۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'تفتازانى' به 'تفتازانى '
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها == [[' به '== وابسته‌ها == {{وابسته‌ها}} [[') |
جز (جایگزینی متن - 'تفتازانى' به 'تفتازانى ') |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
اين كتاب كه خلاصه‌اى است از تمام مباحث مطرح شده از طرف متكلمين متقدم بر مولف در تمام مدارس كلامى بعنوان كتاب درسى تدريس مى‌شد و تا همين اواخر حتى در حوزه‌هاى شيعه اين كتاب را تدريس مى‌نمودند. | اين كتاب كه خلاصه‌اى است از تمام مباحث مطرح شده از طرف متكلمين متقدم بر مولف در تمام مدارس كلامى بعنوان كتاب درسى تدريس مى‌شد و تا همين اواخر حتى در حوزه‌هاى شيعه اين كتاب را تدريس مى‌نمودند. | ||
شرح مقاصد را مى‌توان يكى از بهترين كتب تفتازانى دانست زيرا آنچه در اين كتاب‌آمده،ثمرۀ حدود نيم قرن تأليف و تدريس اوست. | شرح مقاصد را مى‌توان يكى از بهترين كتب [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] دانست زيرا آنچه در اين كتاب‌آمده،ثمرۀ حدود نيم قرن تأليف و تدريس اوست. | ||
بر اين كتاب حواشى و شروح متعددى نوشته شده است كه از آن جمله مى‌توان به حاشيۀ مولى الياس بن ابراهيم سينابى،حاشيۀ خضر شاه منتشاوى(متوفى 853)،تعليقۀ مولى احمد بن موسى خيالى و حاشيۀ مولانا مصلح الدين معروف به حسام‌زاده اشاره كرد.همچنين اين كتاب را محمد بن محمد دلجى خلاصه كرده و مقاصد المقاصد نام نهاده است. | بر اين كتاب حواشى و شروح متعددى نوشته شده است كه از آن جمله مى‌توان به حاشيۀ مولى الياس بن ابراهيم سينابى،حاشيۀ خضر شاه منتشاوى(متوفى 853)،تعليقۀ مولى احمد بن موسى خيالى و حاشيۀ مولانا مصلح الدين معروف به حسام‌زاده اشاره كرد.همچنين اين كتاب را محمد بن محمد دلجى خلاصه كرده و مقاصد المقاصد نام نهاده است. | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۳۳: | ||
1-تعصبات بى‌جا:مولف در بخشهايى از كتاب كه مربوط به مباحث امامت است، بيشتر از آنكه كلماتش را براساس ادله بيان كند براساس تعصبات بيان نموده است.او در تفضيل خلفاء نسبت به هم فضائلى از ابو بكر و عمر بيان مى‌كند و بخشى از فضائل امير المومنين(ع)را كه شايد چندين برابر فضائل آن دو است بيان كرده در مقام نتيجه‌گيرى كه هرعاقلى از اين فضيلت‌ها افضليت آن حضرت را بر خلفاى قبلى مى‌فهمد مى‌گويد:كلامى نيست كه فضائل و مناقب ايشان بيش از حد است و كلامى نيست كه ايشان متصف به كمالات و مختص به كراماتى بود الا اينكه اينها دليل بر افضليت او بمعنى زيادت ثواب و كرامت در نزد خدا نيست چرا كه اتفاق شبيه اجماع قائم شده است كه ابو بكر افضل است![1] | 1-تعصبات بى‌جا:مولف در بخشهايى از كتاب كه مربوط به مباحث امامت است، بيشتر از آنكه كلماتش را براساس ادله بيان كند براساس تعصبات بيان نموده است.او در تفضيل خلفاء نسبت به هم فضائلى از ابو بكر و عمر بيان مى‌كند و بخشى از فضائل امير المومنين(ع)را كه شايد چندين برابر فضائل آن دو است بيان كرده در مقام نتيجه‌گيرى كه هرعاقلى از اين فضيلت‌ها افضليت آن حضرت را بر خلفاى قبلى مى‌فهمد مى‌گويد:كلامى نيست كه فضائل و مناقب ايشان بيش از حد است و كلامى نيست كه ايشان متصف به كمالات و مختص به كراماتى بود الا اينكه اينها دليل بر افضليت او بمعنى زيادت ثواب و كرامت در نزد خدا نيست چرا كه اتفاق شبيه اجماع قائم شده است كه ابو بكر افضل است![1] | ||
