توحید افعالی در صحیفه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''توحید افعالی در صحیفه سجادیه'''، اثر مهدی صفایی اصل، تحقیقی است پیرامون توحید افعالی و بررسی مراتب آن در دعاهای «صحیفه سجادیه».

نویسنده، معتقد است روایات امام سجاد(ع) و خصوصا «صحیفه سجادیه»، به‌عنوان یکی از منابع مهم شیعه، حاوی مضامین دقیقی پیرامون شناخت خدا و ارتباط متقابل انسان و خداست؛ ازاین‌رو در اثر حاضر، به بررسی توحید افعالی و مراتب آن در کلام و روایات امام سجاد(ع) پرداخته و آثار اعتقاد به توحید افعالی در زندگی فردی و اجتماعی بشر را مد نظر قرار داده و همچنین به برخی شبهات پیش روی اعتقاد به توحید افعالی، پاسخ گفته است<ref>ر.ک: درآمد، ص13</ref>.

مطالب کتاب در پنج فصل تنظیم شده است. نویسنده در فصل نخست، به بیان معانی فعل و خصوصیات فعل الهی پرداخته و در ادامه، به تبیین توحید افعالی از دیدگاه متکلمان و همچنین تعریف علم کلام از منظر این عالمان همت گمارده و در پایان، توضیحاتی را راجع به اعتبار «صحیفه سجادیه» ارائه داده است. در فصل دوم، مراتب توحید افعالی که شامل توحید خالقی، توحید در مالکیت و توحید ربوبی و اقسام آن از قبیل: توحید در تشریع، حاکمیت و... است را در کلام و روایات امام سجاد(ع) مورد بررسی قرار داده است. «صحیفه سجادیه» به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و معتبرترین کتب دعایی و روایی، شامل مضامین والایی از مراتب توحید افعالی است که امام(ع) در اوج حالات عرفانی خویش، به آن‌ها پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>.

در فصل سوم، آثار و نتایج فردی و اجتماعی توحید افعالی مد نظر قرار گرفته است. در این فصل، به آثاری از قبیل: اطمینان و آرامش، شناخت واقعی انسان و جهان، توکل و اعتماد به خدا، حریت و آزادگی، صبر و استقامت، اخلاق، حصول تقوا، خشنودی و رضایت نسبت به قضا و قدر الهی، نهراسیدن از غیر خدا، عدالت اجتماعی و...، پرداخته شده است. فصل چهارم، دربردارنده پاسخ به شبهاتی همچون تنافی رابطه فاعلیت انسان و فاعلیت مطلقه الهی، مسئله جبر و اختیار و همچنین مشکل شرور در نظام هستی و نحوه انتساب آن به خدای متعال می‌باشد و در خاتمه آن، به جمع‌بندی مباحث پرداخته شده است. در فصل پنجم نیز به بررسی وجود رابط فلسفی در «صحیفه سجادیه» پرداخته شده و این معنا در دو دسته از روایات امام سجاد(ع)، بررسی شده است<ref>ر.ک: همان، ص13-14</ref>.