اشعار ولایی آذری اسفراینی: تفاوت میان نسخه‌ها

| سال نشر =1400  

| چاپ =اول

| شابک =7ـ818ـ208ـ622ـ978

[[آذری اسفراینی، حمزه بن علی|فخرالدین حمزة بن علی ملک بن حسن طوسی اسفراینی]]، شاعر، عارف و مورخ پارسی‌گوی شیعی در آذرماه حدود سال‌های 782 ـ 784 قمری در اسفراین زاده شد. وی از آغاز جوانی به سرودن شعر پرداخت و چون ولادتش در ماه آذر بود، «آذری» تخلص می‌کرد. آنچه از نوشته‌های خود آذری و تذکره‌ها استنباط می‌شود، این است که خاندان او از رجال دربار تیموری بوده و او نیز در دوره‌ای به سبب شهرتش به دربار تیموری راه یافته است. آذری در حدود سال 836 قمری از هندوستان به ایران بازگشت و به اسفراین آمد و قناعت پیشه کرد و فارغ از دنیاداری، سی سال بر سجادۀ طاعت نشست. او سرانجام در 82 سالگی درگذشت و در مدرسه‌ای در شارستان اسفراین به خاک سپرده شد. از آثار او می‌توان به این موارد اشاره کرد: بهمن‌نامه، جواهر الاسرار، مرآت، طغرای همایون، لیلی و مجنون، دیوان اشعار.

آذری که گاه در پایان اشعارش به جای نام خود، «حمزه» را تخلص می‌کرد، میان هم‌عهدانش از جمله شاعران بزرگ دانسته می‌شد و محل اعتقاد و احترام معاصر خویش، به‌ویژه شاهزادگان تیموری و بهمنی هندوستان بوده است. آذری در غزل‌های خود به جواب‌گویی استادان قرن هفتم و هشتم مانند [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]]، [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو دهلوی]] و [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] مبادرت می‌کرد. بعضی مانند خواجه احمد مستوفی او را امیرخسرو دهلوی ثانی دانسته‌اند.

در این کتاب، گزیده‌ای از اشعار آذری اسفراینی بر اساس دیوان چاپی ایشان، آورده شده است. در این گزیده اشعاری که قوت ادبی داشتند با محوریت ادبیات شیعی، مدنظر بوده و اشعار شاخص از نظر محتوایی و ادبی از هر قالب شعری که مورد توجه شاعر بوده، انتخاب شده است. بنابراین از 34 قصیدۀ دیوان، 20 قصیده، از سه ترکیب‌بند، یک مورد و از 469 غزل، هفت غزل آمده است. ابیاتی که درک آنها برای مخاطب دشوار به نظر می‌رسید و نیز مواردی که دارای نکات ارزشمند ادبی یا اشارات قرآنی و حدیثی بودند، بعد از هر شعر شرح شده است. همچنین ابیاتی که ایراد وزنی داشتند، توشیح داده شده‌اند.<ref> [https://literaturelib.com/books/5346 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>