ديوان أبي‌الأسود الدؤلي: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
==ساختار و محتوا==
==ساختار و محتوا==
این کتاب، شامل مقدمه‌ای از محقق و پنج بخش اصلی است:
این کتاب، شامل مقدمه‌ای از محقق و پنج بخش اصلی است:
* مقدمه محقق: در این مقدمه، محقق به بررسی زندگی، شخصیت و جایگاه [[ابوالأسود دوئ‍ل‍ی، ظال‍م‌ ب‍ن‌ ع‍م‍رو|ابوالاسود]] در ادبیات عربی و علم نحو پرداخته است. وی خاطرنشان کرده است که مطالب مربوط به ابوالاسود دئلی، اعم از زندگی‌نامه و اشعار او، در منابع مختلف ادبی، لغوی، تاریخی و حتی کتب حکایات و قصص، بسیار گسترده و پرحجم است، اما این اطلاعات غالباً به‌صورت پراکنده و نامنظم ارائه شده‌اند؛ ازاین‌رو، انگیزه نگارش این تحقیق، گردآوری، تنظیم و ارائه منظم این مطالب به‌صورتی جامع بوده تا حق مطلب درباره این شخصیت بزرگ و آثار او ادا شود<ref>ر.ک: مقدمه، ص9-10</ref>‏.
* مقدمه محقق: در این مقدمه، محقق به بررسی زندگی، شخصیت و جایگاه [[ابوالأسود دوئ‍ل‍ی، ظال‍م‌ ب‍ن‌ ع‍م‍رو|ابوالاسود]] در ادبیات عربی و علم نحو پرداخته است. وی خاطرنشان کرده است که مطالب مربوط به [[ابوالأسود دوئ‍ل‍ی، ظال‍م‌ ب‍ن‌ ع‍م‍رو|ابوالاسود دئلی]]، اعم از زندگی‌نامه و اشعار او، در منابع مختلف ادبی، لغوی، تاریخی و حتی کتب حکایات و قصص، بسیار گسترده و پرحجم است، اما این اطلاعات غالباً به‌صورت پراکنده و نامنظم ارائه شده‌اند؛ ازاین‌رو، انگیزه نگارش این تحقیق، گردآوری، تنظیم و ارائه منظم این مطالب به‌صورتی جامع بوده تا حق مطلب درباره این شخصیت بزرگ و آثار او ادا شود<ref>ر.ک: مقدمه، ص9-10</ref>‏.


* بخش اول، به شعر [[ابوالأسود دوئ‍ل‍ی، ظال‍م‌ ب‍ن‌ ع‍م‍رو|ابوالاسود]] به روایت و شرح [[سکری، حسن‌ بن‌ حسین‌|ابوسعید سکّری]] (متوفی 275ق) اختصاص دارد: این بخش، متن اشعار را همان گونه که [[سکری، حسن‌ بن‌ حسین‌|سکّری]] روایت و شرح کرده، ارائه می‌دهد و شامل شرح واژگان، نکات دستوری و روایات مرتبط با هر بیت است. محقق در این بخش به‌تفصیل به بررسی کار [[سکری، حسن‌ بن‌ حسین‌|سکّری]] در گردآوری و تنظیم دیوان پرداخته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص35-184</ref>.‏
* بخش اول، به شعر [[ابوالأسود دوئ‍ل‍ی، ظال‍م‌ ب‍ن‌ ع‍م‍رو|ابوالاسود]] به روایت و شرح [[سکری، حسن‌ بن‌ حسین‌|ابوسعید سکّری]] (متوفی 275ق) اختصاص دارد: این بخش، متن اشعار را همان گونه که [[سکری، حسن‌ بن‌ حسین‌|سکّری]] روایت و شرح کرده، ارائه می‌دهد و شامل شرح واژگان، نکات دستوری و روایات مرتبط با هر بیت است. محقق در این بخش به‌تفصیل به بررسی کار [[سکری، حسن‌ بن‌ حسین‌|سکّری]] در گردآوری و تنظیم دیوان پرداخته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص35-184</ref>.‏


* بخش دوم: این بخش، به ردیابی و مستندسازی اشعار ابوالاسود در منابع و مراجع مختلف علوم عربی اختصاص دارد. در این بخش، نشان داده می‌شود که هریک از ابیات دیوان در کدام‌یک از کتب ادبی (همچون: الأغاني، العمدة، البيان والتبيين)، لغوی (همچون: معاجم مختلف)، نحوی (همچون: کتاب سیبویه)، تاریخی و شروح دیگر، ذکر شده و مورد استشهاد قرار گرفته است. این بخش، اهمیت استنادی اشعار را نشان می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص185-219</ref>‏.
* بخش دوم: این بخش، به ردیابی و مستندسازی اشعار ابوالاسود در منابع و مراجع مختلف علوم عربی اختصاص دارد. در این بخش، نشان داده می‌شود که هریک از ابیات دیوان در کدام‌یک از کتب ادبی (همچون: [[الأغاني]]، [[العمدة في صناعة الشعر و نقده|العمدة]]، البيان والتبيين)، لغوی (همچون: معاجم مختلف)، نحوی (همچون: کتاب سیبویه)، تاریخی و شروح دیگر، ذکر شده و مورد استشهاد قرار گرفته است. این بخش، اهمیت استنادی اشعار را نشان می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص185-219</ref>‏.


* بخش سوم: این بخش، اشعار [[ابوالأسود دوئ‍ل‍ی، ظال‍م‌ ب‍ن‌ ع‍م‍رو|ابوالاسود]] را بر اساس روایت و شرح [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابوالفتح عثمان بن جنّی]] (متوفی ٣٩٢ق) ارائه می‌دهد. [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنّی]] نیز از راویان و شارحان مهم دیوان ابوالاسود است و روایت و شرح او در این بخش گنجانده شده تا امکان مقایسه با روایت سکّری فراهم شود<ref>ر.ک: همان، ص221-319</ref>‏.
* بخش سوم: این بخش، اشعار [[ابوالأسود دوئ‍ل‍ی، ظال‍م‌ ب‍ن‌ ع‍م‍رو|ابوالاسود]] را بر اساس روایت و شرح [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابوالفتح عثمان بن جنّی]] (متوفی ٣٩٢ق) ارائه می‌دهد. [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنّی]] نیز از راویان و شارحان مهم دیوان ابوالاسود است و روایت و شرح او در این بخش گنجانده شده تا امکان مقایسه با روایت سکّری فراهم شود<ref>ر.ک: همان، ص221-319</ref>‏.