قصاید ولایی سروش اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:
آثار سروش عبارتند از: دیوان قصاید و غزلیات و قطعات و مسمطات سروش که حدود سیزده هزار بیت است؛ مثنوی اردیبهشت (حدود 9200 بیت) در احوال حضرت رسول و شرح غزوه‌های امیرالمؤمنین و اهل بیت(ع)؛ مثنوی روضة الاسرار (دارای 8811 بیت) در مقتل و مراثی حضرت سیدالشهداء (ع)؛ شمس المناقب (حدود دو هزار بیت) از قصاید سروش است در مدایح و مناقب پیامبر اکرم و ائمه (ع)؛ شصت بند در مرثیۀ عاشورا؛ قسمتی از اشعار فارسی کتاب الف لیلة؛ مثنوی‌ای در تاریخ دولت قاجار تا زمان ناصرالدین شاه که نسخه‌ای از آن در دست نیست.
آثار سروش عبارتند از: دیوان قصاید و غزلیات و قطعات و مسمطات سروش که حدود سیزده هزار بیت است؛ مثنوی اردیبهشت (حدود 9200 بیت) در احوال حضرت رسول و شرح غزوه‌های امیرالمؤمنین و اهل بیت(ع)؛ مثنوی روضة الاسرار (دارای 8811 بیت) در مقتل و مراثی حضرت سیدالشهداء (ع)؛ شمس المناقب (حدود دو هزار بیت) از قصاید سروش است در مدایح و مناقب پیامبر اکرم و ائمه (ع)؛ شصت بند در مرثیۀ عاشورا؛ قسمتی از اشعار فارسی کتاب الف لیلة؛ مثنوی‌ای در تاریخ دولت قاجار تا زمان ناصرالدین شاه که نسخه‌ای از آن در دست نیست.


افعال و صفاتی که سروش در وصف اهل بیت (ع) ذکر می‌کند، در چند بخش قابل طرح است: الف) افعال و صفاتی که مخصوص خداست و به اذن الهی انسان کامل نیز به آن دست می‌یابد؛ ب) خویش‌کاری و کارویژه‌هایی که ملک مقرب الهی عهده‌دار آن است؛ ج) بیان تصاویر و مضامینی دربارۀ اهل بیت (ع) که به باورهای کلامی شاعر مربوط است؛ د) تأویل‌های ولایی از اشارات قرآنی که مربوط به اهل بیت (ع) است؛ هـ) فضایل انسانی اهل بیت (ع) مانند شجاعت، عدالت، سخاوت و امثال آن.
افعال و صفاتی که سروش در وصف اهل بیت (ع) ذکر می‌کند، در چند بخش قابل طرح است:  
 
الف) افعال و صفاتی که مخصوص خداست و به اذن الهی انسان کامل نیز به آن دست می‌یابد؛  
 
ب) خویش‌کاری و کارویژه‌هایی که ملک مقرب الهی عهده‌دار آن است؛  
 
ج) بیان تصاویر و مضامینی دربارۀ اهل بیت (ع) که به باورهای کلامی شاعر مربوط است؛  
 
د) تأویل‌های ولایی از اشارات قرآنی که مربوط به اهل بیت (ع) است؛  
 
هـ) فضایل انسانی اهل بیت (ع) مانند شجاعت، عدالت، سخاوت و امثال آن.


سروش در سبک شعری پیرو شاعران کهن به‌ویژه فرخی سیستانی و امیر معزی است. اغلب اشعار او چونان سایر شعرای عصر خویش، در مدح سلاطین و شاهزادگان سروده شده است. کاربرد واژگان کهن مانند ایدون، ایدر، ابا، ابر و آوردن دو حرف اضافه برای یک متمم، ابدال، تخفیف و ... از ویژگی‌های لفظی شعر سروش است که زبان او را هرچه بیشتر به شعر خراسانی نزدیک می‌کند. شعر منقبتی سروش از نظر زبانی و ادبی تفاوتی با سایر قصاید مدحی او ندارد؛ اما به لحاظ محتوا دارای تفکرات عمیق و خاصی است که بر پشتوانۀ غنی و استوار فرهنگ و گفتمان شیعی استوار است.
سروش در سبک شعری پیرو شاعران کهن به‌ویژه فرخی سیستانی و امیر معزی است. اغلب اشعار او چونان سایر شعرای عصر خویش، در مدح سلاطین و شاهزادگان سروده شده است. کاربرد واژگان کهن مانند ایدون، ایدر، ابا، ابر و آوردن دو حرف اضافه برای یک متمم، ابدال، تخفیف و ... از ویژگی‌های لفظی شعر سروش است که زبان او را هرچه بیشتر به شعر خراسانی نزدیک می‌کند. شعر منقبتی سروش از نظر زبانی و ادبی تفاوتی با سایر قصاید مدحی او ندارد؛ اما به لحاظ محتوا دارای تفکرات عمیق و خاصی است که بر پشتوانۀ غنی و استوار فرهنگ و گفتمان شیعی استوار است.