الجامع الصغیر مع شرحه النافع الکبیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۳۵: خط ۳۵:
پاره‌ای منابع، کتاب را اثر مشترک [[شیبانی، محمد بن حسن|شیبانی]] و [[ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم|ابویوسف]] انگاشته‌اند، ولی این نظر مردود است؛ زیرا ظاهراً شیبانی تمام مطالب آن دسته از آثار خود را، که موصوف به «صغیر»ند، مانند الجامع الصغير و السير الصغير، از ابویوسف شنیده است. این نکته که تمامی ابواب کتاب با عبارت «محمد عن يعقوب عن أبي‌حنيفة» آغاز شده نیز مؤید این مطلب است. شاگردان [[شیبانی، محمد بن حسن|شیبانی]]، از جمله [[عیسی بن ابان|عیسی بن اَبان]] (متوفی 221ق) و محمد بن سماعه و [[علی بن معبد بصری]] (متوفی 218ق)، «الجامع الصغير» را از استادشان روایت کرده‌اند.
پاره‌ای منابع، کتاب را اثر مشترک [[شیبانی، محمد بن حسن|شیبانی]] و [[ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم|ابویوسف]] انگاشته‌اند، ولی این نظر مردود است؛ زیرا ظاهراً شیبانی تمام مطالب آن دسته از آثار خود را، که موصوف به «صغیر»ند، مانند الجامع الصغير و السير الصغير، از ابویوسف شنیده است. این نکته که تمامی ابواب کتاب با عبارت «محمد عن يعقوب عن أبي‌حنيفة» آغاز شده نیز مؤید این مطلب است. شاگردان [[شیبانی، محمد بن حسن|شیبانی]]، از جمله [[عیسی بن ابان|عیسی بن اَبان]] (متوفی 221ق) و محمد بن سماعه و [[علی بن معبد بصری]] (متوفی 218ق)، «الجامع الصغير» را از استادشان روایت کرده‌اند.


«الجامع الصغير» بیش از سی کتاب (باب اصلی) دارد و هر کتاب شامل چند باب فرعی است. تعداد مسائل آن را 1532 مسئله دانسته‌اند که بر سه قسم است: نخست، مسائلی که در «المبسوط» بیان شده، اما صریحاً به شخصی اسناد داده نشده و در «الجامع الصغير» گوینده آنها مشخص شده است؛ دوم، مسائلی که در آثار پیشین [[شیبانی، محمد بن حسن|شیبانی]] آمده، ولی وی در «الجامع الصغير» به عللی آنها را با تعابیر دیگری آورده است؛ سوم، مسائلی که برای نخستین بار در این کتاب ذکر شده است.
«الجامع الصغير» بیش از سی کتاب (باب اصلی) دارد و هر کتاب شامل چند باب فرعی است. تعداد مسائل آن را 1532 مسئله دانسته‌اند که بر سه قسم است: نخست، مسائلی که در «[[المبسوط (سرخسی)|المبسوط]]» بیان شده، اما صریحاً به شخصی اسناد داده نشده و در «الجامع الصغير» گوینده آنها مشخص شده است؛ دوم، مسائلی که در آثار پیشین [[شیبانی، محمد بن حسن|شیبانی]] آمده، ولی وی در «الجامع الصغير» به عللی آنها را با تعابیر دیگری آورده است؛ سوم، مسائلی که برای نخستین بار در این کتاب ذکر شده است.


جز در چند مسئله که به آرای فقهی زفر بن هذیل (متوفی 158ق) اشاره شده، [[شیبانی، محمد بن حسن|شیبانی]] در بقیه موارد فقط آرای فقهی ابوحنیفه، ابویوسف و خود را ذکر کرده و به آرای فقهای دیگر نپرداخته است. بیشتر مسائل و فتواهای کتاب عاری از استدلال است؛ بااین‌همه، در مواردی به قیاس و استحسان استدلال شده است<ref>ر.ک: حسینی آهق، مریم، ج9، ص335-336</ref>.
جز در چند مسئله که به آرای فقهی زفر بن هذیل (متوفی 158ق) اشاره شده، [[شیبانی، محمد بن حسن|شیبانی]] در بقیه موارد فقط آرای فقهی ابوحنیفه، ابویوسف و خود را ذکر کرده و به آرای فقهای دیگر نپرداخته است. بیشتر مسائل و فتواهای کتاب عاری از استدلال است؛ بااین‌همه، در مواردی به قیاس و استحسان استدلال شده است<ref>ر.ک: حسینی آهق، مریم، ج9، ص335-336</ref>.