۱۴۴٬۹۶۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'سیدح' به 'سید ح'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'علوم قرآنی (ابهام زدایی)' به 'علوم قرآنی (ابهامزدایی)') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'سیدح' به 'سید ح') |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
بنا بر روایات متواتر و قطعى تاریخ، آیات و سورههاى قرآن مجید برخلاف کتب پیشین الهى یکباره نازل نشده بلکه با آغاز بعثت پیامبر اکرم(ص) در بیستوهفت رجب شروع و در طول دوران رسالت به اقتضاى پیشرفت نهضت اسلام و نیازهاى عینى جامعه بهتدریج کامل گردید<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>. حکمتهاى نزول تدریجى را مىتوان همسویى با اقتضاى قانون تعلیم و تربیت و آمادگى انسانها، ارتباط پیوسته با پیامبر(ص) و اظهار عظمت و حقانیت قرآن دانست<ref>ر.ک: همان، ص44</ref>. | بنا بر روایات متواتر و قطعى تاریخ، آیات و سورههاى قرآن مجید برخلاف کتب پیشین الهى یکباره نازل نشده بلکه با آغاز بعثت پیامبر اکرم(ص) در بیستوهفت رجب شروع و در طول دوران رسالت به اقتضاى پیشرفت نهضت اسلام و نیازهاى عینى جامعه بهتدریج کامل گردید<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>. حکمتهاى نزول تدریجى را مىتوان همسویى با اقتضاى قانون تعلیم و تربیت و آمادگى انسانها، ارتباط پیوسته با پیامبر(ص) و اظهار عظمت و حقانیت قرآن دانست<ref>ر.ک: همان، ص44</ref>. | ||
از دیدگاه نویسنده اینکه به دستور چه کسی و در چه زمان سورههای قرآن مرتب شده حائز اهمیت نیست: «پسازآن که معلوم شد متن سورههاى قرآن توقیفى است و توسط رسول خدا به امر وحى صورت گرفته است، این موضوع چندان ثمر اعتقادى یا عملى ندارد که ترتیب سورهها به شیوه کنونى را مربوط به دستور پیامبر اکرم(ص) بدانیم و یا سلیقه و اجتهاد صحابه که نشئت یافته از سخن پیامبر خدا(ص) بود»<ref>ر.ک: همان، ص54</ref>. | از دیدگاه نویسنده اینکه به دستور چه کسی و در چه زمان سورههای قرآن مرتب شده حائز اهمیت نیست: «پسازآن که معلوم شد متن سورههاى قرآن توقیفى است و توسط رسول خدا به امر وحى صورت گرفته است، این موضوع چندان ثمر اعتقادى یا عملى ندارد که ترتیب سورهها به شیوه کنونى را مربوط به دستور پیامبر اکرم(ص) بدانیم و یا سلیقه و اجتهاد صحابه که نشئت یافته از سخن پیامبر خدا(ص) بود»<ref>ر.ک: همان، ص54</ref>. | ||
دانش قرائت از دانشهاى بنیادین در عالم اسلام است که مقارن با فرود قرآن عظیم از ملکوت اعلا به قالب واژگان و جارى شدن در زبان رسول اکرم(ص) تکوین یافت. ازآنپس نیز همین دانش پایهگذار و زمینهساز بخشى سترگ از علوم اسلامى گردید. بدون شک اولین قارى رسمى و آموزگار قرآن پیامبر گرامى(ص) بوده است اما اینکه چه کسى برای نخستین بار در زمینه دانش قرائات و قاریان به تألیف و تدوین اهتمام ورزید؟ کمابیش محل اختلاف است. نظر رایج دراینباره آن است که ابوعبید قاسم بن سلّام (متوفی 224ق) برای اولین بار به تحریر علم قرائات پرداخت. لکن [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزرى]] در [[غاية النهایة في طبقات القراء|غاية النهایة]] اولین پیشگام در تدوین قرائات را ابوحاتم سجستانى (متوفی 255ق) مىداند. [[صدر، سید حسن| | دانش قرائت از دانشهاى بنیادین در عالم اسلام است که مقارن با فرود قرآن عظیم از ملکوت اعلا به قالب واژگان و جارى شدن در زبان رسول اکرم(ص) تکوین یافت. ازآنپس نیز همین دانش پایهگذار و زمینهساز بخشى سترگ از علوم اسلامى گردید. بدون شک اولین قارى رسمى و آموزگار قرآن پیامبر گرامى(ص) بوده است اما اینکه چه کسى برای نخستین بار در زمینه دانش قرائات و قاریان به تألیف و تدوین اهتمام ورزید؟ کمابیش محل اختلاف است. نظر رایج دراینباره آن است که ابوعبید قاسم بن سلّام (متوفی 224ق) برای اولین بار به تحریر علم قرائات پرداخت. لکن [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزرى]] در [[غاية النهایة في طبقات القراء|غاية النهایة]] اولین پیشگام در تدوین قرائات را ابوحاتم سجستانى (متوفی 255ق) مىداند. [[صدر، سید حسن|سید حسن صدر]] در [[تأسيس الشيعة لعلوم الإسلام|تأسيس الشيعة]] بر آن است که ابان بن تغلب کوفى (متوفی 141ق) برای نخستین بار کتاب «القراءات» را در این خصوص پدید آورد<ref>ر.ک: همان، ص96-95</ref>. | ||
