ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۹۰: خط ۹۰:
اگرچه گاه در منابع از دانش ابویوسف در كلام سخن رفته، اما او نه تنها برخلاف ابوحنیفه هیچ گاه به عنوان یك نظریه‌پرداز كلامی شناخته نشده است، بلكه در منابع اصحاب حدیث، از زبان ابویوسف عبارت‌هایی نقل شده است كه در آن‌ها علم كلام نكوهش گردیده و با زندقه یا جهل برابر دانسته شده است. بغدادی نیز در روایتی آورده كه ابویوسف معتزله را زندیق می‌دانسته است.
اگرچه گاه در منابع از دانش ابویوسف در كلام سخن رفته، اما او نه تنها برخلاف ابوحنیفه هیچ گاه به عنوان یك نظریه‌پرداز كلامی شناخته نشده است، بلكه در منابع اصحاب حدیث، از زبان ابویوسف عبارت‌هایی نقل شده است كه در آن‌ها علم كلام نكوهش گردیده و با زندقه یا جهل برابر دانسته شده است. بغدادی نیز در روایتی آورده كه ابویوسف معتزله را زندیق می‌دانسته است.
   
   
همانگونه كه برخی از متعصبان اصحاب حدیث سعی داشتند تا ابویوسف را همچون استادش ابوحنیفه به جهمی بودن متهم نمایند، برخی نیز، برپایۀ تعصب بر آن بودند تا عقاید ابوحنیفه را از زبان ابویوسف مورد حمله قرار دهند و بدین ترتیب چنین بنمایند كه ابویوسف در نظام اعتقادی كاملاً از ابوحنیفه بریده بوده و صرفاً او را در فقه استاد خود می‌دانسته است. ابن‌حبان این نكته را به عنوان باور شخص خود در آثارش مطرح نموده است. در حالی كه عقیده نامه‌نویسان حنفی اهل سنت و جماعت چون ابوالقاسم حكیم سمرقندی در السواد الاعظم و ابوجعفر طحاوی در العقیده بر این پندار بودند كه ابویوسف و همتایش محمد بن حسن شیبانی در عقاید نیز با امام حنفیان هم‌سو بوده‌اند.
همانگونه كه برخی از متعصبان اصحاب حدیث سعی داشتند تا ابویوسف را همچون استادش ابوحنیفه به جهمی بودن متهم نمایند، برخی نیز، برپایۀ تعصب بر آن بودند تا عقاید ابوحنیفه را از زبان ابویوسف مورد حمله قرار دهند و بدین ترتیب چنین بنمایند كه ابویوسف در نظام اعتقادی كاملاً از ابوحنیفه بریده بوده و صرفاً او را در فقه استاد خود می‌دانسته است. ابن‌حبان این نكته را به عنوان باور شخص خود در آثارش مطرح نموده است. در حالی كه عقیده نامه‌نویسان حنفی اهل سنت و جماعت چون ابوالقاسم حكیم سمرقندی در السواد الاعظم و ابوجعفر طحاوی در العقیده بر این پندار بودند كه ابویوسف و همتایش [[شیبانی، محمد بن حسن|محمد بن حسن شیبانی]] در عقاید نیز با امام حنفیان هم‌سو بوده‌اند.


با یك نظر تحلیلی می‌توان گفت كه ابویوسف، همچون فقه، در عقاید نیز یك عالم حنفی است كه تا حد زیادی به مواضع اصحاب حدیث نزدیك شده است. می‌توان چنین پنداشت كه ابویوسف در مسألۀ بحث‌انگیزی چون خلق قرآن با اصحاب حدیث هم‌سو بود، یا دست‌كم نظری مخالف آنان ابراز نمی‌داشت، ولی در مسألۀ اِرجاء كه از اصول مذهب ابوحنیفه در عقاید بود، به مخالفت با وی برنمی‌خاست. اعتقاد ابویوسف به ارجاء معتدل حنفی، در منابع گروه‌های مختلف از حنفیان، اصحاب حدیث و غیر آنان تأیید شده است.  
با یك نظر تحلیلی می‌توان گفت كه ابویوسف، همچون فقه، در عقاید نیز یك عالم حنفی است كه تا حد زیادی به مواضع اصحاب حدیث نزدیك شده است. می‌توان چنین پنداشت كه ابویوسف در مسألۀ بحث‌انگیزی چون خلق قرآن با اصحاب حدیث هم‌سو بود، یا دست‌كم نظری مخالف آنان ابراز نمی‌داشت، ولی در مسألۀ اِرجاء كه از اصول مذهب ابوحنیفه در عقاید بود، به مخالفت با وی برنمی‌خاست. اعتقاد ابویوسف به ارجاء معتدل حنفی، در منابع گروه‌های مختلف از حنفیان، اصحاب حدیث و غیر آنان تأیید شده است.