تفتازانى در بحث صحابه براى اينكه دامن صحابۀ غاصب بر حضرت امير المومنين(ع) را پاك كند مى‌گويد«قد استقرت آراء المحققين من علماء الدين على ان البحث عن احوال الصحابة و ما جرى بينهم من الموافقة و المخالفة ليس من العقائد الدينية و القواعد الكلامية و ليس له نفع فى الدين بل ربما يضر باليقين».[2] | [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] در بحث صحابه براى اينكه دامن صحابۀ غاصب بر حضرت امير المومنين(ع) را پاك كند مى‌گويد«قد استقرت آراء المحققين من علماء الدين على ان البحث عن احوال الصحابة و ما جرى بينهم من الموافقة و المخالفة ليس من العقائد الدينية و القواعد الكلامية و ليس له نفع فى الدين بل ربما يضر باليقين».[2] | ||
2-افضليت حضرت زهرا(س):مولف گرچه در جاى جاى كتاب با فضائل و كرامات اهل بيت(ع)با تعصب برخورد نموده است ولى با اينكه اكثر اهل تسنن در بين بانوان عايشه را تفضيل مى‌دهند،بعد از خلفاء قائل است كه حضرت زهرا(س)و فرزندان ايشان افضل هستند.او مى‌گويد«و اما بعدهم فقد ثبت ان فاطمة الزهراء سيدة نساء العالمين و ان الحسن و الحسين سيدا شباب اهل الجنة و...»[3] | 2-افضليت حضرت زهرا(س):مولف گرچه در جاى جاى كتاب با فضائل و كرامات اهل بيت(ع)با تعصب برخورد نموده است ولى با اينكه اكثر اهل تسنن در بين بانوان عايشه را تفضيل مى‌دهند،بعد از خلفاء قائل است كه حضرت زهرا(س)و فرزندان ايشان افضل هستند.او مى‌گويد«و اما بعدهم فقد ثبت ان فاطمة الزهراء سيدة نساء العالمين و ان الحسن و الحسين سيدا شباب اهل الجنة و...»[3] | ||
| خط ۱۴۱: | خط ۱۴۱: | ||
بلكه در مواردى صدق و كذب جمع مى‌شوند،مثلا مى‌گويم«من هرآنچه مى‌گويم دروغ است.» اگر اين خبر صادق باشد خودش را تكذيب مى‌كند.مولف قائل است كسى نتوانسته اين شبهه را حل كند.[4] | بلكه در مواردى صدق و كذب جمع مى‌شوند،مثلا مى‌گويم«من هرآنچه مى‌گويم دروغ است.» اگر اين خبر صادق باشد خودش را تكذيب مى‌كند.مولف قائل است كسى نتوانسته اين شبهه را حل كند.[4] | ||
4-جامعيت كتاب:اين كتاب را مى‌توان يكى از كامل‌ترين كتب كلامى اهل تسنن دانست.چنانكه اگر كسى اين كتاب را مطالعه كند از اكثر كتب كلامى كه براساس عقائد اشعرى قبل از تفتازانى نوشته شده است بى‌نياز مى‌شود. | 4-جامعيت كتاب:اين كتاب را مى‌توان يكى از كامل‌ترين كتب كلامى اهل تسنن دانست.چنانكه اگر كسى اين كتاب را مطالعه كند از اكثر كتب كلامى كه براساس عقائد اشعرى قبل از [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] نوشته شده است بى‌نياز مى‌شود. | ||
==نسخه‌شناسى:== | ==نسخه‌شناسى:== | ||