تأویلات باطنی در شهود معنوی رنگ و نور: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'رساله ی ' به 'رساله‌ی '
جز (جایگزینی متن - 'مسئله ی ' به 'مسئله‌ی ')
جز (جایگزینی متن - 'رساله ی ' به 'رساله‌ی ')
خط ۲: خط ۲:
| تصویر = NURkar27.jpg
| تصویر = NURkar27.jpg
| عنوان = تأویلات باطنی در شهود معنوی رنگ و نور
| عنوان = تأویلات باطنی در شهود معنوی رنگ و نور
| عنوان‌های دیگر = رساله ی نوریه
| عنوان‌های دیگر = رساله‌ی نوریه
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] (نویسنده)
[[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] (نویسنده)
خط ۲۴: خط ۲۴:
}}  
}}  


''' تأویلات باطنی در شهود معنوی رنگ و نور''' نوشته‌ی [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] کتابی است فلسفی ـ عرفانی که اختصاصاً به رنگ و نور از دیدگاه عرفان و فلسفه می‌پردازد. امّا چنانکه از داخل متن کتاب پیداست این اثر شرحی است مفصّل و مبسوط به رساله‌ای از امیر [[سید محمد نوربخش]] از عرفای نامدار قرن هشتم و از خلفای شیخ [[نجم‌الدین کبری، احمد بن عمر|نجم‌الدّین کبری]] در خصوص «نور» با نام [[رساله ی نوریه(نوربخش)|رساله‌ی نوریه(نوربخش)]]. گر چه نویسنده‌ی کتاب حاضر، یعنی [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] قبلاً هم کتابی با این عنوان را از شیخ [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله سمنانی]] منتشر کرده بود که در آن رساله گذشته از مقدّمه و تصحیح کتاب، به شرح مختصر آن نیز پرداخته بود. امّا از بابت حجم بین این دو کتاب تفاوت بسیار زیادی وجود دارد.
''' تأویلات باطنی در شهود معنوی رنگ و نور''' نوشته‌ی [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] کتابی است فلسفی ـ عرفانی که اختصاصاً به رنگ و نور از دیدگاه عرفان و فلسفه می‌پردازد. امّا چنانکه از داخل متن کتاب پیداست این اثر شرحی است مفصّل و مبسوط به رساله‌ای از امیر [[سید محمد نوربخش]] از عرفای نامدار قرن هشتم و از خلفای شیخ [[نجم‌الدین کبری، احمد بن عمر|نجم‌الدّین کبری]] در خصوص «نور» با نام [[رساله‌ی نوریه(نوربخش)|رساله‌ی نوریه(نوربخش)]]. گر چه نویسنده‌ی کتاب حاضر، یعنی [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] قبلاً هم کتابی با این عنوان را از شیخ [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاءالدوله سمنانی]] منتشر کرده بود که در آن رساله گذشته از مقدّمه و تصحیح کتاب، به شرح مختصر آن نیز پرداخته بود. امّا از بابت حجم بین این دو کتاب تفاوت بسیار زیادی وجود دارد.


