نامه‌های ابوالقاسم لاهوتی و صدرالدین عینی: تفاوت میان نسخه‌ها

در نامه‌های ردّوبدل‌شده میان [[لاهوتی، ابوالقاسم|ابوالقاسم لاهوتی]] شاعر و انقلابی ایرانی که در پی یک شورش نافرجام سیاسی در زمستان 1300 شمسی به اتحاد شوروی گریخت و صدرالدین عینی، ادیب نامبردار تاجیک در فاصلۀ سال‌های بین دو جنگ جهانی که در این مجموعه گردآمده و ارائه شده‌اند، گذشته از دوستی‌ها و علایق ادبی آن دو، از وضعیت سیاسی شوروی در آن سال‌ها نیز تصویری به ‌دست می‌آید. در کنار ترس و وحشت حاصل از یکّه‌تازی‌های استالین و امواج پی‌در‌پی تصفیه‌های سیاسی که قاب اصلی این تصویر را تشکیل می‌دهد، از سعی و تلاش‌های [[عینی، صدرالدین|صدرالدین عینی]] و [[لاهوتی، ابوالقاسم|ابوالقاسم لاهوتی]] می‌خوانیم برای حفظ حداقل برجای‌مانده‌ای از یک بخش دورافتادۀ جهان ایرانی.

این کتاب مجموعه‌ای از ۹۱ نامه و تلگراف [[لاهوتی، ابوالقاسم|ابوالقاسم لاهوتی]]، شاعر و کنشگر سیاسی ایرانی و [[عینی، صدرالدین|صدرالدین عینی]]، ادیب نامدار و بنیان‌گذار ادبیّات معاصر تاجیکستان است که برای نخستین بار در ایران چاپ شده است. این نامه‌ها طی سال‌های ۱۹۲۷ تا ۱۹۵۳ نگارش شده و پاره‌ای از فعالیّت‌های علمی و فرهنگی این دو نویسنده و شاعر نامدار در عرصۀ زبان و ادب پارسی را باز می‌نماید. اصل این نامه‌ها در بایگانی انستیتوی زبان و ادبیّات رودکی آکادمی ملّی علوم جمهوری تاجیکستان و خانه‌موزۀ [[عینی، صدرالدین|صدرالدین عینی]] در شهر دوشنبه نگهداری می‌شود. این نامه‌ها دارای ارزش ادبی، تاریخی و سیاسی فراوانی است.

[[لاهوتی، ابوالقاسم|لاهوتی]] و [[عینی، صدرالدین|عینی]] نه‌تنها نویسنده و شاعر، بلکه در قلۀ علم و فرهنگ نوین فارسی ـ تاجیکی قرار داشتند و خود را در این زمینه مسئول نیز به شمار می‌آوردند. بنابراین می‌توان با دقّت در نامه‌های آنها به میزان اهمیّت مسائل ادبی و همچنین دایرۀ دانش، ادراک و روندشناسی این دو شخصیت پی برد. مهم‌ترین موضوعاتی که در نامه‌ها مطرح شده، عبارت‌اند از: مسئله‌های حیاتِ ادبی و وضع ادبیّات نوین فارسی ـ تاجیکی و تألیفات ادیبانِ جوان (مثل عبدالسّلام دهاتی، حبیب یوسفی و دیگران)؛ مسائل وابسته به تاریخ ادبیّات و روابط علمی و ادبی میانِ نمایندگانِ ادبیّات فارسی‌زبانان؛ مسئله‌های زبان، الفبا، لغت‌نویسی، اصطلاحات و چگونگی زبانِ معاصر فارسی ـ تاجیکی؛ توجه به تألیفات همدیگر، تقویت، دستگیری در جستجوهای هنری همدیگر؛ جایگاه هر یک از آنها در تشکیل و تأسیس اتحادیۀ نویسندگان، شکل‌گیری کارهایِ ادبیِ تاجیکستان، دهه هنر تاجیکستان در مسکو؛ خود را مسئول خدمت به «قسمتِ ادبی» تاجیکستان دانستن؛ غمخواری به وضعِ زندگی، سلامتی، حالتِ زندگانیِ اجتماعیِ همدیگر (یاری و کمک‌های مادّی و معنوی)؛ مسئول در سرنوشت یکدیگر دانستن (به‌ویژه در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ میلادی و تلاش‌های خالصانۀ [[لاهوتی، ابوالقاسم|لاهوتی]] برای نجات جان عینی)؛ مسئولیت‌شناسی عالی نسبت به وظیفه سپرده‌شده به ایشان (مثل تلاش‌ها و کاوش‌های آنها برای دریافتِ شعرِ عینی دربارۀ کانال در «مکتوبِ خلقِ تاجیک به استالین»)؛ یادآوری شخصیّت‌های سیاسی، ادبی، آدم‌های موقّری که محیطِ معنوی و سیاسی و اخلاقی آنها را فرا گرفته بودند؛ رابطه بسیار صمیمیِ انسانی و برادرانه خانوادگی، محبّت به فرزندانِ یکدیگر که در واقع خیلی هم پندآموز است.<ref> [https://literaturelib.com/books/13168 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>