أربعین العلایي في کلام العلي: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''أربعين العلايي في کلام العلي'''، اثر یوسف بن آیبیک المنفعی (؟) الحنفی (سده هشتم هجری)، از نمونه‌های کهن و درخور توجه اربعین‌نویسی از کلام حضرت علی(ع) است که با مقدمه، تصحیح و تعلیقات احسان پورابریشم، منتشر شده است.
'''أربعين العلايي في کلام العلي'''، اثر [[یوسف بن آیبیک المنفعی (؟) الحنفی]] (سده هشتم هجری)، از نمونه‌های کهن و درخور توجه اربعین‌نویسی از کلام [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] است که با مقدمه، تصحیح و تعلیقات [[پور ابریشم، احسان|احسان پورابریشم]]، منتشر شده است.


مؤلف در مقدمه می‌نویسد که پس از خواندن «نهج البلاغه»، آن را «بحر حكم عجاج ذاقعر مواج علما...» یافته؛ پس به گزینش، ترجمه و توضیح چهل سخن از حکم و مواعظ آن پرداخته است و مجموعه‌ای فراهم آورده از محفوظه «بی‌استمداد از کتب قوم». البته می‌توان بعضی منابع که مؤلف از آنها شواهد بیشتری نقل کرده را شناسایی نمود؛ به‌عنوان نمونه، او از رساله «نزهة الكتاب و تحفة الأحباب» حسام‌الدین خویی (زنده در 907ق) بهره برده است<ref>ر.ک: دیباچه، صفحه سیزده - چهارده</ref>.
مؤلف در مقدمه می‌نویسد که پس از خواندن «[[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج البلاغه]]»، آن را «بحر حكم عجاج ذاقعر مواج علما...» یافته؛ پس به گزینش، ترجمه و توضیح چهل سخن از حکم و مواعظ آن پرداخته است و مجموعه‌ای فراهم آورده از محفوظه «بی‌استمداد از کتب قوم». البته می‌توان بعضی منابع که مؤلف از آنها شواهد بیشتری نقل کرده را شناسایی نمود؛ به‌عنوان نمونه، او از رساله «نزهة الكتاب و تحفة الأحباب» [[حسام‌الدین خویی، حسن بن عبدالمؤمن|حسام‌الدین خویی]] (زنده در 907ق) بهره برده است<ref>ر.ک: دیباچه، صفحه سیزده - چهارده</ref>.


باآنکه احادیث برگزیده این اربعین، اغلب صبغه اخلاقی دارند، اما به کار حکمرانی هم می‌آیند و مؤلف در ضمن توضیح آنها، نکته‌هایی را به حاکم خاطرنشان می‌کند؛ از زبردستی حق و تقلیب ایام تا عنایت به فقرا و برحذر داشتن از بیداد بر رعیت. اشارتی نیز به شیوه عارفان دارد؛ از جمله ذکر حکایت مصاحبت حضرت موسی(ع) با خضر، «جهت تحصیل علم حال» که خضر «در آن علم، شیخ کامل بود»؛ حکایتی که به‌ویژه در متون عرفانی مورد استناد فراوان است و یا در توضیح حدیث یازدهم با رساندن اصل خرقه صوف به آدم(ع) و از او تا انبیا و اولیا به رسم تشبه، خدمت و حرمت «درویشان دل‌ریشان» را سردفتر دولت‌ها می‌داند و البته از دام‌گستری مبتدعان، که در زی ایشانند، زنهار می‌دهد<ref>ر.ک: همان، صفحه چهارده</ref>.
باآنکه احادیث برگزیده این اربعین، اغلب صبغه اخلاقی دارند، اما به کار حکمرانی هم می‌آیند و مؤلف در ضمن توضیح آنها، نکته‌هایی را به حاکم خاطرنشان می‌کند؛ از زبردستی حق و تقلیب ایام تا عنایت به فقرا و برحذر داشتن از بیداد بر رعیت. اشارتی نیز به شیوه عارفان دارد؛ از جمله ذکر حکایت مصاحبت حضرت موسی(ع) با خضر، «جهت تحصیل علم حال» که خضر «در آن علم، شیخ کامل بود»؛ حکایتی که به‌ویژه در متون عرفانی مورد استناد فراوان است و یا در توضیح حدیث یازدهم با رساندن اصل خرقه صوف به آدم(ع) و از او تا انبیا و اولیا به رسم تشبه، خدمت و حرمت «درویشان دل‌ریشان» را سردفتر دولت‌ها می‌داند و البته از دام‌گستری مبتدعان، که در زی ایشانند، زنهار می‌دهد<ref>ر.ک: همان، صفحه چهارده</ref>.