تسمية أصحاب رسول‌الله(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

'''تسمية أصحاب رسول‌الله(ص)'''، از آثار حافظ و محدّث مشهور سنی قرن سوم هجری قمری، [[ابوعیسى محمد بن عیسى بن سَورَه سُلَمى]]، معروف به [[ترمذى]] (متوفای 279ق)، فرهنگ‌نامه‌ای مختصر است که به معرفی اجمالی یاران مشهور پیامبر(ص) می‌پردازد. پژوهشگر معاصر، [[عمادالدین احمد حیدر]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و نویسنده و کتابش را شناسانده و روش تحقیق و ویژگی‌های نسخه‌های خطی آن را توضیح داده و منابع مطالب مطرح‌شده را در پاورقی‌ها ثبت کرده است.

* [[ترمذى]] مقدمه‌ای مطرح نکرده و انگیزه و اهداف و روش خودش را آشکار نساخته است. نویسنده که محدّث است در آغاز کتاب، بعد از معرفی اجمالی 10 نفر و آوردن قید «شهد بدراً»، برای همگی آنان<ref>ر.ک: متن کتاب، ص27-29</ref>، تأکید کرده است که: «فهذه عشرة»<ref>ر.ک: همان، ص29</ref>؛ یعنی: پس اینها ده نفر شدند. راز این تأکید برای کسانی که آشنا با احادیث و مباحث خلافت و امامت هستند، آشکار است.

* [[عمادالدین احمد حیدر]]، با تأکید بر آنکه آثار بسیاری در باب شناسایی یاران پیامبر(ص) پدید آمده و کتاب [[الإصابة في تمييز الصحابة]]، جامعیت مطلوبی دارد، افزوده است: [[ترمذى]] در کتاب حاضر درصدد معرفی همه صحابه نبوده و دامنه تحقیق خودش را به مشاهیر محدود کرده و این اثر تاکنون (1406ق) منتشر نشده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>.

* [[ترمذى]] بدون ذکر روایت اختلافی و ساختگی «عشره مبشره»، کتاب خودش را با ذکر اسامی ده نفر از مشاهیری آغاز کرده است که در غزوه بدر حضور داشتند و نخست، به‌ترتیب اسامی 3 خلیفه را یاد کرده و بعد، نفر چهارم را [[امام علی(ع)]] شمرده است و در معرفی او به این عبارت کوتاه بسنده کرده است: «علي بن أبي‌طالب - رضي‌الله‌عنه - أبوالحسن الهاشمي القرشي شهد بدراً»<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>؛ یعنی «علی فرزند ابوطالب - که ‌خدا از او راضی باد - ابوالحسن هاشمی قریشی در بدر حاضر بود».