حکیم، سید محمدباقر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'اهل بیت' به 'اهل‌بیت'
جز (جایگزینی متن - ' مى گ' به ' می‌گ')
جز (جایگزینی متن - 'اهل بیت' به 'اهل‌بیت')
خط ۶۳: خط ۶۳:


تحصیل را از مکتب خانه‌هاى نجف آغاز و در مدرسه ابتدایى منتدى النّشر ادامه داد و از آن جا وارد حوزه علمیه شد. در دوازده سالگى کتاب‌هاى قطرالندى، [[شرح ابن عقيل|شرح ابن عقیل]]، مغنى اللبیب، حاشیه ملاّ عبدالله، منطق مظفّر، مطول، منهاج الصّالحین و اللمعة الدمشقیه را در مدت کوتاهى فراگرفت و به درس‌هاى عالى حوزه گام نهاد. متون درسى این دوره، یعنى رسائل، مکاسب و کفایة الاصول را نیز تحصیل نمود و بعد از گذر از دروس عالى، در درس‌هاى خارج فقه و اصول شرکت کرد و در جلسات درسى ممتازترین استادان حوزه نجف، یعنى آیت‌الله خویى و علاّمه شهید سیّد محمّدباقر صدر، همچون ستاره‌اى درخشید. نبوغ علمى، قدرت اندیشه و استعداد فوق‌العاده آن روحانى پاک مرام، تجلیل و قدردانى مدرّسان و استادان حوزه را برانگیخت و او در سال 1384 ق. موفق به دریافت مدرک اجتهاد در فقه، اصول و علوم قرآنى گردید. وى آموخته‌هاى علمى و تحقیقى خود را با قدرت استدلال قوى و منطق عمیق در جلسه تدریس درس‌هاى سطح عالى، در مسجد هندى نجف اشرف به زیباترین شکل عرضه نمود و فرهیختگان و نخبگان عمق نگر حوزوى را گرد آورد. شهید حکیم تنها به علوم رایج حوزوى اکتفا نکرد، بلکه کرسى درس خود را از حوزه نجف به دانشگاه اصول دین بغداد توسعه داد، او خود این دانشگاه را با همکارى شهید صدر، علاّمه سیّد مرتضى عسکرى و سید مهدى حکیم بنیان نهاده بود.
تحصیل را از مکتب خانه‌هاى نجف آغاز و در مدرسه ابتدایى منتدى النّشر ادامه داد و از آن جا وارد حوزه علمیه شد. در دوازده سالگى کتاب‌هاى قطرالندى، [[شرح ابن عقيل|شرح ابن عقیل]]، مغنى اللبیب، حاشیه ملاّ عبدالله، منطق مظفّر، مطول، منهاج الصّالحین و اللمعة الدمشقیه را در مدت کوتاهى فراگرفت و به درس‌هاى عالى حوزه گام نهاد. متون درسى این دوره، یعنى رسائل، مکاسب و کفایة الاصول را نیز تحصیل نمود و بعد از گذر از دروس عالى، در درس‌هاى خارج فقه و اصول شرکت کرد و در جلسات درسى ممتازترین استادان حوزه نجف، یعنى آیت‌الله خویى و علاّمه شهید سیّد محمّدباقر صدر، همچون ستاره‌اى درخشید. نبوغ علمى، قدرت اندیشه و استعداد فوق‌العاده آن روحانى پاک مرام، تجلیل و قدردانى مدرّسان و استادان حوزه را برانگیخت و او در سال 1384 ق. موفق به دریافت مدرک اجتهاد در فقه، اصول و علوم قرآنى گردید. وى آموخته‌هاى علمى و تحقیقى خود را با قدرت استدلال قوى و منطق عمیق در جلسه تدریس درس‌هاى سطح عالى، در مسجد هندى نجف اشرف به زیباترین شکل عرضه نمود و فرهیختگان و نخبگان عمق نگر حوزوى را گرد آورد. شهید حکیم تنها به علوم رایج حوزوى اکتفا نکرد، بلکه کرسى درس خود را از حوزه نجف به دانشگاه اصول دین بغداد توسعه داد، او خود این دانشگاه را با همکارى شهید صدر، علاّمه سیّد مرتضى عسکرى و سید مهدى حکیم بنیان نهاده بود.
علوم قرآنى، معارف اهل بیت علیهم‌السلام، فلسفه، تحلیل سیاسى و تاریخى رخدادها و پى گیرى تحولات روز، از جمله موضوعات جلسات علمى اش در این دانشگاه بودند. شهید حکیم در مدت 25 سال تدریس در حوزه نجف و دانشگاه بغداد، فضاى جدیدى را در حوزه و دانشگاه گشود و عالمان و دانشمندان برجسته‌اى را به عالم علم و دین تقدیم کرد.
علوم قرآنى، معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام، فلسفه، تحلیل سیاسى و تاریخى رخدادها و پى گیرى تحولات روز، از جمله موضوعات جلسات علمى اش در این دانشگاه بودند. شهید حکیم در مدت 25 سال تدریس در حوزه نجف و دانشگاه بغداد، فضاى جدیدى را در حوزه و دانشگاه گشود و عالمان و دانشمندان برجسته‌اى را به عالم علم و دین تقدیم کرد.


