بازتاب آراء و عقاید اسلامی در برخی متون ادب فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

| پیش از =

}}

==ساختار==

کتاب در سه فصل به نگارش درآمده است.

بررسی همه‌جانبۀ متون ادبی نشان می‌دهد ادبیات با دین، عرفان، کلام، فلسفه و سایر علوم ارتباط عمیق و ظریفی داشته است. این متون مخاطبان را با بینش‌های متفاوتی نسبت به پدیده‌های جهان هستی روبرو می‌کنند. جهان‌بینی خالق اثر ادبی به‌شدت متأثر از عصری است که در آن می‌زیسته است؛ بنابراین واژه‌ها و جملات وی تهی از معنا و خاصیت به کار نرفته‌اند. روابط میان جملات و واژه‌های ادیب، از تاریخ فرهنگی پیچیده، طولانی و مرتبط با اجتماع، سیاست و فرهنگ دوره‌ای که متن ادبی در آن خلق شده، خبر می‌دهد.

هر گاه که به بررسی شعر و نثر ادبی فارسی پرداخته می‌شود، به فرهنگ یا خرده‌فرهنگ مشخص و معینی نگریسته می‌شود که جهان‌بینی شاعر و نویسندۀ آن را تحت تأثیر قرار داده است؛ برای مثال فرخی سیستانی در آغاز شاعری در خدمت دهقانی از دهاقین سیستان بود و چون دبه و زنبیل درافزود، به منظور برگ و نوایی افزون‌تر به چغانیان و سپس به خدمت سلطان محمود غزنوی روی آورد و سرودن را ادامه داد؛ آیا بدون فهم باورهای رایج و غیررایج و تأثیر محیط و عقیدۀ غالب عصر که به پیروان سایر باورها مجال قدرت گرفتن داده نمی‌شد، اشعار او را می‌توان دریافت؟ همان‌گونه که زبان، سبک و ویژگی‌های بلاغی کتاب مقدس را می‌توان در آثار پیش از عهد جدید حتی در آثار داستانی فارسی مانند «ملکوت» بهرام صادقی و «یکیلا و تنهایی او» اثر تقی مدرسی مشاهده کرد، دربارۀ قرآن مجید نیز وضع بر همین منوال است.

وجود اصطلاحات دینی، نام فرقه‌های گوناگونی چون اشاعره، معتزله، شیعۀ امامیه، شیعۀ اسماعیلیه و ... در متون ادبی، موجبات بحث دربارۀ عقاید و تأثیرپذیری آنان را از عقاید پیرامونشان فراهم می‌کند و تشابه و تفاوت آرای شعرا و نویسندگان، آشنایی با عقایدشان را ایجاب می‌کند. در این کتاب که به قصد تبیین اندیشه‌ها و گرایش‌های اعتقادی برخی از ادبا انجام شده، بر تأثیرپذیری آنان از نظام عقیدتی عصر و محیط هر یک پرداخته شده است. به همین منظور پیش از ورود به نمونه‌های تأثیرپذیری، به صاول عقیدۀ متکلمانی که نخست به اظهار آنها پرداخته‌اند، اشاره می‌شود و پس از آن یا در اثنای بحث، برخی نمونه‌های شعر و نثر شعرا و نویسندگان متأثر از آن باورها ذکر شده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/5351 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>

==پانويس ==

<references />