توجّه به رنگ و نور که نویسنده اصالت و اعتبار مفهومی‌آن را در عرفان به شخص شیخ [[نجم‌الدّین کبری]] برمی‌گرداند و وی را بانی نظریه‌ی رنگ و نور قلمداد می‌کند البتّه بی جهت نیست، زیرا [[نجم‌الدین کبری، احمد بن عمر|نجم‌ کبری]] نخستین کسی است که در عرفان از طریق مشاهدات و رؤیاهای سالکان که با رنگ و نور مواجه می‌شدند حالات ایشان را تأویل و کار سلوکی ایشان را متذکّر می‌شد. کتاب ارزنده‌ی شیخ نیز با نام [[فوائح الجمال و فواتح الجلال|فوائح الجمال]] که توسّط [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] تصحیح و منتشر شده نیز بر این امر گواه است، ضمن این که در آثاری که [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] درباره‌ی [[نجم‌الدین کبری، احمد بن عمر|نجم کبری]] و دیگر مشایخ بزرگ از خلفای او نوشته است همین مقوله را تأیید و تأکید می‌کند.
توجّه به رنگ و نور که نویسنده اصالت و اعتبار مفهومی‌آن را در عرفان به شخص شیخ [[نجم‌الدّین کبری]] برمی‌گرداند و وی را بانی نظریه‌ی رنگ و نور قلمداد می‌کند البتّه بی جهت نیست، زیرا [[نجم‌الدین کبری، احمد بن عمر|نجم‌ کبری]] نخستین کسی است که در عرفان از طریق مشاهدات و رؤیاهای سالکان که با رنگ و نور مواجه می‌شدند حالات ایشان را تأویل و کار سلوکی ایشان را متذکّر می‌شد. کتاب ارزنده‌ی شیخ نیز با نام [[فوائح الجمال و فواتح الجلال|فوائح الجمال]] که توسّط [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] تصحیح و منتشر شده نیز بر این امر گواه است، ضمن این که در آثاری که [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] درباره‌ی [[نجم‌الدین کبری، احمد بن عمر|نجم کبری]] و دیگر مشایخ بزرگ از خلفای او نوشته است همین مقوله را تأیید و تأکید می‌کند.
خط ۳۴: خط ۳۴:


کتاب تأویلات باطنی در شهود معنوی رنگ و نور، اثری است فلسفی ـ عرفانی  در یک جلد با بیانی روان به زبان فارسی و در حجمی‌ زیاد در 660 صفحه. که به بیان مفهومی‌فلسفی ـ عرفانی به مانند رنگ و نور می‌پردازد و غرض آن آشنا ساختن خواننده با تأویل شهود و دیدنی های معنوی با محوریّت رنگ و نور در هر شیئی است.
کتاب تأویلات باطنی در شهود معنوی رنگ و نور، اثری است فلسفی ـ عرفانی  در یک جلد با بیانی روان به زبان فارسی و در حجمی‌ زیاد در 660 صفحه. که به بیان مفهومی‌فلسفی ـ عرفانی به مانند رنگ و نور می‌پردازد و غرض آن آشنا ساختن خواننده با تأویل شهود و دیدنی های معنوی با محوریّت رنگ و نور در هر شیئی است.
لفظ تأویلات ما را مستقیماً به فضای فلسفه ی هرمنوتیک می‌کشاند و از سویی با دنیایی معنوی در حوزه‌ی دین و عرفان نزدیک می‌سازد و در اینجا نیز قهراً هر سه مورد اعتبار است و می‌توان کتاب را در هر سه موضوع دخیل دانست. کتاب با مقدّمه‌ای آغاز می‌شود و بعد از آن مطالب مقدّماتی که خواننده باید با آن آشنا شود مورد نظر قرار می‌گیرد، به عبارتی از نقش کلمات، تأویلات باطنی، رنگ و نور، ترویج تشیّع، لاهیجی و نوربخش، قیام نوربخش، نامه ی نوربخش به شاهرخ، ماجرای مدویّت، طریقت و مکتب نوربخش، وفات نوربخش و کتاب حاضر را می‌توانیم قبل از ورود به بحث اصلی که شرح رساله ی نوریه ی [[سیّد محمّد نوربخش]] است را ببینیم. در واقع با قید مقدّمه ما خلاصه‌ای از زندگی، سلوک و اندیشه‌های [[سیّد محمّد نوربخش]] را بانضمام چالشهای دیده و گفته شده را مرور می‌کنیم تا به شرح رساله نوریه برسیم.
لفظ تأویلات ما را مستقیماً به فضای فلسفه ی هرمنوتیک می‌کشاند و از سویی با دنیایی معنوی در حوزه‌ی دین و عرفان نزدیک می‌سازد و در اینجا نیز قهراً هر سه مورد اعتبار است و می‌توان کتاب را در هر سه موضوع دخیل دانست. کتاب با مقدّمه‌ای آغاز می‌شود و بعد از آن مطالب مقدّماتی که خواننده باید با آن آشنا شود مورد نظر قرار می‌گیرد، به عبارتی از نقش کلمات، تأویلات باطنی، رنگ و نور، ترویج تشیّع، لاهیجی و نوربخش، قیام نوربخش، نامه ی نوربخش به شاهرخ، ماجرای مدویّت، طریقت و مکتب نوربخش، وفات نوربخش و کتاب حاضر را می‌توانیم قبل از ورود به بحث اصلی که شرح رساله‌ی نوریه ی [[سیّد محمّد نوربخش]] است را ببینیم. در واقع با قید مقدّمه ما خلاصه‌ای از زندگی، سلوک و اندیشه‌های [[سیّد محمّد نوربخش]] را بانضمام چالشهای دیده و گفته شده را مرور می‌کنیم تا به شرح رساله نوریه برسیم.


