فلسفه تاریخ در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

فلسفه ی نظری تاریخ از علوم مهم و کاربردی است که نگان انسان به گذشته و آینده را تعیین می کند و راه و رسم حرکت به سوی ساختن آینده را به آدمی می آموزد. از این رو مکاتب گوناگون بشری می کوشند با ارائه ی دیدگاه های خود در زمینه ی فلسفه ی نظری تاریخ، ذهن انسان ها را در راستای اهداف خاص خود سوق دهند. نظریه ی آخر الزمان فوکویاما، دیدگاه دهکده ی جهانی مک لوهان، تئوری برترین های تافلر و نظریه ی برخورد تمدن ها از ساموئل هانتینگتون، نمونه هایی از تلاش اردوگاه غرب در حوزه ی فلسفه ی نظری تاریخ به شمار می آیند که برای تبیین و توجیه نفوذ و سیطره ی لیبرال - دموکراسی در جهان به کار گرفته می شوند. علم فلسفه ی نظری تاریخ با نگاهی کلی، به تاریخ زندگانی بشر پرتو افکنده، و سراسر تاریخ جوامع بشری را به صورت یک پارچه موضوع بررسی خود قرار داده است. ولی دانشمندان اسلامی هنوز توجه شایانی به این مقوله نکرده اند، به طوری که شاید بتوان گفت مجموع کتاب های مستقل و مهمی که از سوی علمای دینی در این مقوله نوشته شده است از عدد انگشتان دست تجاوز نمی کند و تنها ناظر به برخی مباحث فلسفه ی نظری تاریخ آن هم به صورت پراکنده، غیر منسجم و بیشتر دفاعی است؛ در حالی که قرآن مجید و روایات اهل بیت علیهم السلام مملو از دیدگاه های فلسفه ی تاریخی است؛ چنان که علامه طباطبایی در جای جای تفسیر المیزان با الهام از آیات شریفه ی قرآن دیدگاه های قرآن در فلسفه ی تاریخ را بیان کرده است.