مسلمانان در اسپانیا (سال‌های 1614-1500م/ 1019-905ق): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' می توان' به ' می‌توان'
جز (جایگزینی متن - 'م هایی ' به 'م‌هایی ')
جز (جایگزینی متن - ' می توان' به ' می‌توان')
خط ۶۰: خط ۶۰:
ماجرای این گزارش تاریخی از سال 1500م/905ه، و یا به طور دقیق تر از 18 دسامبر سال 1499م/904ه آغاز می‌شود. در آن زمان ساکنان آلباییسین / البیازین در بخش مهم مسلمان نشین گرانادا / غرناطه از ناکارآمدی مقامات کاستیل / قشتاله در رعایت مفاد اساسی مشخص شده برای این شهر که هشت سال پیش تسلیم شده بود به ویژه تعهداتی که نسبت به حقوق مسلمانان وجود داشت، به ستوه آمده و شورش کردند تا زمام امور شهر را به عهده بگیرند. ساکنان آنجا به آسانی کنترل محله‌های باریک و پرپیچ و خم را در دست گرفتند، اما از آنجا که این جنبش بسیار ناگهانی و بدون برنامه ریزی صحیح صورت گرفته بود، در عرض سه روز از هم پاشید و هنگامی که دامنه‌ی این جنبش به کوه‌های آلپوخاراس/ البشارات، که شرایط در آنجا متفاوت از آلباییسین / البیازین بود، کشانده شد، در آلباییسین/ البیازین به سرعت نظمی دوباره حاکم شد. با وجود این، رخدادهایی که بین دسامبر 1499 م / 904 ه، تا ژانویه 1500 م، در گرنادا / غرناطه رخ داد، تاکنون هم در خاطره‌ها باقی مانده است. اگر به آن حوادث فقط به عنوان حوادث بومی نگریسته شود باید آن را به مثابه جنبش مدنی نگریست، که توسط عملیات شدید نظامی سرکوب شد، در غیر این صورت اگر در زمره تاریخ شبه جزیره ایبری در نظر گرفته شود، به عنوان شروع دوره‌ای مورد توجه قرار می گیرد که منجر به پایان یافتن اسلام اسپانیایی در حدود 114 سال پس از آغاز آن شد.
ماجرای این گزارش تاریخی از سال 1500م/905ه، و یا به طور دقیق تر از 18 دسامبر سال 1499م/904ه آغاز می‌شود. در آن زمان ساکنان آلباییسین / البیازین در بخش مهم مسلمان نشین گرانادا / غرناطه از ناکارآمدی مقامات کاستیل / قشتاله در رعایت مفاد اساسی مشخص شده برای این شهر که هشت سال پیش تسلیم شده بود به ویژه تعهداتی که نسبت به حقوق مسلمانان وجود داشت، به ستوه آمده و شورش کردند تا زمام امور شهر را به عهده بگیرند. ساکنان آنجا به آسانی کنترل محله‌های باریک و پرپیچ و خم را در دست گرفتند، اما از آنجا که این جنبش بسیار ناگهانی و بدون برنامه ریزی صحیح صورت گرفته بود، در عرض سه روز از هم پاشید و هنگامی که دامنه‌ی این جنبش به کوه‌های آلپوخاراس/ البشارات، که شرایط در آنجا متفاوت از آلباییسین / البیازین بود، کشانده شد، در آلباییسین/ البیازین به سرعت نظمی دوباره حاکم شد. با وجود این، رخدادهایی که بین دسامبر 1499 م / 904 ه، تا ژانویه 1500 م، در گرنادا / غرناطه رخ داد، تاکنون هم در خاطره‌ها باقی مانده است. اگر به آن حوادث فقط به عنوان حوادث بومی نگریسته شود باید آن را به مثابه جنبش مدنی نگریست، که توسط عملیات شدید نظامی سرکوب شد، در غیر این صورت اگر در زمره تاریخ شبه جزیره ایبری در نظر گرفته شود، به عنوان شروع دوره‌ای مورد توجه قرار می گیرد که منجر به پایان یافتن اسلام اسپانیایی در حدود 114 سال پس از آغاز آن شد.


