الديارات (ابوالفرج اصفهانی): تفاوت میان نسخه‌ها

'''الديارات'''، از آثار ادیب، شاعر، محدث، مورخ و نسب‌شناس قرن چهارم هجری قمری، [[علی بن حسین بن هیثم]] مشهور به [[ابوالفرج اصفهانى]] (۲۸۴-۳۵۶ق)، پژوهشی ادبی، تاریخی، تمدنی و اجتماعی است که توضیحاتی درباره «دِیر»ها (صومعه‌ها و عبادتگاه‌های راهبان) عرضه می‌کند. نویسنده «دِیر»های واقع در چند کشور (عراق، سوریه، فلسطین و...) را می‌شناساند و اطلاعاتی فرهنگی و اجتماعی درباره آن ارائه می‌کند. پژوهشگر معاصر، [[جلیل ابراهیم عطیه]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه‌ای سودمند بر آن افزوده و نگارنده و اثرش را معرفی کرده است.

*در واقع نسخه خطی این اثر، مفقود شده است و در دسترس نیست و [[جلیل ابراهیم عطیه]]، به اصطلاح به «مواردپژوهی» پرداخته و هرجا روایتی از [[ابوالفرج اصفهانى]] درباره بحث دیار نقل شده، از منابع تاریخی، جغرافیایی و ادبی و... گردآوری کرده و در اینجا آورده است. <ref> مقدمه محقق، ص10. </ref>

*[[جلیل ابراهیم عطیه]]، توضیحاتی طولانی و عالمانه و مستند درباره معانی «دِیر» و «دیارات» و واژگان مترادف بیان کرده و برخی از مهمترین آثار تألیف‌شده در این زمینه را معرفی کرده است. <ref> مقدمه محقق، ص13- 31. </ref>

*محقق تأکید کرده است: کتاب دیارات ابوالفرج اصفهانی، مشهور است و برخی از اندیشوران از جمله [[ابن ندیم]]، [[دارقطنی]]، [[ثعالبی]]، [[خطیب بغدادی]]، [[یاقوت حموی]]، [[ابن خلکان]]، [[صفدی]] و [[حاجی خلیفه]] به آن اشاره کرده و بسیاری نیز از آن کتاب، مطالبی نقل نموده‌اند. <ref> مقدمه محقق، ص34- 35. </ref>

*محقق این کتاب را از کتابهای «هزل و لهو و سمر» (تفریح و بازی و داستان شب) می‌شمارد و از خطیب بغدادی نقل می‌کند که [[ابوالفرج اصفهانى]] مخفیانه کتابهای جدّی خودش را برای حاکمان بنی‌امیه که در اندلس حکومت داشتند می فرستاد و آنان پاداش و هدیه‌هایی به او می دادند. <ref> همان، ص9- 10. </ref>

*دیر اعلی در موصل:در زیر این دیر، چشمه‌ای بزرگ بود که امروزه به نام چشمه کبریت شناخته می‌شود و [[یاقوت حموی]]، گفته که این چشمه در سال 301ق آشکار شد.... <ref> متن کتاب، ص44. </ref>