شرح رساله چنانکه در فهرست مطالب آن دیده می‌شود دارای 51 شماره است که هر شماره به موضوعی اختصاص داده شده است که البتّه در سیر بحث و شرح جمله جمله ی کتاب تدوین شده است. شماره ی 1 به تبیین رساله اشاره می‌کند و بیان می‌دارد:  
شرح رساله چنانکه در فهرست مطالب آن دیده می‌شود دارای 51 شماره است که هر شماره به موضوعی اختصاص داده شده است که البتّه در سیر بحث و شرح جمله جمله ی کتاب تدوین شده است. شماره ی 1 به تبیین رساله اشاره می‌کند و بیان می‌دارد:  
خط ۴۹: خط ۴۹:
کتاب تأویلات باطنی در شهود معنوی رنگ و نور اثری است فلسفی ـ عرفانی با رویکردی تحلیلی ـ نقدی که به مسئله‌ی نور، وجود، سلوک باطنی انسان، رؤیتها و شهودات معنوی و تحلیل و تأویل هر یک می‌پردازد. عنوان کتاب تا اندازه‌ای گویای باطن اثر است و معلوم می‌کند که در چه بابتی سخن خواهد گفت. مقوله ی تأویلات و نیز رنگ و نور به قدر کافی گویا هست، ضمن این که [[سیّد محمّد نوربخش]] نیز در ادامه‌ی مکتب عرفانی کبرویه به مانند مؤلّف کتاب نگرشی صرفاً عرفانی را مورد مداقّه قرار می‌دهند امّا این روش در ساخت و پرداخت حالات روحی و معنوی سالکان کاربرد دارد و در واقع شیوه‌ای برای تحلیل حالات باطنی سلوکی سالکان است تا هم مرتبه ی ایشان معلوم شود و هم ادب و آداب ادامه ی راه را بتوان برای ایشان باز کرد و تشریح نمود.
کتاب تأویلات باطنی در شهود معنوی رنگ و نور اثری است فلسفی ـ عرفانی با رویکردی تحلیلی ـ نقدی که به مسئله‌ی نور، وجود، سلوک باطنی انسان، رؤیتها و شهودات معنوی و تحلیل و تأویل هر یک می‌پردازد. عنوان کتاب تا اندازه‌ای گویای باطن اثر است و معلوم می‌کند که در چه بابتی سخن خواهد گفت. مقوله ی تأویلات و نیز رنگ و نور به قدر کافی گویا هست، ضمن این که [[سیّد محمّد نوربخش]] نیز در ادامه‌ی مکتب عرفانی کبرویه به مانند مؤلّف کتاب نگرشی صرفاً عرفانی را مورد مداقّه قرار می‌دهند امّا این روش در ساخت و پرداخت حالات روحی و معنوی سالکان کاربرد دارد و در واقع شیوه‌ای برای تحلیل حالات باطنی سلوکی سالکان است تا هم مرتبه ی ایشان معلوم شود و هم ادب و آداب ادامه ی راه را بتوان برای ایشان باز کرد و تشریح نمود.