سید محمّدباقر حکیم، افزون بر تربیت شاگردان و تألیف آثار سودمند دینى، اجتماعى و سیاسى، احساس کرد که در زمان معاصر، نیاز به مبلغان آگاه و بیدارگرى است که بر علوم جدید تسلّط داشته باشند و به همین جهت، در سال 1384 ق. مدرسه علوم اسلامى را در شهر نجف تأسیس کرد.
سید محمّدباقر حکیم، افزون بر تربیت شاگردان و تألیف آثار سودمند دینى، اجتماعى و سیاسى، احساس کرد که در زمان معاصر، نیاز به مبلغان آگاه و بیدارگرى است که بر علوم جدید تسلّط داشته باشند و به همین جهت، در سال 1384 ق. مدرسه علوم اسلامى را در شهر نجف تأسیس کرد.
خط ۸۹: خط ۸۹:
== آثار  ==
== آثار  ==


آیت‌الله شهید سیّد محمّدباقر حکیم، با این که در عالم سیاست از چهره‌هاى درخشان جهان تشیّع به شمار مى رفت، اما فعالیّت‌هاى فرهنگى و علمى اش تا حدودى ناشناخته مانده است و مبارزات فرهنگى آن بزرگوار در عرصه علم و فرهنگ، اگر مهم‌تر از مبارزات سیاسى اش نباشد، مطمئناً کمتر نبوده است که با نگاهى به فهرست تألیفات آن یگانه علم و سیاست، مى توان به حقیقت پى برد. آثار او در زمینه‌هاى علوم قرآنى، سیره اهل بیت علیهم‌السلام، حقوق، شرح حال بزرگان دینى، حکومت اسلامى و اندیشه‌هاى سیاسى، فرهنگى و اجتماعى، نشانگر شخصیت برجسته علمى و عملى اوست. آثار پژوهشى و تحقیقى وى عبارتند از:
آیت‌الله شهید سیّد محمّدباقر حکیم، با این که در عالم سیاست از چهره‌هاى درخشان جهان تشیّع به شمار مى رفت، اما فعالیّت‌هاى فرهنگى و علمى اش تا حدودى ناشناخته مانده است و مبارزات فرهنگى آن بزرگوار در عرصه علم و فرهنگ، اگر مهم‌تر از مبارزات سیاسى اش نباشد، مطمئناً کمتر نبوده است که با نگاهى به فهرست تألیفات آن یگانه علم و سیاست، مى توان به حقیقت پى برد. آثار او در زمینه‌هاى علوم قرآنى، سیره اهل‌بیت علیهم‌السلام، حقوق، شرح حال بزرگان دینى، حکومت اسلامى و اندیشه‌هاى سیاسى، فرهنگى و اجتماعى، نشانگر شخصیت برجسته علمى و عملى اوست. آثار پژوهشى و تحقیقى وى عبارتند از:


=== الف) قرآن ===
=== الف) قرآن ===
خط ۱۰۲: خط ۱۰۲:
# روش تزکیه در قرآن.
# روش تزکیه در قرآن.


