۱۰۱٬۰۲۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
[[براون، ادوارد گرانویل|براون]] در ادامه به ساختار کتاب اشاره کرده، می‌گوید: «کتاب [[نزهة القلوب]]، مشتمل است بر یک مقدمه (فاتحه) و سه مقاله و یک خاتمه. مقاله سوم مهم‌ترین قسمت کتاب می‌باشد. در قسمت‌های دیگر، که قبل از آن واقع است، از علم افلاک و اجرام سماویه و ربع مسکون و موالید ثلاث و نوع بشر صحبت می‌کند. در مقاله سوم [همین اثر]، که قسمت جغرافیایی آن کتاب است، از شرح حرمین شریفین و بیت‌المَقدِس سخن می‌گوید. آنگاه، جغرافیای بلاد اردن و عراق عرب و آسیای صغیر را شرح می‌دهد و ضمیمه‌ای نیز از جغرافیای طبیعی ایران به آن الحاق شده است. سپس، بیان ممالکی است که در جوار ایران واقع شده، ولی تحت سلطنت ایران نبوده‌اند. خاتمه کتاب در شرح عجایبی است که در عالم و بالاخص در ایران وجود دارد. این کتاب از لحاظ علم جغرافیا و اوضاع و احوال ممالک ایران در قرون وسطی دارای قدر و قیمت شایان است و آقای [[لیسترانج، گای|ل. استرانج]] پیش از آنکه قسمتی از آن را به طبع برساند، در تألیف دیگر خود به نام (ممالک خلافت شرقی) از آن استفاده بسیار برده است». | [[براون، ادوارد گرانویل|براون]] در ادامه به ساختار کتاب اشاره کرده، می‌گوید: «کتاب [[نزهة القلوب]]، مشتمل است بر یک مقدمه (فاتحه) و سه مقاله و یک خاتمه. مقاله سوم مهم‌ترین قسمت کتاب می‌باشد. در قسمت‌های دیگر، که قبل از آن واقع است، از علم افلاک و اجرام سماویه و ربع مسکون و موالید ثلاث و نوع بشر صحبت می‌کند. در مقاله سوم [همین اثر]، که قسمت جغرافیایی آن کتاب است، از شرح حرمین شریفین و بیت‌المَقدِس سخن می‌گوید. آنگاه، جغرافیای بلاد اردن و عراق عرب و آسیای صغیر را شرح می‌دهد و ضمیمه‌ای نیز از جغرافیای طبیعی ایران به آن الحاق شده است. سپس، بیان ممالکی است که در جوار ایران واقع شده، ولی تحت سلطنت ایران نبوده‌اند. خاتمه کتاب در شرح عجایبی است که در عالم و بالاخص در ایران وجود دارد. این کتاب از لحاظ علم جغرافیا و اوضاع و احوال ممالک ایران در قرون وسطی دارای قدر و قیمت شایان است و آقای [[لیسترانج، گای|ل. استرانج]] پیش از آنکه قسمتی از آن را به طبع برساند، در تألیف دیگر خود به نام (ممالک خلافت شرقی) از آن استفاده بسیار برده است». | ||
[[براون، ادوارد گرانویل|براون]] همچنین، منابعی را که [[مستوفی، حمدالله|حمدالله]] در نوشتن کتاب از آن‌ها بهره جسته است بر‌شمرده، می‌گوید: از جمله منابعی که در تألیف کتاب نزهة القلوب مورد استفادت قرار داده است و خود تعداد می‌کند، کتب ذیل است: «صُوَر الأقاليم» [[ابوزید، احمد بن سهل|ابوزید احمد بن سهل بلخی]]؛ ««التبيان» احمد بن عبدالله؛ «[[المسالك و الممالك، ابن خرداذبه|المسالك و الممالك]]» [[ابن خردادبه، عبیدالله بن عبدالله|ابوالقاسم عبدالله بن خردادبه]]؛ «کتابی موسوم به جهان‌نامه»؛ «طبقات همدانی» ابوعبدالله محمد بن سعد الواقدی؛ «عجائب المخلوقات» زکریا بن محمد بن محمود الکمونی القزوینی؛ «آثار البلاد» قزوینی؛ «فارس‌نامه» ابن البلخی مستوفی در زمان سلطان محمد سلجوقی؛ «ذکر ولایت کرمان» خواجه ناصرالدین المنشی الکرمانی؛ «عجائب البحر» امام علی بن