث==
==نمونه مباحث==
خط ۴۲: خط ۴۲:
* «الشكر بالضمّ: عرفان الإحسان و نشره و لا يكون إلّا عن يد و من الله سبحانه و تعالی المجازات أو الثناء الجميل»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص59</ref>.
* «الشكر بالضمّ: عرفان الإحسان و نشره و لا يكون إلّا عن يد و من الله سبحانه و تعالی المجازات أو الثناء الجميل»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص59</ref>.
یادآوری: در شرح مذکور، با قرائنی از جمله قرینه مقابله، «عن يد» صحیح نیست و«من العبد» صحیح است.
یادآوری: در شرح مذکور، با قرائنی از جمله قرینه مقابله، «عن يد» صحیح نیست و«من العبد» صحیح است.
ترجمه بعد از اصلاح متن: شُکر از طرف بنده، شناسایی نیکوکاری و نشر دادن آن است و از طرف خدای سبحان، پاداش دادن یا ستایشی زیبا.
ترجمه بعد از اصلاح متن: شُکر از طرف بنده، شناسایی نیکوکاری و نشر دادن آن است و از طرف خدای سبحان، پاداش دادن یا ستایشی زیبا.