=== ب) سیره اهل بیت علیهم‌السلام ===
=== ب) سیره اهل‌بیت علیهم‌السلام ===


# اهل البیت علیهم‌السلام و دورهم فى الدّفاع الاسلام که نقش اهل بیت علیهم‌السلام را در دفاع از اسلام بیان کرده است.
# اهل البیت علیهم‌السلام و دورهم فى الدّفاع الاسلام که نقش اهل‌بیت علیهم‌السلام را در دفاع از اسلام بیان کرده است.
# دور اهل بیت علیهم‌السلام فى بناء الجماعة الصالحه که پیرامون نقش اهل بیت علیهم‌السلام در ساختار جامعه صالح است و در دو جلد تألیف یافته است.
# دور اهل‌بیت علیهم‌السلام فى بناء الجماعة الصالحه که پیرامون نقش اهل‌بیت علیهم‌السلام در ساختار جامعه صالح است و در دو جلد تألیف یافته است.
#:این دو اثر، از ارزشمندترین تألیفات او در زمینه سیره اجتماعى - سیاسى اهل بیت علیهم‌السلامدر رهبرى امّت مى باشد.
#:این دو اثر، از ارزشمندترین تألیفات او در زمینه سیره اجتماعى - سیاسى اهل‌بیت علیهم‌السلامدر رهبرى امّت مى باشد.
#ثورة الامام الحسین علیه‌السلامدر این کتاب، اندیشه‌ها، موضع گیرى ها، جایگاه اجتماعى و مذهبى و دست آوردهاى انقلاب حسینى علیه‌السلاممورد تحلیل و بررسى قرار گرفته است.
#ثورة الامام الحسین علیه‌السلامدر این کتاب، اندیشه‌ها، موضع گیرى ها، جایگاه اجتماعى و مذهبى و دست آوردهاى انقلاب حسینى علیه‌السلاممورد تحلیل و بررسى قرار گرفته است.
#زندگانى امام کاظم و امام جواد  علیهما‌السلام.
#زندگانى امام کاظم و امام جواد  علیهما‌السلام.
خط ۱۴۸: خط ۱۴۸:
# افکار و آراء جماعة العلماء.
# افکار و آراء جماعة العلماء.


آن مجتهد فرزانه، علاوه بر تألیفاتى که منتشر شده‌اند، مجموعه‌اى بسیار حجیم از سخنرانى‌ها و مقالاتى که در کنفرانس‌هاى اندیشه اسلامى، اقتصاد اسلامى، همایش‌هاى حج، وحدت اسلامى و مجمع جهانى اهل بیت علیهم‌السلام ارائه کرده، از خود به یادگار گذاشته که در سطح برترین و عالمانه‌ترین مقالات ارائه شده بوده و داراى نوآورى‌ها و مطالب سودمند بسیارى است.
آن مجتهد فرزانه، علاوه بر تألیفاتى که منتشر شده‌اند، مجموعه‌اى بسیار حجیم از سخنرانى‌ها و مقالاتى که در کنفرانس‌هاى اندیشه اسلامى، اقتصاد اسلامى، همایش‌هاى حج، وحدت اسلامى و مجمع جهانى اهل‌بیت علیهم‌السلام ارائه کرده، از خود به یادگار گذاشته که در سطح برترین و عالمانه‌ترین مقالات ارائه شده بوده و داراى نوآورى‌ها و مطالب سودمند بسیارى است.


بسیارى از این آثار هنوز به عرصه نشر راه نیافته است.
بسیارى از این آثار هنوز به عرصه نشر راه نیافته است.
خط ۱۵۷: خط ۱۵۷:
# آثار مرجعیّت امام حکیم.
# آثار مرجعیّت امام حکیم.
# مرجعیّت، وحدت، جهاد.
# مرجعیّت، وحدت، جهاد.
# سیّد نقوى و مدرسه اهل بیت علیهم‌السلام
# سیّد نقوى و مدرسه اهل‌بیت علیهم‌السلام
# شهید سیّد مهدى حکیم و جنبش حزب‌الله.
# شهید سیّد مهدى حکیم و جنبش حزب‌الله.
# شهید سید مهدى حکیم، جهاد، هجرت، شهادت.
# شهید سید مهدى حکیم، جهاد، هجرت، شهادت.
خط ۱۶۹: خط ۱۶۹:
== تربیت یافتگان مکتب شهید حکیم ==
== تربیت یافتگان مکتب شهید حکیم ==


شهید محراب نجف، در طول عمر 66 ساله خویش، انسان‌هاى وارسته زیادى را تربیت کرد و به جامعه اسلامى تحویل داد. بسیارى از طلاّب، دانشجویان و جویندگان معارف عالى اسلامى از محضر وى بهره‌ها برده و جرعه‌هاى حیات بخش علمى نوشیدند. او در دانشگاه اصول دین بغداد، مسجد هندى نجف، در جلسات عزادارى مواکب الطلبة الجامعات و در دیگر عرصه‌هاى علمى و فرهنگى، در عراق و دیگر شهرهاى اسلامى، همواره شیفتگان مکتب اهل بیت علیهم‌السلام را سیراب مى کرد. تعدادى از معروفترین شاگردان وى عبارتنداز:
شهید محراب نجف، در طول عمر 66 ساله خویش، انسان‌هاى وارسته زیادى را تربیت کرد و به جامعه اسلامى تحویل داد. بسیارى از طلاّب، دانشجویان و جویندگان معارف عالى اسلامى از محضر وى بهره‌ها برده و جرعه‌هاى حیات بخش علمى نوشیدند. او در دانشگاه اصول دین بغداد، مسجد هندى نجف، در جلسات عزادارى مواکب الطلبة الجامعات و در دیگر عرصه‌هاى علمى و فرهنگى، در عراق و دیگر شهرهاى اسلامى، همواره شیفتگان مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام را سیراب مى کرد. تعدادى از معروفترین شاگردان وى عبارتنداز:


