میراث مکتوب رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' اهل بیت' به ' اهل‌بیت'
جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' اهل بیت' به ' اهل‌بیت')
خط ۷: خط ۷:
[[مطهری، مصطفی]] (نويسنده)
[[مطهری، مصطفی]] (نويسنده)
[[یاری‌نیا تشریق، رضا]] (نويسنده)
[[یاری‌نیا تشریق، رضا]] (نويسنده)
[[پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم‌السلام]] (سایر)
[[پژوهشکده کلام اهل‌بیت علیهم‌السلام]] (سایر)
[[وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. پژوهشگاه قرآن و حدیث]] (سایر)
[[وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. پژوهشگاه قرآن و حدیث]] (سایر)
[[نجاشی، احمد بن علی]] (نويسنده)
[[نجاشی، احمد بن علی]] (نويسنده)
خط ۴۲: خط ۴۲:
نمونۀ حاضر، بازخوانی تطبیقی تراث روایی امام علی بن موسی الرضا(ع) بر اساس دو کتاب رجال النجاشی و الفهرست طوسی است که با ارائه فصلی تطبیقی از کارکردهای کتاب های فهرستی، بخشی از تراث رضوی(ع) را نیز معرفی کند.
نمونۀ حاضر، بازخوانی تطبیقی تراث روایی امام علی بن موسی الرضا(ع) بر اساس دو کتاب رجال النجاشی و الفهرست طوسی است که با ارائه فصلی تطبیقی از کارکردهای کتاب های فهرستی، بخشی از تراث رضوی(ع) را نیز معرفی کند.


تأکید بر محوریت این دو کتاب فهرستی در پرداختن به تراث علمی آن امام همام، از آن روست که این دو به خوبی گزارش هایی درخور توجه از تراث روایی انتقال یافته از آن حضرت را به تصویر کشیده اند، به گونه‌ای که اطلاعات ارائه شده افزون بر کاستن از دشواری‌های عرصه بازسازی تراث، در شناخت جامع‌تر از آثار ایشان نیز سودمند خواهند بود. البته باید توجه کرد که نمی توان از تفاوت‌های روشی صاحبان این دو اثر، و دست کم، در التفات به تراث [[امام رضا(ع)]] به سادگی چشم  پوشید. دانسته است که رجال نجاشی اثری متأخر از فهرست شیخ طوسی، یا ناظر به آن است و کیفیت گزارش ها و ظرافت بینی‌های مرحوم [[نجاشی]] نسبت به [[شیخ طوسی]] امری آشکار است. هرچند در کنار این سخن نباید از تلاش‌های هوشمندانه شیخ طوسی در بهره گیری از مصادر گوناگون فهرستی و روایی برای انتقال اطلاعات پیشین و هموار ساختن دستیابی به آنها، غافل شد. همچنان که توجه به نقش برجسته و ممتاز دو عالم بزرگ شیعی، [[ثقةالاسلام کلینی]] و [[شیخ صدوق]]نیز در بهره‌گیری از مکتوبات و روایات عالمان پیشین و انتقال حداکثری تراث علمی اهل بیت: امری بایسته است و از این رو، مطالعۀ پیوسته آثار حدیثی و فهرستی با یکدیگر می‌تواند به گونه‌ای مؤثر، نکات پنهان در اعتباربخشی به تراث نخستین امامیه و کیفیت فراگیری دانش اصحاب و نقش آنها در تمدن شیعی را معرفی کند.
تأکید بر محوریت این دو کتاب فهرستی در پرداختن به تراث علمی آن امام همام، از آن روست که این دو به خوبی گزارش هایی درخور توجه از تراث روایی انتقال یافته از آن حضرت را به تصویر کشیده اند، به گونه‌ای که اطلاعات ارائه شده افزون بر کاستن از دشواری‌های عرصه بازسازی تراث، در شناخت جامع‌تر از آثار ایشان نیز سودمند خواهند بود. البته باید توجه کرد که نمی توان از تفاوت‌های روشی صاحبان این دو اثر، و دست کم، در التفات به تراث [[امام رضا(ع)]] به سادگی چشم  پوشید. دانسته است که رجال نجاشی اثری متأخر از فهرست شیخ طوسی، یا ناظر به آن است و کیفیت گزارش ها و ظرافت بینی‌های مرحوم [[نجاشی]] نسبت به [[شیخ طوسی]] امری آشکار است. هرچند در کنار این سخن نباید از تلاش‌های هوشمندانه شیخ طوسی در بهره گیری از مصادر گوناگون فهرستی و روایی برای انتقال اطلاعات پیشین و هموار ساختن دستیابی به آنها، غافل شد. همچنان که توجه به نقش برجسته و ممتاز دو عالم بزرگ شیعی، [[ثقةالاسلام کلینی]] و [[شیخ صدوق]]نیز در بهره‌گیری از مکتوبات و روایات عالمان پیشین و انتقال حداکثری تراث علمی اهل‌بیت: امری بایسته است و از این رو، مطالعۀ پیوسته آثار حدیثی و فهرستی با یکدیگر می‌تواند به گونه‌ای مؤثر، نکات پنهان در اعتباربخشی به تراث نخستین امامیه و کیفیت فراگیری دانش اصحاب و نقش آنها در تمدن شیعی را معرفی کند.


به هر روی، از جمله مهم ترین خصوصیات مشترک گزارش‌های مرتبط به آن امام رضا(ع)، ارائه ضابطه‌مند آن به لحاظ نشر در کتاب های فهرست و برخی کتاب های روایی است. بر این اساس، در این گزارش ها ـ به ویژه در کتاب رجال نجاشی ـ اموری از قبیل گزارش قالب های متنوع و ساختاری مکتوبات  ـ مانند کتاب، مسائل، نسخه، مکاتبه، رساله و مسند ـ، طریق به آنها و گاه ارزیابی و اعتبار سنجی آثار به گونه‌های مختلف و تا آنجا که ممکن بوده، مورد توجه قرار گرفته است. هرچند که بررسی‌های بیشتری در این خصوص ضروری است.
به هر روی، از جمله مهم ترین خصوصیات مشترک گزارش‌های مرتبط به آن امام رضا(ع)، ارائه ضابطه‌مند آن به لحاظ نشر در کتاب های فهرست و برخی کتاب های روایی است. بر این اساس، در این گزارش ها ـ به ویژه در کتاب رجال نجاشی ـ اموری از قبیل گزارش قالب های متنوع و ساختاری مکتوبات  ـ مانند کتاب، مسائل، نسخه، مکاتبه، رساله و مسند ـ، طریق به آنها و گاه ارزیابی و اعتبار سنجی آثار به گونه‌های مختلف و تا آنجا که ممکن بوده، مورد توجه قرار گرفته است. هرچند که بررسی‌های بیشتری در این خصوص ضروری است.