الرخصة في تقبيل اليد: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ۹ اکتبر
جز
جایگزینی متن - 'ابن مقري، محمد بن ابراهیم' به 'ابن مقری، محمد بن ابراهیم'
جز (جایگزینی متن - 'رسول الله' به 'رسول‌الله')
جز (جایگزینی متن - 'ابن مقري، محمد بن ابراهیم' به 'ابن مقری، محمد بن ابراهیم')
 
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[ابن مقري، محمد بن ابراهیم]] (نويسنده)
[[ابن مقری، محمد بن ابراهیم]] (نويسنده)


[[حداد، محمود بن محمد]] (مصحح)
[[حداد، محمود بن محمد]] (مصحح)
خط ۲۷: خط ۲۷:
}}  
}}  


'''الرخصة في تقبيل اليد'''، اثر [[ابن مقري، محمد بن ابراهیم|ابوبکر محمد بن ابراهیم مقری]](متوفی 381ق) با مقدمه و تحقیق [[حداد، محمود بن محمد|ابوعبدالله محمود بن محمد حداد]] کتابی است به زبان عربی در یک جلد با موضوع فقه و اخلاق اسلامی. این اثر ششمین شماره از مجموعه کتاب‌های «بلوغ الأمانیمن الأجزاء و الأمالي» است. نویسنده در این اثر مباحث مربوط به کراهت، عدم جواز و استحباب موارد دست‌بوسی را ذکر کرده و در برخی موارد احکام بوسیدن در غیر موارد دست را نیز آورده است.
'''الرخصة في تقبيل اليد'''، اثر [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابوبکر محمد بن ابراهیم مقری]](متوفی 381ق) با مقدمه و تحقیق [[حداد، محمود بن محمد|ابوعبدالله محمود بن محمد حداد]] کتابی است به زبان عربی در یک جلد با موضوع فقه و اخلاق اسلامی. این اثر ششمین شماره از مجموعه کتاب‌های «بلوغ الأمانیمن الأجزاء و الأمالي» است. نویسنده در این اثر مباحث مربوط به کراهت، عدم جواز و استحباب موارد دست‌بوسی را ذکر کرده و در برخی موارد احکام بوسیدن در غیر موارد دست را نیز آورده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۳: خط ۳۳:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
محقق کتاب، در تقدیمیه‌ای که بر آن نوشته به معرفی شخصیت [[ابن مقري، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] و توضیح درباره کتاب پرداخته است. در ابتدای نسخه خطی اثر، نام کتاب این‌گونه ذکر شده؛ «باب الرخصة فی تقبیل الید» ولی نام این اثر به صورت‎های، کتاب تقبیل الید، الرخصة فی تقبیل الید، کتاب الرخصة فی تقبیل الید(عراقی در مغنی) و... ذکر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39643/1/11 ر.ک: تقدیمیه کتاب، ص11]</ref>
محقق کتاب، در تقدیمیه‌ای که بر آن نوشته به معرفی شخصیت [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] و توضیح درباره کتاب پرداخته است. در ابتدای نسخه خطی اثر، نام کتاب این‌گونه ذکر شده؛ «باب الرخصة فی تقبیل الید» ولی نام این اثر به صورت‎های، کتاب تقبیل الید، الرخصة فی تقبیل الید، کتاب الرخصة فی تقبیل الید(عراقی در مغنی) و... ذکر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39643/1/11 ر.ک: تقدیمیه کتاب، ص11]</ref>


راویان کتاب، در سند اول نسخه، از [[ابن مقري، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] این‎چنین ذکر شده‌اند:
راویان کتاب، در سند اول نسخه، از [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] این‎چنین ذکر شده‌اند:


ابومنصور عبدالرزاق بن احمد بن عبدالرحمن خطیب
ابومنصور عبدالرزاق بن احمد بن عبدالرحمن خطیب
خط ۴۵: خط ۴۵:
نویسنده کتاب را در دو بخش اصلی ذکر کرده است؛ بخش اول به مقدمه اختصاص داده که در آن به جرح‎وتعدیل روایات نیز پرداخته است و بخش دوم صرفاً ذکر مطالب نویسنده است که البته در این بخش هم محمود محمد حداد، در پاورقی‌ها توضیحاتی را دارد.
نویسنده کتاب را در دو بخش اصلی ذکر کرده است؛ بخش اول به مقدمه اختصاص داده که در آن به جرح‎وتعدیل روایات نیز پرداخته است و بخش دوم صرفاً ذکر مطالب نویسنده است که البته در این بخش هم محمود محمد حداد، در پاورقی‌ها توضیحاتی را دارد.


[[منذری، عمر بن مسعود|منذری]] در مختصرش در سنن درباره تصنیف این اثر به دست ابوبکر مقری نوشته: [[ابن مقري، محمد بن ابراهیم|حافظ ابوبکر اصفهانی]] معروف به [[ابن مقري، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] کتاب مختصری را در رخصت در تقبیل دست ذکر کرده است که در آن احادیث و آثار از صحابه و تابعین را ذکر کرده است.
[[منذری، عمر بن مسعود|منذری]] در مختصرش در سنن درباره تصنیف این اثر به دست ابوبکر مقری نوشته: [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|حافظ ابوبکر اصفهانی]] معروف به [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] کتاب مختصری را در رخصت در تقبیل دست ذکر کرده است که در آن احادیث و آثار از صحابه و تابعین را ذکر کرده است.


