ابن حماد، محمد بن‌ على‌: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۸: خط ۴۸:
وی‌ منسوب‌ به‌ قبیله بنى‌ حمّاد، از طوایف‌ بربر و اهل‌ روستای‌ حمزه‌ نزدیك‌ قلعه حماد بود.  
وی‌ منسوب‌ به‌ قبیله بنى‌ حمّاد، از طوایف‌ بربر و اهل‌ روستای‌ حمزه‌ نزدیك‌ قلعه حماد بود.  
==اساتید==
==اساتید==
او در قلعه حماد كه‌ از مراكز علم‌ محسوب‌ مى‌شد به‌ تحصیل‌ دانش‌ پرداخت‌، و پس‌ از چندی‌ به‌ بجایه‌ رفت‌ و نزد شیخ‌ ابومدین‌ به‌ فراگیری‌ دانش‌های‌ متداول‌ مشغول‌ گردید. ابن‌ حماد در كتاب‌ برنامج‌ خود اشاره‌ كرده‌ كه‌ نزد ابومدین،‌ كتاب‌ المقصد الأسنى‌ في‌ شرح‌ أسماءالله‌ الحسنى‌ را از آغاز تا انجام‌ خوانده‌ است‌. وی‌ آهنگ‌ آن‌ داشت‌ كه‌ مجالس‌ِ درس‌ استاد را به‌ صورت‌ كتابى‌ تدوین‌ كند، اما ابومدین‌ او را از این‌ امر بازداشت‌. غبرینى‌ سال‌ این‌ واقعه‌ را 531ق‌ دانسته‌ است‌، اما همو وفات‌ ابن‌ حماد را در 628ق‌ ضبط كرده‌ است. از این‌ رو مطلب‌ چندان‌ موجه‌ نمى‌نماید و ناگزیر تاریخ‌ یكى‌ از این‌ دو حادثه‌ اشتباه‌ است‌. وگرنه‌ عمر او را بایستى‌ بیش‌ از صد سال‌ بدانیم‌.
او در قلعه حماد كه‌ از مراكز علم‌ محسوب‌ مى‌شد به‌ تحصیل‌ دانش‌ پرداخت‌، و پس‌ از چندی‌ به‌ بجایه‌ رفت‌ و نزد شیخ‌ ابومدین‌ به‌ فراگیری‌ دانش‌های‌ متداول‌ مشغول‌ گردید. ابن‌ حماد در كتاب‌ برنامج‌ خود اشاره‌ كرده‌ كه‌ نزد [[ابومدین مغربی، شعیب بن حسین|ابومدین]]،‌ كتاب‌ [[المقصد الأسنى‌ في‌ شرح‌ أسماءالله‌ الحسنى‌]] را از آغاز تا انجام‌ خوانده‌ است‌. وی‌ آهنگ‌ آن‌ داشت‌ كه‌ مجالس‌ِ درس‌ استاد را به‌ صورت‌ كتابى‌ تدوین‌ كند، اما ابومدین‌ او را از این‌ امر بازداشت‌. غبرینى‌ سال‌ این‌ واقعه‌ را 531ق‌ دانسته‌ است‌، اما همو وفات‌ ابن‌ حماد را در 628ق‌ ضبط كرده‌ است. از این‌ رو مطلب‌ چندان‌ موجه‌ نمى‌نماید و ناگزیر تاریخ‌ یكى‌ از این‌ دو حادثه‌ اشتباه‌ است‌. وگرنه‌ عمر او را بایستى‌ بیش‌ از صد سال‌ بدانیم‌.  
ابن‌ حمّاد آن‌گاه‌ كتاب‌ موطّأ را نزد قاضى‌ ابومحمد عبدالحق‌ ازدی‌ اشبیلى‌ فرا گرفت‌ و از او روایت‌ كرد. استادان‌ دیگرش‌ قاضى‌ ابوعلى‌ مسیلى‌، قاضى‌ میمون‌ بن‌ جباره‌، ابوالعباس‌ بن‌ مبشر و كسان‌ دیگر بودند كه‌ در قلعه‌ و الجزایر و تلمسان‌ و دیگر شهرهای‌ مغرب‌ نزد آنان‌ دانش‌ اندوخت‌؛ به‌گونه‌ای‌ كه‌ در علوم‌ قرآنى‌، حدیث‌، اصول‌ و نحو، زبردست‌ شد و شهرت‌ فراوان‌ یافت‌.  
 
ابن‌ حمّاد آن‌گاه‌ كتاب‌ موطّأ را نزد [[قاضى‌ ابومحمد عبدالحق‌ ازدی‌ اشبیلى‌]] فرا گرفت‌ و از او روایت‌ كرد. استادان‌ دیگرش‌ [[قاضى‌ ابوعلى‌ مسیلى‌]]، قاضى‌ میمون‌ بن‌ جباره‌، ابوالعباس‌ بن‌ مبشر و كسان‌ دیگر بودند كه‌ در قلعه‌ و الجزایر و تلمسان‌ و دیگر شهرهای‌ مغرب‌ نزد آنان‌ دانش‌ اندوخت‌؛ به‌گونه‌ای‌ كه‌ در علوم‌ قرآنى‌، حدیث‌، اصول‌ و نحو، زبردست‌ شد و شهرت‌ فراوان‌ یافت‌.  
==شاگردان==
==شاگردان==
او شاگردان‌ بسیاری‌ را علم‌ آموخت‌ و تربیت‌ كرد كه‌ از جمله آنان‌ قاضى‌ ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عبدالحق‌ تلمسانى‌ و گروه‌ دیگری‌ از دانشمندان‌ بودند. غبرینى‌ گفته‌ كه‌ ابن‌ حمّاد در كتاب‌ برنامج‌ خود به‌ نام‌ اساتید و شاگردان‌ و كتاب‌هایى‌ كه‌ خوانده‌ بود (افزون‌ بر 222 كتاب‌) اشاره‌ كرده‌ است‌.
او شاگردان‌ بسیاری‌ را علم‌ آموخت‌ و تربیت‌ كرد كه‌ از جمله آنان‌ قاضى‌ ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عبدالحق‌ تلمسانى‌ و گروه‌ دیگری‌ از دانشمندان‌ بودند. غبرینى‌ گفته‌ كه‌ ابن‌ حمّاد در كتاب‌ برنامج‌ خود به‌ نام‌ اساتید و شاگردان‌ و كتاب‌هایى‌ كه‌ خوانده‌ بود (افزون‌ بر 222 كتاب‌) اشاره‌ كرده‌ است‌.