انسان‌شناسی عرفانی با تأکید بر آموزه‌های امام علی علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'علیهم السلام' به 'علیهم‌السلام'
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'علیهم السلام' به 'علیهم‌السلام')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۱: خط ۴۱:


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
انسان‌شناسی مهم‌ترین موضوع در مطالعات حوزۀ علوم انسانی است و در دین مبین اسلام نیز خودشناسی سودمندترین دانش ها محسوب می‌شود. از آنجایی که آدمی دارای ابعاد وجودی متنوعی است، بحث و بررسی در هر کدام از این ابعاد دارای اهمیت خاصی است. در این میان و به لحاظ نگرش معنوی، بالاترین و ارزشمندترین مباحث، مربوط به نگرش دینی و حوزۀ عرفان اسلامی است. از طرفی اساسی‌ترین و اصیل ترین منابع عرفان اسلامی در زمینه‌های مختلف از جمله انسان‌شناسی، مربوط به قرآن کریم و سخنان و سیرۀ معصومیت علیهم السلام می‌باشد. در این کتاب تلاش گردیده تا انسان‌شناسی عرفانی با تأکید بر آموزه‌های حضرت علی علیه‌السلام انجام شده و به رشتۀ تحریر درآید تا قدمی هرچند کوتاه و ناچیز به سوی شناخت ابعاد وجودی انسان و به خصوص انسان‌شناسی عرفانی برداشته شود و مقدمه‌ای برای خودشناسی و اغاز این راه گردد.
انسان‌شناسی مهم‌ترین موضوع در مطالعات حوزۀ علوم انسانی است و در دین مبین اسلام نیز خودشناسی سودمندترین دانش ها محسوب می‌شود. از آنجایی که آدمی دارای ابعاد وجودی متنوعی است، بحث و بررسی در هر کدام از این ابعاد دارای اهمیت خاصی است. در این میان و به لحاظ نگرش معنوی، بالاترین و ارزشمندترین مباحث، مربوط به نگرش دینی و حوزۀ عرفان اسلامی است. از طرفی اساسی‌ترین و اصیل ترین منابع عرفان اسلامی در زمینه‌های مختلف از جمله انسان‌شناسی، مربوط به قرآن کریم و سخنان و سیرۀ معصومیت علیهم‌السلام می‌باشد. در این کتاب تلاش گردیده تا انسان‌شناسی عرفانی با تأکید بر آموزه‌های حضرت علی علیه‌السلام انجام شده و به رشتۀ تحریر درآید تا قدمی هرچند کوتاه و ناچیز به سوی شناخت ابعاد وجودی انسان و به خصوص انسان‌شناسی عرفانی برداشته شود و مقدمه‌ای برای خودشناسی و اغاز این راه گردد.


از دیدگاه عرفانی امام علی علیه‌السلام، انسان موجودی است که از خاک تا افلاک وسعت دارد، از یک سو به زمین وابسته است و در جسم و بدنی مادی، محدود گردیده است و از طرف دیگر روحی ماورایی دارد که می‌تواند تا عرش الهی به پیش رود و از همۀ موجودات به حق نزدیک تر شود. چنین موجودی، نیمه‌ای خاکی و نیمه‌ای آسمانی دارد و با این دو بال، قادر به پرواز است. چه بسا زندگی زمینی و زندگی آسمانی خود را با بهره گیری از آموزه‌های معنوی، با سعادت همراه سازد و یا اینکه در همین زندگی زمینی، محبوس بماند. همین انتخاب، مهم‌ترین ویژگی انسان است که مورد توجه بسیاری از فلاسفه در جهان بوده است. در این پژوهش همچنین تلاش می‌شود تا نشان داده شود که هستی شناسی و معرفت‌شناسی و معاد شناسی ادیان الهی و برجسته‌ترین شخصیت دینی که از دامن اسلام برخاسته است، یعنی امام علی علیه‌السلام، حاوی آموزه‌ای انسان شناسانه است. ساماندهی این نظام فکری که از وحی آغازگردیده است، بر اساس توجه به انسان طراحی شده و محور اصلی اندیشۀ دینی، انسان است و مرکزیت دریافت‌های عرفانی نیز بررسی جایگاه انسان است. پس شناخت انسان (عرفان نظری) و کمال انسان(عرفان عملی)، غرض اصلی پیدایش عرفان و بلکه ادیان است. لذا برای مطالعۀ ریشه‌ای ادیان و عرفان باید به سراغ انسان رفت و بهترین راه برای شناخت، ان است که از الگوی کاملی از انسان رفت و بهترین راه برای شناخت، آن است که از الگوی کاملی از انسان که تاکنون شناسایی شده است، بهره گیری نمود و این شخصیت امام علی علیه‌السلام است که نه تنها درخلافت و دیانت، بلکه در سلوک معنوی نیز در مرکز انسان‌شناسی عرفانی قرار دارد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2767 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>
از دیدگاه عرفانی امام علی علیه‌السلام، انسان موجودی است که از خاک تا افلاک وسعت دارد، از یک سو به زمین وابسته است و در جسم و بدنی مادی، محدود گردیده است و از طرف دیگر روحی ماورایی دارد که می‌تواند تا عرش الهی به پیش رود و از همۀ موجودات به حق نزدیک تر شود. چنین موجودی، نیمه‌ای خاکی و نیمه‌ای آسمانی دارد و با این دو بال، قادر به پرواز است. چه بسا زندگی زمینی و زندگی آسمانی خود را با بهره گیری از آموزه‌های معنوی، با سعادت همراه سازد و یا اینکه در همین زندگی زمینی، محبوس بماند. همین انتخاب، مهم‌ترین ویژگی انسان است که مورد توجه بسیاری از فلاسفه در جهان بوده است. در این پژوهش همچنین تلاش می‌شود تا نشان داده شود که هستی شناسی و معرفت‌شناسی و معاد شناسی ادیان الهی و برجسته‌ترین شخصیت دینی که از دامن اسلام برخاسته است، یعنی امام علی علیه‌السلام، حاوی آموزه‌ای انسان شناسانه است. ساماندهی این نظام فکری که از وحی آغازگردیده است، بر اساس توجه به انسان طراحی شده و محور اصلی اندیشۀ دینی، انسان است و مرکزیت دریافت‌های عرفانی نیز بررسی جایگاه انسان است. پس شناخت انسان (عرفان نظری) و کمال انسان(عرفان عملی)، غرض اصلی پیدایش عرفان و بلکه ادیان است. لذا برای مطالعۀ ریشه‌ای ادیان و عرفان باید به سراغ انسان رفت و بهترین راه برای شناخت، ان است که از الگوی کاملی از انسان رفت و بهترین راه برای شناخت، آن است که از الگوی کاملی از انسان که تاکنون شناسایی شده است، بهره گیری نمود و این شخصیت امام علی علیه‌السلام است که نه تنها درخلافت و دیانت، بلکه در سلوک معنوی نیز در مرکز انسان‌شناسی عرفانی قرار دارد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2767 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>