عبدالله بن محمد غماری هم در «إعلام النبيل بجواز التقبيل» روایاتی را از این کتاب [[ابن مقري، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] ذکر کرده(مثل مطالب صفحه 19 در باب اینکه ابولبابه پس از قبول شدن توبه‌اش دست پیامبر(ص) را بوسید یا انجام همین عمل توسط مرارة بن ربیع و هلال بن امیه. یا مثل مطلب صفحه 30 در باب بوسیدن دست عمر توسط ابوعبیده) که البته محقق این اثر می‌گوید: آن روایات را از وی در این اثر نیافتیم؛ پس یا وی توهم نقل از این کتاب [[ابن مقري، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] کرده یا نسخه دیگری در دست بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39643/1/11 ر.ک: همان، ص11-12]</ref>
عبدالله بن محمد غماری هم در «إعلام النبيل بجواز التقبيل» روایاتی را از این کتاب [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] ذکر کرده(مثل مطالب صفحه 19 در باب اینکه ابولبابه پس از قبول شدن توبه‌اش دست پیامبر(ص) را بوسید یا انجام همین عمل توسط مرارة بن ربیع و هلال بن امیه. یا مثل مطلب صفحه 30 در باب بوسیدن دست عمر توسط ابوعبیده) که البته محقق این اثر می‌گوید: آن روایات را از وی در این اثر نیافتیم؛ پس یا وی توهم نقل از این کتاب [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] کرده یا نسخه دیگری در دست بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39643/1/11 ر.ک: همان، ص11-12]</ref>


مصنف در بخش اول کتاب به بحث از کسانی پرداخته که بوسیدن دستشان به‌صورت مطلق مکروه است، در بخش دوم همین بحث را(کراهت بوسیدن دست) به سبب یا عارضی ذکر کرده است، در سومین بخش به بحث از استحباب تقبیل ید با شروطش پرداخته است، در بخش چهارم استحباب بوسیدن در غیر دست و شرایط آن را بیان کرده است؛ و در بخش پنجم درباره بوسیدن غیر انسان را بیان کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39643/1/7 ر.ک: همان، ص7]</ref> البته نویسنده در این کتاب، روایات را تهذیب نکرده و در برخی موارد مباحث دیگری غیر از بوسیدن دست را آورده مثل ذکر بوسیدن پا و صورت و... در شماره‌های 14، 21، 22، 26، 28 و 29 از بخش باب الرخصة فی تقبیل الید. او همچنین روایات ضعیف و گاهی واهی مانند شماره 21 را هم ذکر کرده است که شاید منظورش از این کار، ذکر همه روایات بوده باشد نه صرفاً روایاتی که ثابت شده. او همچنین بحثش را به‌صورت جامع مطرح نکرده و برخی روایاتی که استادش ابن اعرابی در کتابش «القبل و المعانقة و المصافحة» ذکر کرده را جا انداخته و ذکر نکرده است. نظم و ترتیبی در ذکر روایات ارائه نشده است و در برخی موارد مانند احادیث شماره‌های 6 و 9 و 20 در حدیث عبدالقیس یا شماره‌های 10 و 16 در حدیث سفیان ثوری، 7 و 18 و 19 در انس و 13 و 15 در علی و عباس با تکرار روایت مواجه می‌شویم.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39643/1/12 ر.ک: همان، ص12]</ref>
مصنف در بخش اول کتاب به بحث از کسانی پرداخته که بوسیدن دستشان به‌صورت مطلق مکروه است، در بخش دوم همین بحث را(کراهت بوسیدن دست) به سبب یا عارضی ذکر کرده است، در سومین بخش به بحث از استحباب تقبیل ید با شروطش پرداخته است، در بخش چهارم استحباب بوسیدن در غیر دست و شرایط آن را بیان کرده است؛ و در بخش پنجم درباره بوسیدن غیر انسان را بیان کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39643/1/7 ر.ک: همان، ص7]</ref> البته نویسنده در این کتاب، روایات را تهذیب نکرده و در برخی موارد مباحث دیگری غیر از بوسیدن دست را آورده مثل ذکر بوسیدن پا و صورت و... در شماره‌های 14، 21، 22، 26، 28 و 29 از بخش باب الرخصة فی تقبیل الید. او همچنین روایات ضعیف و گاهی واهی مانند شماره 21 را هم ذکر کرده است که شاید منظورش از این کار، ذکر همه روایات بوده باشد نه صرفاً روایاتی که ثابت شده. او همچنین بحثش را به‌صورت جامع مطرح نکرده و برخی روایاتی که استادش ابن اعرابی در کتابش «القبل و المعانقة و المصافحة» ذکر کرده را جا انداخته و ذکر نکرده است. نظم و ترتیبی در ذکر روایات ارائه نشده است و در برخی موارد مانند احادیث شماره‌های 6 و 9 و 20 در حدیث عبدالقیس یا شماره‌های 10 و 16 در حدیث سفیان ثوری، 7 و 18 و 19 در انس و 13 و 15 در علی و عباس با تکرار روایت مواجه می‌شویم.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39643/1/12 ر.ک: همان، ص12]</ref>