لحن العوام: تفاوت میان نسخه‌ها

'''لحن العوام'''، اثر ابوبکر محمد بن حسن بن مذحج زبیدی (316-379ق)، کتابی است پیرامون لحن عامه مردم اندلس و اشتباهات متداول در میان آنها در بیان کلمات و واژگان.

از جمله جنبه‌های اهمیت کتاب حاضر، این است که این اثر، اولین تألیف در زمینه لحن العامه (اشتباهات متداول در بیان کلمات) در اندلس بود و بسیارى از مؤلفان بعدى به آن استناد کرده‌اند. زبیدى از نیاز مردم اندلس به تألیف چنین کتابى آگاهى داشت. از نظر او، کتاب‌هاى لحن مشرق‌زمین نیاز مردم اندلس را برطرف نمى‌کرد؛ چراکه زبان عامى اندلس با زبان عامى مشرق‌زمین تفاوت داشت<ref>ر.ک: همان</ref>.

استقلال شخصیت علمى زبیدى در کتاب حاضر به‌خوبی آشکار است. او در این کتاب، لغوى دقیق و سخت‌گیرى است و فصیح‌ترین واژه را بیان کرده و صورت‌هاى دیگر آن را، حتى در صورت استفاده در لهجه‌هاى عربى، به‌عنوان لحن ذکر کرده است. او در بیشتر موارد، فقط به ذکر اشتباه بسنده نکرده، بلکه به واژه‌هاى مختلف، اشتقاق‌ها، مترادف‌ها، جمع‌ها، وزن‌ها و معانى دیگر هر کلمه اشاره کرده است. علاوه بر ذکر معناى کلمه تحریف‌شده، مثال‌ها را شرح داده و زبان عامى مشرق‌زمین و زبان عامى اندلس را باهم مقایسه کرده است. زبیدى برخلاف مؤلفان کتاب‌هاى پیشین لحن العامه که فقط صحیح و غلط بودن واژه‌ها را ذکر مى‌کردند، به مواردى همچون همانندى اصوات و نزدیکى آنها در مخرج یا صفت اشاره کرده است که علم زبان‌شناسى امروز نیز آن را تأیید مى‌کند. جنبه‌هاى مختلف زندگى اجتماعى در اندلس نیز در این کتاب به‌خوبی نمایان است<ref>ر.ک: همان</ref>.

روش و رویکرد زبیدی در نگارش کتاب، بدین صورت است که کلماتی را که عامه مردم اندلس، در آن اشتباه می‌کنند، تحت عباراتی چون «قال محمد» و «قال أبوبكر» مطرح نموده است. منظور او از عوام در این کتاب، توده مردم بی‌سواد نمی‌باشد، بلکه منظور او، طبقه تحصیل کرده و اهل فرهنگی است که به‌تبع گروه یادشده، زبانشان به خطا رفته است. زبیدی در تأیید گفته‌های خود و اثبات خطاهای مذکور، از شواهد قرآنی، احادیث نبوی(ص)، اقوال صحابه و تابعین، ابیات شعری و اقوال و نظریات اهل لغت استفاده کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص36</ref>.