# سیّد مرتضى کشمیرى.
# سیّد مرتضى کشمیرى.
خط ۱۹۳: خط ۱۹۳:
# تاسیس دارالحکمه، شامل حوزه علمیه و مرکز چاپ ونشر.
# تاسیس دارالحکمه، شامل حوزه علمیه و مرکز چاپ ونشر.
# ریاست مجمع تربیت نیروهاى انسانى، فرهنگى، سیاسى و اسلامى (مجمع الکوادر الاسلاميه).
# ریاست مجمع تربیت نیروهاى انسانى، فرهنگى، سیاسى و اسلامى (مجمع الکوادر الاسلاميه).
# قائم مقام ریاست شوراى عالى مجمع جهانى اهل بیت علیهم‌السلام
# قائم مقام ریاست شوراى عالى مجمع جهانى اهل‌بیت علیهم‌السلام
# ریاست مرکز مطالعات تاریخ جدید عراق.
# ریاست مرکز مطالعات تاریخ جدید عراق.
# برگزارى گسترده همایش‌ها و جشن‌هاى ائمه علیهم‌السلام با رویکرد ملّى، سیاسى و اعتقادى، در نجف و شهرهاى مختلف عراق.
# برگزارى گسترده همایش‌ها و جشن‌هاى ائمه علیهم‌السلام با رویکرد ملّى، سیاسى و اعتقادى، در نجف و شهرهاى مختلف عراق.
خط ۲۰۲: خط ۲۰۲:
شهید حکیم از پدر گرامى اش آموخته بود که اگر معناى سیاست این است که امور مردم بر اساس اصول صحیح اصلاح شود و رفاه و آسایش بندگان خدا به دست آید ـ همچنان که ظاهر معناى صحیح سیاست همین است ـ اسلام، تمامش سیاست است و عالمان غیر از این کارى ندارند. شهید حکیم سیاست را در ردیف دیانت دانسته، از آن جانبدارى مى کرد.
شهید حکیم از پدر گرامى اش آموخته بود که اگر معناى سیاست این است که امور مردم بر اساس اصول صحیح اصلاح شود و رفاه و آسایش بندگان خدا به دست آید ـ همچنان که ظاهر معناى صحیح سیاست همین است ـ اسلام، تمامش سیاست است و عالمان غیر از این کارى ندارند. شهید حکیم سیاست را در ردیف دیانت دانسته، از آن جانبدارى مى کرد.


او در ابتداى کار سیاسى خود، یک سازمان سیاسى اسلامى منظّم تشکیل داد که در آن گروه‌هاى مختلفى از دانش آموختگان دانشگاه‌ها، کارمندان، طلاّب و معلّمان از سویى با معارف اصیل اهل بیت علیهم‌السلام آشنا می‌شدند و از سوى دیگر براى مقابله با اندیشه‌ها و سازمان‌هاى غیر اسلامى آماده می‌گردیدند و افزون بر آن، رویدادهاى منطقه بر اساس تحلیل صحیح در جلسات آن انجام می‌گرفت.
او در ابتداى کار سیاسى خود، یک سازمان سیاسى اسلامى منظّم تشکیل داد که در آن گروه‌هاى مختلفى از دانش آموختگان دانشگاه‌ها، کارمندان، طلاّب و معلّمان از سویى با معارف اصیل اهل‌بیت علیهم‌السلام آشنا می‌شدند و از سوى دیگر براى مقابله با اندیشه‌ها و سازمان‌هاى غیر اسلامى آماده می‌گردیدند و افزون بر آن، رویدادهاى منطقه بر اساس تحلیل صحیح در جلسات آن انجام می‌گرفت.


وى در تأسیس حزب «الدعوة الاسلاميه» در کنار شهید صدر، محمّدمهدى حکیم و [[عسکری، سید مرتضی|سیّد مرتضى عسکرى]] فعالیّت مى کرد و به فعالیّت‌هاى سیاسى ـ مردمى در آن حزب مى پرداخت.
وى در تأسیس حزب «الدعوة الاسلاميه» در کنار شهید صدر، محمّدمهدى حکیم و [[عسکری، سید مرتضی|سیّد مرتضى عسکرى]] فعالیّت مى کرد و به فعالیّت‌هاى سیاسى ـ مردمى در آن حزب مى پرداخت.