نص قرآن شریف همان وحى محمدى(ص) است که از روزگار پیامبر اکرم(ص) تا امروز در میان تمام فرق اسلامى با همه اختلافات مذهبى، سیاسى، اجتماعى، فرهنگى و نژادى که داشتهاند، نسل به نسل به طور متواتر برقرار مانده و احدى مجال دستبرد و دگرگونى این ماده و صورت را نیافته و صیانت آن از سوى خداى على عظیم تضمین گردیده است، درحالیکه قرائات گوناگون قاریان هرگز برخوردار از چنین ویژگى و تواتر نبوده و متفقعلیه امت اسلامى نیست<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>. غیر از اهلالحدیث عامه که روایات فاقد اعتبار نسخالتلاوة را پذیرفتند و اخبارىهاى شیعه که بدون ارزیابى همه جانبه، برخى روایات را دستآویز خویش ساختند، مسئله صیانت قرآن از هر نوع تحریف، عقیده تردیدناپذیر همه مسلمانان اعم از عالم و عامى بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص183</ref>. | نص قرآن شریف همان وحى محمدى(ص) است که از روزگار پیامبر اکرم(ص) تا امروز در میان تمام فرق اسلامى با همه اختلافات مذهبى، سیاسى، اجتماعى، فرهنگى و نژادى که داشتهاند، نسل به نسل به طور متواتر برقرار مانده و احدى مجال دستبرد و دگرگونى این ماده و صورت را نیافته و صیانت آن از سوى خداى على عظیم تضمین گردیده است، درحالیکه قرائات گوناگون قاریان هرگز برخوردار از چنین ویژگى و تواتر نبوده و متفقعلیه امت اسلامى نیست<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>. غیر از اهلالحدیث عامه که روایات فاقد اعتبار نسخالتلاوة را پذیرفتند و اخبارىهاى شیعه که بدون ارزیابى همه جانبه، برخى روایات را دستآویز خویش ساختند، مسئله صیانت قرآن از هر نوع تحریف، عقیده تردیدناپذیر همه مسلمانان اعم از عالم و عامى بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص183</ref>. | ||
نویسنده پس از اشاره به منابع مختلف برای تفسیر قرآن کریم، خود کلام الهی را منبعی برای تفسیر خودش دانسته است: یکى از اصول عقلایى در تفسیر و شناخت معناى سخن یک گوینده یا نوشته یک نویسنده، مراجعه به سایر گفتهها و نوشتههاى اوست. بر این اساس سخنان یک فرد بهنوبه خود منبع قابلتوجهی برای به دست آوردن منظور و مقصود وى است. با توجه به این اصل عقلایى آیات قرآن کریم که سخن خداى حکیم و مبرّا از هر غفلت و نقصانى است، مفسر و مبین یکدیگر و منبع شناخت مقاصد خداوند است.<ref>ر.ک: همان، ص206</ref>. در رابطه با آیات متشابه نیز راسخان در علم مىتوانند تأویل درست آیات متشابه را به دست آورند. البته رسول اکرم(ص) و پیشوایان معصوم الهى مصداق کامل راسخ در علم هستند<ref>ر.ک: همان، ص212</ref>. | نویسنده پس از اشاره به منابع مختلف برای تفسیر قرآن کریم، خود کلام الهی را منبعی برای تفسیر خودش دانسته است: یکى از اصول عقلایى در تفسیر و شناخت معناى سخن یک گوینده یا نوشته یک نویسنده، مراجعه به سایر گفتهها و نوشتههاى اوست. بر این اساس سخنان یک فرد بهنوبه خود منبع قابلتوجهی برای به دست آوردن منظور و مقصود وى است. با توجه به این اصل عقلایى آیات قرآن کریم که سخن خداى حکیم و مبرّا از هر غفلت و نقصانى است، مفسر و مبین یکدیگر و منبع شناخت مقاصد خداوند است.<ref>ر.ک: همان، ص206</ref>. در رابطه با آیات متشابه نیز راسخان در علم مىتوانند تأویل درست آیات متشابه را به دست آورند. البته رسول اکرم(ص) و پیشوایان معصوم الهى مصداق کامل راسخ در علم هستند<ref>ر.ک: همان، ص212</ref>. | ||