عیسی الحرانی (برای المقتدربالله خلیفه)؛ «آثار الباقیه» و «كتاب التفهيم» [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوریحان بیرونی]]؛ «کتاب الارشاد در ذکر قزوین» حافظ خلیل قزوینی؛ «رساله ملِک‌شاهی» در وصف ممالکی که ملک‌شاه در نظر آورده است؛ «تاریخ اصفهان» حافظ عبدالرحمن بن محمد بن محمد بن اسحاق اصفهانی؛ «رسالة السنجرية في الكائنات العنصرية» امام عمر بن سهلان الساوجی؛ «عجائب الأخبار»؛ «[[معجم البلدان|مُعجم البُلدان]]» [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ابوعبدالله یاقوت حموی]]؛ «تحفة الغرائب»؛ | [[براون، ادوارد گرانویل|براون]] همچنین، منابعی را که [[مستوفی، حمدالله|حمدالله]] در نوشتن کتاب از آن‌ها بهره جسته است بر‌شمرده، می‌گوید: از جمله منابعی که در تألیف کتاب نزهة القلوب مورد استفادت قرار داده است و خود تعداد می‌کند، کتب ذیل است: «صُوَر الأقاليم» [[ابوزید، احمد بن سهل|ابوزید احمد بن سهل بلخی]]؛ ««التبيان» احمد بن عبدالله؛ «[[المسالك و الممالك، ابن خرداذبه|المسالك و الممالك]]» [[ابن خردادبه، عبیدالله بن عبدالله|ابوالقاسم عبدالله بن خردادبه]]؛ «کتابی موسوم به جهان‌نامه»؛ «طبقات همدانی» ابوعبدالله محمد بن سعد الواقدی؛ «عجائب المخلوقات» زکریا بن محمد بن محمود الکمونی القزوینی؛ «آثار البلاد» قزوینی؛ «فارس‌نامه» ابن البلخی مستوفی در زمان سلطان محمد سلجوقی؛ «ذکر ولایت کرمان» خواجه ناصرالدین المنشی الکرمانی؛ «عجائب البحر» امام علی بن عیسی الحرانی (برای المقتدربالله خلیفه)؛ «آثار الباقیه» و «كتاب التفهيم» [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوریحان بیرونی]]؛ «کتاب الارشاد در ذکر قزوین» حافظ خلیل قزوینی؛ «رساله ملِک‌شاهی» در وصف ممالکی که ملک‌شاه در نظر آورده است؛ «تاریخ اصفهان» حافظ عبدالرحمن بن محمد بن محمد بن اسحاق اصفهانی؛ «رسالة السنجرية في الكائنات العنصرية» امام عمر بن سهلان الساوجی؛ «عجائب الأخبار»؛ «[[معجم البلدان|مُعجم البُلدان]]» [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ابوعبدالله یاقوت حموی]]؛ «تحفة الغرائب»؛ «[[صور الکواکب الثمانية و الأربعين|صور الكواكب]]» شیخ [[صوفی، عبدالرحمان بن عمر|ابوالحسن صوفی]] (برای عضدالدوله دیلمی)؛ «تاریخ مغرب»؛ «[[اخلاق ناصری]]» و «[[تنسوخ‌نامه ایلخانی|تنسیق‌نامه ایلخانی]]» [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]]<ref>ر.ک: ادوارد گرانویل براون، ص24-23</ref>. | ||
این نسخه چون از مقاله سوم آغاز گشته، مقدمه ندارد و یک‌راست، به موضوع می‌پردازد. پایان‌بخش کتاب نیز فهرستی از باب‌ها و قسمت‌های کتاب با عنوان «جدول الأبواب و الأقسام» به‌همراه «کسان» و «جاها» و توضیحاتی به زبان انگلیسی است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص392-298</ref>. | این نسخه چون از مقاله سوم آغاز گشته، مقدمه ندارد و یک‌راست، به موضوع می‌پردازد. پایان‌بخش کتاب نیز فهرستی از باب‌ها و قسمت‌های کتاب با عنوان «جدول الأبواب و الأقسام» به‌همراه «کسان» و «جاها» و توضیحاتی به زبان انگلیسی است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص392-298</ref>. | ||