حاکمان مسیحی مناطق مختلف اسپانیا تا پیش از پایان سال 1499م، هم بر مسلمانان و هم بر شهروندان مسیحی حکمرانی می‌کردند و مسلمانان در اسپانیا از جایگاه خوب و مطمئنی برخوردار بودند. اگرچه گاهی اوقات و در مکان هایی دشمنی با مسلمانان نمود پیدا می‌کرد، ولی هرگز در این مسئله که آن‌ها به سرزمینی تعلق دارند که در آن به دنیا آمده اند، تردید به وجود نیامده بود. تا اینکه در اوائل سال 1500 م، به بعد به طور جدی روندی آغاز شد که منجر به حذف مسلمانان از جامعه‌ی اسپانیا شد. در مرحله‌ی اول آن‌ها را مجبور به تغییر دین می‌کردند. البته این کار به یک باره انجام نشد و روند اجرای آن تا اواسط دهه‌ی 1520م/925ه، که باقی مانده‌ی مسلمانان مجبور به تسلیم شدند، ادامه یافت و به دنبال آن و در اواخر قرن شانزدهم، دوران آزار و اذیت مسلمانان آغاز شد و سرانجام زمان اخراج و محو تمام مسلمانان از خاک اسپانیا فرا رسید. یعنی اخراج 1614-1609م/1019-1014ه. پس از آن تاریخ، حداقل در ظاهر هیچ مسلمانی باقی نماند. در حقیقت تعداد مسلمان به جای مانده به قدری کم بود که می توان گفت سال 1614م، عملا خاتمه‌ی حضور مسلمانان و اسلام در اسپانیا بود.  
حاکمان مسیحی مناطق مختلف اسپانیا تا پیش از پایان سال 1499م، هم بر مسلمانان و هم بر شهروندان مسیحی حکمرانی می‌کردند و مسلمانان در اسپانیا از جایگاه خوب و مطمئنی برخوردار بودند. اگرچه گاهی اوقات و در مکان هایی دشمنی با مسلمانان نمود پیدا می‌کرد، ولی هرگز در این مسئله که آن‌ها به سرزمینی تعلق دارند که در آن به دنیا آمده اند، تردید به وجود نیامده بود. تا اینکه در اوائل سال 1500 م، به بعد به طور جدی روندی آغاز شد که منجر به حذف مسلمانان از جامعه‌ی اسپانیا شد. در مرحله‌ی اول آن‌ها را مجبور به تغییر دین می‌کردند. البته این کار به یک باره انجام نشد و روند اجرای آن تا اواسط دهه‌ی 1520م/925ه، که باقی مانده‌ی مسلمانان مجبور به تسلیم شدند، ادامه یافت و به دنبال آن و در اواخر قرن شانزدهم، دوران آزار و اذیت مسلمانان آغاز شد و سرانجام زمان اخراج و محو تمام مسلمانان از خاک اسپانیا فرا رسید. یعنی اخراج 1614-1609م/1019-1014ه. پس از آن تاریخ، حداقل در ظاهر هیچ مسلمانی باقی نماند. در حقیقت تعداد مسلمان به جای مانده به قدری کم بود که می‌توان گفت سال 1614م، عملا خاتمه‌ی حضور مسلمانان و اسلام در اسپانیا بود.  


بدین ترتیب این کتاب روایتگر زندگی مسلمانانی است که در قرن شانزدهم میلادی در اسپانیا می زیستند و به اجبار از اسلام به مسیحیت گرویده بودند. آن‌ها با عنوان جدیدشان «موریسک» یعنی مسلمانان مسیحی شده تلاش‌های پنهانی در حفظ آیین اسلامی خود داشتند. این جامعه‌ی نو مذهب در ابتدا تلاش می‌کرد تا میان آموزه‌های دین جدید با مذب پیشین خود پیوند برقرار نماید، اما به تدریج با فشارها و سختگیری های دادگاه‌های تفتیش عقاید نسبت به تغییر مذهب واقعی آن ها، تنش هاو درگیری‌ها میان مسیحیان و مسلمانان بالا گرفت و قیام های اسلامی در مناطق مختلف اسپانیا و پرتغال به وقوع پیوست که این قیام ها به شدت سرکوب شد و سرانجام به اخراج تمام مسلمانان شبه جزیره‌ی ایبری در سال 1614 م انجامید.<ref> [https://www.historylib.com/books/2392 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>
بدین ترتیب این کتاب روایتگر زندگی مسلمانانی است که در قرن شانزدهم میلادی در اسپانیا می زیستند و به اجبار از اسلام به مسیحیت گرویده بودند. آن‌ها با عنوان جدیدشان «موریسک» یعنی مسلمانان مسیحی شده تلاش‌های پنهانی در حفظ آیین اسلامی خود داشتند. این جامعه‌ی نو مذهب در ابتدا تلاش می‌کرد تا میان آموزه‌های دین جدید با مذب پیشین خود پیوند برقرار نماید، اما به تدریج با فشارها و سختگیری های دادگاه‌های تفتیش عقاید نسبت به تغییر مذهب واقعی آن ها، تنش هاو درگیری‌ها میان مسیحیان و مسلمانان بالا گرفت و قیام های اسلامی در مناطق مختلف اسپانیا و پرتغال به وقوع پیوست که این قیام ها به شدت سرکوب شد و سرانجام به اخراج تمام مسلمانان شبه جزیره‌ی ایبری در سال 1614 م انجامید.<ref> [https://www.historylib.com/books/2392 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>