مقدّمه ی مشروح کتاب به شرح موقعیّت و چالشهای [[سیّد محمّد نوربخش]] می‌پردازد و موقعیّت و کار او را در سلوک مشخّص می‌کند و در واقع اطلاعاتی مفید به خواننده می‌دهد تا با نویسنده‌ی [[رساله ی نوریه (نوربخش)|رساله‌ی نوریه (نوربخش)]] آشنا شود و بداند که تحلیل کننده‌ی معنوی و تأویلگر رؤیاها و شهودات باطنی چه کسی است. در همین مقدّمه معلوم می‌کند که وی مرید [[خواجه اسحق ختلانی]] است امّا در کنار طریقت در دیگر علوم هم استادانی برجسته داشته است که برخی عبارتند از: [[ابن فهد حلی، احمد بن محمد|ابن فهد حلّی]] از مفاخر علمای امامیه، [[جرجانی، علی بن محمد|میر سیّد شریف جرجانی]] و [[امیر سیّد علی شریف شیرازی]]. از وی آثار متعدّدی در دست است که در خصوص دین، عرفان و فلسفه است که در صفحات 28-27 به این آثار اشاره شده است. در خصوص شیعه بودن مکتب کبرویه و مشایخ این طریقت سخنانی در این کتاب دیده می‌شود از جمله در طریقت شیعی مؤلّف رساله نیز از صفحه 30 تا 34 نکاتی گفته شده است.
مقدّمه ی مشروح کتاب به شرح موقعیّت و چالشهای [[سیّد محمّد نوربخش]] می‌پردازد و موقعیّت و کار او را در سلوک مشخّص می‌کند و در واقع اطلاعاتی مفید به خواننده می‌دهد تا با نویسنده‌ی [[رساله‌ی نوریه (نوربخش)|رساله‌ی نوریه (نوربخش)]] آشنا شود و بداند که تحلیل کننده‌ی معنوی و تأویلگر رؤیاها و شهودات باطنی چه کسی است. در همین مقدّمه معلوم می‌کند که وی مرید [[خواجه اسحق ختلانی]] است امّا در کنار طریقت در دیگر علوم هم استادانی برجسته داشته است که برخی عبارتند از: [[ابن فهد حلی، احمد بن محمد|ابن فهد حلّی]] از مفاخر علمای امامیه، [[جرجانی، علی بن محمد|میر سیّد شریف جرجانی]] و [[امیر سیّد علی شریف شیرازی]]. از وی آثار متعدّدی در دست است که در خصوص دین، عرفان و فلسفه است که در صفحات 28-27 به این آثار اشاره شده است. در خصوص شیعه بودن مکتب کبرویه و مشایخ این طریقت سخنانی در این کتاب دیده می‌شود از جمله در طریقت شیعی مؤلّف رساله نیز از صفحه 30 تا 34 نکاتی گفته شده است.


از شاگردان و مریدان نامدار [[سیّد محمّد نوربخش]] که در کتاب هم به وی اشاره شده است [[اسیری لاهیجی]] است، وی با شرحی که بر منظومه [[گلشن راز]] شیخ شبستر نوشته که از بهترین شروح نیز هست شهرتی بایسته یافته ودر عین حال منظومه‌ای هم او خود دارد که در آن بسیار از [[سیّد محمّد نوربخش]] یاد کرده و مقام علمی‌و کرامات وی را مدّ نظر قرار داده است. [[أسرار الشهود في معرفة الحق المعبود|مثنوی اسرار الشّهود]] وی حاوی این نکات است که از جمله وی را «غوث اعظم» خوانده است.
از شاگردان و مریدان نامدار [[سیّد محمّد نوربخش]] که در کتاب هم به وی اشاره شده است [[اسیری لاهیجی]] است، وی با شرحی که بر منظومه [[گلشن راز]] شیخ شبستر نوشته که از بهترین شروح نیز هست شهرتی بایسته یافته ودر عین حال منظومه‌ای هم او خود دارد که در آن بسیار از [[سیّد محمّد نوربخش]] یاد کرده و مقام علمی‌و کرامات وی را مدّ نظر قرار داده است. [[أسرار الشهود في معرفة الحق المعبود|مثنوی اسرار الشّهود]] وی حاوی این نکات است که از جمله وی را «غوث اعظم» خوانده است.
خط ۸۹: خط ۸۹:
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}


[[رساله ی نوریه(علاء الدّوله سمنانی)]]
[[رساله‌ی نوریه(علاء الدّوله سمنانی)]]


[[آشنایی با مکتب کبرویه]]
[[آشنایی با مکتب کبرویه]]