سفینه روح‌الله: مجموعه‌ای از اشعار شاه زین‌العباد بیرمی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' می ش' به ' می‌ش'
جز (جایگزینی متن - 'سیدع' به 'سید ع')
جز (جایگزینی متن - ' می ش' به ' می‌ش')
 
خط ۴۶: خط ۴۶:
مهم‌ترین منبع تاریخی که اطلاعاتی از زندگی «[[بیرمی، شاه‌زین‌العباد|شاه زین‌العباد بیرمی]]» به دست داده است، سفرنامۀ «محمدابراهیم کازرونی متخلص به نادری» است. در شرح جزیرۀ قشم با عنوان «حقایق‌نگاری قشم» دربارۀ روستایی به نام «کرمو» می‌نویسد: «آن قریه‌ای بوده است معمور و شاه زین‌العباد در آن مدفون و اکنون خراب می‌باشد».
مهم‌ترین منبع تاریخی که اطلاعاتی از زندگی «[[بیرمی، شاه‌زین‌العباد|شاه زین‌العباد بیرمی]]» به دست داده است، سفرنامۀ «محمدابراهیم کازرونی متخلص به نادری» است. در شرح جزیرۀ قشم با عنوان «حقایق‌نگاری قشم» دربارۀ روستایی به نام «کرمو» می‌نویسد: «آن قریه‌ای بوده است معمور و شاه زین‌العباد در آن مدفون و اکنون خراب می‌باشد».


نسخۀ خطی سفینۀ روح‌الله در 200 ورق برگ‌شماری شده است و دارای چند بخش است، بخش نخست «آیۀ رجعت» و در بیاض برجای ماندۀ پس از تبارنامۀ حضرت سید عفیف‌الدین نیای مصنف یادداشتی با سرسخن آمده که از نگر سندشناسی تاریخی نکاح‌نامه‌ها چشمگیر ولی با کتاب پیوند موضوعی ندارد. سپس بدنۀ کتاب آغاز و تا پوشۀ (فریم) ادامه می‌یابد. پس از انجامه یادداشتی با آغاز و پس از آن یادداشت دیگری با سرسخن با خط نستعلیق در حاشیۀ ذیل دستنویس می‌آید. در پوشۀ [ف 383] روایتی پیرامون ظهور حضرت عیسی(ع) و در پوشۀ [ف 389] فصلی از کتاب ظفرنامه آغاز و تا پوشۀ [ف 393] ادامه می‌یابد. چنین می‌نماید که برگ‌های پایانی نسخه مغشوش باشد. یادداشت‌ها گرچه از نگر تاریخی چشمگیر ارزیابی می شوند، ولی از آنجا که با بدنۀ کتاب هم‌راستا نبوده در این پژوهش بدان‌ها پرداخته نشده است.
نسخۀ خطی سفینۀ روح‌الله در 200 ورق برگ‌شماری شده است و دارای چند بخش است، بخش نخست «آیۀ رجعت» و در بیاض برجای ماندۀ پس از تبارنامۀ حضرت سید عفیف‌الدین نیای مصنف یادداشتی با سرسخن آمده که از نگر سندشناسی تاریخی نکاح‌نامه‌ها چشمگیر ولی با کتاب پیوند موضوعی ندارد. سپس بدنۀ کتاب آغاز و تا پوشۀ (فریم) ادامه می‌یابد. پس از انجامه یادداشتی با آغاز و پس از آن یادداشت دیگری با سرسخن با خط نستعلیق در حاشیۀ ذیل دستنویس می‌آید. در پوشۀ [ف 383] روایتی پیرامون ظهور حضرت عیسی(ع) و در پوشۀ [ف 389] فصلی از کتاب ظفرنامه آغاز و تا پوشۀ [ف 393] ادامه می‌یابد. چنین می‌نماید که برگ‌های پایانی نسخه مغشوش باشد. یادداشت‌ها گرچه از نگر تاریخی چشمگیر ارزیابی می‌شوند، ولی از آنجا که با بدنۀ کتاب هم‌راستا نبوده در این پژوهش بدان‌ها پرداخته نشده است.


سفینۀ روح‌الله بی‌گمان در شناخت ادبیات منظوم دورۀ تیموری جایگاه ویژه‌ای خواهد یافت. یکی از ویژگی‌های شعری او به‌کارگرفتن گستره‌ای از زبان‌ها و گویش‌هاست. بسیاری از بیت‌های سفینۀ روح‌الله استوار و پرمایه‌اند، بیت‌های سست و کم‌مایه نیز در آن دیده می‌شود. اشعار عرفانی سراینده از زبان رمز و تمثیل بهره می‌گیرند و شاید که شاعر در میان سرایندگان ادب پارسی بیشترین تأثیر را از [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] گرفته و بیت‌هایی از [[مثنوی معنوی|مثنوی]] او را نیز تضمین کرده است. کاستی‌های وزنی و نارسایی‌ها و مشکلات قافیه در این میان کم نیست. نیز برخی واژه‌های به‌کاررفته در سفینۀ روح‌الله از نگر گونۀ زبانی سراینده یا کاتب چشمگیر است.<ref>[https://literaturelib.com/books/3458 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
سفینۀ روح‌الله بی‌گمان در شناخت ادبیات منظوم دورۀ تیموری جایگاه ویژه‌ای خواهد یافت. یکی از ویژگی‌های شعری او به‌کارگرفتن گستره‌ای از زبان‌ها و گویش‌هاست. بسیاری از بیت‌های سفینۀ روح‌الله استوار و پرمایه‌اند، بیت‌های سست و کم‌مایه نیز در آن دیده می‌شود. اشعار عرفانی سراینده از زبان رمز و تمثیل بهره می‌گیرند و شاید که شاعر در میان سرایندگان ادب پارسی بیشترین تأثیر را از [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] گرفته و بیت‌هایی از [[مثنوی معنوی|مثنوی]] او را نیز تضمین کرده است. کاستی‌های وزنی و نارسایی‌ها و مشکلات قافیه در این میان کم نیست. نیز برخی واژه‌های به‌کاررفته در سفینۀ روح‌الله از نگر گونۀ زبانی سراینده یا کاتب چشمگیر است.<ref>[https://literaturelib.com/books/3458 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>