التذكرة في أنساب المطهرة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بـ' به 'ب')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''التذكرة في أنساب المطهرة'''، تألیف احمد بن محمد بن مهنا حسینی عبیدلی از اعلام قرن هفتم هجری، از‌ نسابگان‌ نامدار شیعی در قرن هفتم، هم‌عصر علاّمه حلّی و از مشایخ ابن فوطی است. این کتاب از مصادر مهم در علم انساب است که با تحقیق سید مهدی رجایی (متولد 1336ش) منتشر شده است.
'''التذكرة في أنساب المطهرة'''، تألیف [[ابن مهنا، احمد بن محمد|احمد بن محمد بن مهنا حسینی عبیدلی]] از اعلام قرن هفتم هجری، از‌ نسابگان‌ نامدار شیعی در قرن هفتم، هم‌عصر [[حلی، حسن بن یوسف|علاّمه حلّی]] و از مشایخ [[ابن فوطی، عبدالرزاق بن احمد|ابن فوطی]] است. این کتاب از مصادر مهم در علم انساب است که با تحقیق [[رجایی، سید مهدی|سید مهدی رجایی]] (متولد 1336ش) منتشر شده است.


علم انساب از علوم رایج قرون گذشته و به‌خصوص قرون چهارم، پنجم، ششم و هفتم هجری است؛ بسیاری از مؤلفین این قرون کتابی در انساب، خواه مبسوط یا مختصر یا مشجر نوشته‌اند که حکایت از توجه ایشان به این علم در آن اعصار دارد. از جمله کسانی که اهتمام فراوانی به این علم داشته و مبسوط و مشجر در علم انساب کتاب نوشته، احمد بن محمد بن مهنا عبیدلی است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>‏.
علم انساب از علوم رایج قرون گذشته و به‌خصوص قرون چهارم، پنجم، ششم و هفتم هجری است؛ بسیاری از مؤلفین این قرون کتابی در انساب، خواه مبسوط یا مختصر یا مشجر نوشته‌اند که حکایت از توجه ایشان به این علم در آن اعصار دارد. از جمله کسانی که اهتمام فراوانی به این علم داشته و مبسوط و مشجر در علم انساب کتاب نوشته، [[ابن مهنا، احمد بن محمد|احمد بن محمد بن مهنا عبیدلی]] است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>‏.


محقق کتاب در ابتدای آن، شرح حال نویسنده را با ذکر اسم و نسب و سپس قریب به بیست صفحه از آن را به کلام برخی مورخین و شرح‌حال‌نگاران درباره وی اختصاص داده است. سپس آثارش و تردید در تاریخ ولادت و وفاتش را متذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص7-32</ref>‏.
محقق کتاب در ابتدای آن، شرح حال نویسنده را با ذکر اسم و نسب و سپس قریب به بیست صفحه از آن را به کلام برخی مورخین و شرح‌حال‌نگاران درباره وی اختصاص داده است. سپس آثارش و تردید در تاریخ ولادت و وفاتش را متذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص7-32</ref>‏.


کتاب «التذكرة في الأنساب المطهرة»، در نسخه‌ها و منابع به‌ نام‌های‌ تذكرة الأنساب، كتاب المشجّر‌، الأنساب‌‌ المشجّرة و مشجّر الأنساب هم خوانده شده است. عزالدین اسحاق بن ابراهیم بن اسحاق طباطبایی حسنی حسینی‌ شیرازی نیز تذییلاتی بر این اثر دارد. ابن‌ فوطی‌ و ابن طقطقی، بعضی تراجم را از مشجر ابن مهنّا نقل‌ کرده‌اند، که در این کتاب نـیست و معلوم است ابن مهنّا کتاب مشجّر دیگری مشحون از تراجم داشته یا ناسخان شرح‌حال‌ها را‌ از این کتاب‌ فروکاسته‌اند. ابن فوطی در المعجم، ابن طقطقی در الأصيلي و ابن عنبه در العمدة از این کتاب با نام «المشجر» تعبیر کرده‌اند. محقق طهرانی در الذريعة آن را «الأنساب المشجرة» و «مشجر النسب» و «مشجرة الأنساب» نامیده است<ref>ر.ک: همان، ص32-33؛ بی‌نام، ص115</ref>‏.
کتاب «التذكرة في الأنساب المطهرة»، در نسخه‌ها و منابع به‌ نام‌های‌ تذكرة الأنساب، كتاب المشجّر‌، الأنساب‌‌ المشجّرة و مشجّر الأنساب هم خوانده شده است. [[عزالدین اسحاق بن ابراهیم بن اسحاق طباطبایی حسنی حسینی‌ شیرازی]] نیز تذییلاتی بر این اثر دارد. [[ابن فوطی، عبدالرزاق بن احمد|ابن‌ فوطی‌]] و [[ابن طقطقی، محمد بن علی|ابن طقطقی]]، بعضی تراجم را از مشجر [[ابن مهنا، احمد بن محمد|ابن مهنّا]] نقل‌ کرده‌اند، که در این کتاب نـیست و معلوم است ابن مهنّا کتاب مشجّر دیگری مشحون از تراجم داشته یا ناسخان شرح‌حال‌ها را‌ از این کتاب‌ فروکاسته‌اند. [[ابن فوطی، عبدالرزاق بن احمد|ابن فوطی]] در المعجم، [[ابن طقطقی، محمد بن علی|ابن طقطقی]] در الأصيلي و [[ابن عنبه، سید احمد بن علی|ابن عنبه]] در [[عمدة الطالب الصغری فی نسب آل أبی‌طالب‌|العمدة]] از این کتاب با نام «المشجر» تعبیر کرده‌اند. [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|محقق طهرانی]] در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] آن را «الأنساب المشجرة» و «مشجر النسب» و «مشجرة الأنساب» نامیده است<ref>ر.ک: همان، ص32-33؛ بی‌نام، ص115</ref>‏.


انساب ذکرشده در کتاب با ذکر اعقاب و شجره‌نامه محمد نفس زکیه به شیوه درختی آغاز و با ذکر اعقاب انبیا و اولاد آدم(ع) به پایان آمده است.
انساب ذکرشده در کتاب با ذکر اعقاب و شجره‌نامه محمد نفس زکیه به شیوه درختی آغاز و با ذکر اعقاب انبیا و اولاد آدم(ع) به پایان آمده است.