انتقاد و انتقادپذیری: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

در بخش هفتم این را مطرح می‌کند که دشمن، دوست واقعی انسان است، زیرا عیب‌ها را می‌بیند و ترس از بیان آن‌ها ندارد. باید دانست که انتقاد از نیت منتقد جداست و انتقاد باید سازنده باشد و انتقادپذیری خود نوعی کمال وانتقادگری هنر است.

انتقاد در [[لغت‌نامه دهخدا|لغت نامه دهخدا]] عبارت است از: «سره کردن»، سره گرفتن، …در زبان عربی به معنای خرده‌گیری است و در زبان انگلیسی هم به معنای  عیب‌جویی و «آشکار ساختن عیوب» می‌باشد.

باید دانست که انتقاد عامل ضروری برای رشد و اصلاح فرد و جامعه می‌باشد. [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|حضرت امام خمینی]] با همین رویکرد، ضرورت انتقاد را چنین بیان  می‌کند: «انتقاد باید بشود، تا انتقاد نشود اصلاح  نمی‌شود یک جامعه، عیب هم در همه جا هست.» این نوع نگریستن به انتقاد آن را از شرّی  اجتناب‌ناپذیر به خیری ضروری و هدیه‌ای الهی تبدیل  می‌کند.

با توجه به تعریف کارکردی که از انتقاد شد، انتظار می‌رود که همگان از آن استقبال کنند، ولی اغلب از آن گریزان هستند و علت آن ترس از مواجهه با خویشتن می‌باشد. و هر کسی دنبال آن است که تصویر  بی‌نقصی از خود ارائه دهد.

«منشأ خوشامد ما از مدح و ثناها و بدآمدنمان از انتقادها و  شایعه‌افکنی‌ها حب نفس است که بزرگترین دام ابلیس لعین است که این خودپسندی، خود آفت دیگری در پی دارد که [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] فرمودند: «که خودپسندی مانع به فزونی رسیدن است و بر اثر خودپسندی،  زشتی‌ها و معایب آشکار  می‌گردد».

در تعلیمات دینی ما آمده است که «مؤمن، آینه برادر مؤمن خود است و عیب‌های او را آن‌گونه که هستند باز می‌نماید و او را بدین‌سان اصلاح  می‌کند».

انتقاد به معنای خرده‌گیری و بیان عیب‌ها، حق همگان است. بدین معنا که هر کس  می‌تواند اگر عیبی یافت، بر آن انگشت بگذارد و درباره آن داوری کند. گاه درباره این حق، که به ظاهر مسلّم است تردیدهایی جدّی صورت  می‌گیرد و قیدهایی افزوده می‌شود تا دایره منتقدان یا انتقادشوندگان محدود شود و کسانی از انتقاد کردن باز داشته شوند و یا کسانی از مورد انتقاد واقع شدن رهایی یابند. مهم‌ترین این تردیدها دو گونه است: برخی عده‌ای را فراتر از انتقاد قرار  می‌دهند و برخی صلاحیت همه منتقدان را زیر سؤال می‌برند. در این‌جا، با طرح دو گزاره به این تردیدها پاسخ داده می‌شود:

اولا، انسان‌ها طبیعتا خطاکارند و ثانیا همه انسانها حق انتقاد دارند.

   

[[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] فرمودند: