۱۰۶٬۳۳۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE67999AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE67999AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
''' | '''عزالدین یوسف بن ابراهیم''' '''اَرْدَبیلی''' (د پس از ۷۷۵ق/ ۱۳۷۳م)، فقیه شافعی. | ||
تنها آگاهی ما دربارۀ وی محدود به چند جمله‌ای است كه عثمانی، قاضی صَفَد، بیان كرده، و در ۷۷۵ق (یا ۷۷۹ق) از حیات او در اردبیل با سنی حدود ۷۰ سال گزارش نموده، و با ذكر چند عبارت كوتاه چون «شیخ مشرق» از او تمجید كرده است؛ از اینجا می‌توان استنباط كرد كه اردبیلی در دهۀ نخست سدۀ ۸ق می‌زیسته، و احتمالاً در اردبیل ساكن بوده است. ازجمله نوادگان او [[جلال‌الدین عبیدالله بن عوض اردبیلی]] را نام برده‌اند. | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
1- الانوار لاعمال الابرار، | 1-الانوار لاعمال الابرار، | ||
اثری كه سبب ماندگاری نام اردبیلی شده، الانوار لاعمال الابرار است. | اثری كه سبب ماندگاری نام اردبیلی شده، الانوار لاعمال الابرار است. | ||
این اثر در حقیقت مجموعه‌ای از مسائل و فتاوی بر پایۀ فقه شافعی است كه در ۲ مجلد و بر اساس ۷ اثر معروف مذهب شافعی، یعنی الشرح الكبیر، الشرح الصغیر، الروضة، شرح اللباب، المحرر، الحاوی و التعلیقة تدوین شده است. | این اثر در حقیقت مجموعه‌ای از مسائل و فتاوی بر پایۀ فقه شافعی است كه در ۲ مجلد و بر اساس ۷ اثر معروف مذهب شافعی، یعنی الشرح الكبیر، الشرح الصغیر، الروضة، شرح اللباب، المحرر، الحاوی و التعلیقة تدوین شده است. | ||
اردبیلی در نحوۀ برخورد با مسائل بر مندرجات این آثار تكیه دارد و چنانكه در مسأله‌ای اختلاف وجود داشت، به نظر اكثریت گرایش یافته است. او برای تمایز نظریات مؤلفان، برای هر كتاب از یك علامت اختصاری استفاده كرده است. | اردبیلی در نحوۀ برخورد با مسائل بر مندرجات این آثار تكیه دارد و چنانكه در مسأله‌ای اختلاف وجود داشت، به نظر اكثریت گرایش یافته است. او برای تمایز نظریات مؤلفان، برای هر كتاب از یك علامت اختصاری استفاده كرده است. | ||
درعین‌حال اردبیلی در این اثر به تكمیل مراجع خود نیز پرداخته، و صریحاً بیان كرده است كه یكی از هدف‌های وی در تألیف این كتاب، بیان مسائلی است كه به نظر وی سخت نیازمند بررسی بوده، و در این آثار از قلم افتاده، یا مبهم مانده است. | درعین‌حال اردبیلی در این اثر به تكمیل مراجع خود نیز پرداخته، و صریحاً بیان كرده است كه یكی از هدف‌های وی در تألیف این كتاب، بیان مسائلی است كه به نظر وی سخت نیازمند بررسی بوده، و در این آثار از قلم افتاده، یا مبهم مانده است. | ||
وی در گردآوری این دسته مسائل نیز بر مهم‌ترین كتاب‌های فقها و علمای شافعی، از جمله: تهذیب، تعلیقه و فتاوی | |||
وی در گردآوری این دسته مسائل نیز بر مهم‌ترین كتاب‌های فقها و علمای شافعی، از جمله: تهذیب، تعلیقه و فتاوی [[نووی، یحیی بن شرف|نووی]]، نهایة المطلب [[امام‌الحرمین، عبدالملک بن عبدالله|جوینی]]، الوسیط و البسیط [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزالی]]، [[الحاوی الکبیر في فقه مذهب الإمام الشافعي|الحاوی ماوردی]]، فتاوی قفال، [[المهذب فی فقه الإمام الشافعی|المهذب]] [[شیرازی، ابراهیم بن علی|ابواسحاق شیرازی]] و التذكرۀ بیضاوی تكیه دارد. | |||
الانوار ازآنجاكه مجموعه‌ای از نظریات و آراء علمای شافعی را در بر دارد، به زودی در سرزمین‌های اسلامی رواج یافت و به عنوان كتابی مرجع مورد استفادۀ فقها قرار گرفت و ازجمله متون متداول مورد مطالعۀ دانش‌پژوهان شمرده شد، چندانكه نسخه‌های خطی فراوانی از آن بر جای مانده است. | الانوار ازآنجاكه مجموعه‌ای از نظریات و آراء علمای شافعی را در بر دارد، به زودی در سرزمین‌های اسلامی رواج یافت و به عنوان كتابی مرجع مورد استفادۀ فقها قرار گرفت و ازجمله متون متداول مورد مطالعۀ دانش‌پژوهان شمرده شد، چندانكه نسخه‌های خطی فراوانی از آن بر جای مانده است. | ||
== شرح‌ها== | |||
همین امر و نیز سنگینی متن سبب شد كه در طی قرون، حواشی مختلفی بر آن نوشته شود و حتى در شرح آن از شروح دیگر منابع فقه شافعی همچون اسنی المطالب زكریای انصاری و تحفة المحتاج ابن حجر هیتمی نیز استفاده شود. برخی از این شرح‌ها اینهاست: | |||
«الكمثرى» كه در سدۀ ۱۲ق تألیف شده است، حاشیۀ حاج ابراهیم، تعلیقۀ [[جلال‌الدین دوانی]]، تعلیقۀ اشمونی، شرح الانوار بوشی و انوار الانوار سراج یمنی. الانوار نخستین‌بار در قاهره (۱۳۲۸ق) و مجدداً در همانجا (۱۳۸۹ق/ ۱۹۶۹م) به همراه ۲ حاشیۀ آن، یعنی «الكمثرى» و «حاشیۀ» حاج ابراهیم، در ۲ مجلد به چاپ رسیده است. | |||
همچنین شرحی بر مصابیح بغوی مشتمل بر ۳ مجلد را به وی نسبت داده‌اند. | همچنین شرحی بر مصابیح بغوی مشتمل بر ۳ مجلد را به وی نسبت داده‌اند. | ||
<ref>صادقی، مریم، ص483ج7</ref>. | <ref>صادقی، مریم، ص483ج7</ref>. | ||