کلیات زلالی خوانساری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR115188J1.jpg | عنوان = کلیات زلالی خوانساری (سده یازدهم هجری قمری) | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = زلالی خوانساری، محمدحسن (نويسنده) شفیعیون، سعید (محقق) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = | موضوع = |...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''کلیات زلالی خوانساری'''، مجموعه اشعار زلالی خوانساری (احتمالا 970- زنده در 1025ق) است که با تصحیح و تحقیق سعید شفیعیون، منتشر شده است.
'''کلیات زلالی خوانساری'''، مجموعه اشعار [[زلالی خوانساری، محمدحسن|زلالی خوانساری]] (احتمالا 970- زنده در 1025ق) است که با تصحیح و تحقیق [[شفیعیون، سعید|سعید شفیعیون]]، منتشر شده است.


کلیات اشعار زلالى به دو بخش «قصاید» و «ترکیبات و مثنویات» تقسیم شده که بخش اول آن شامل ۷۱ قصیده در توحید و مدح و منقبت چهارده معصوم(ع) و نیز قصیده‌اى در مدح شاه عباس صفوى است و بخش دوم آن سبعه سیاره و شامل هفت مثنوى به‌همراه دیباچه‌هایى است که به گمان عده‌اى، اثر طغراى مشهدى است. در آخر هم بخش مختصرى باعنوان اشعار پراکنده آمده که برگرفته از اشعار منسوب به زلالى از میان تذکره‌ها به‌ویژه «خلاصة الاشعار» است<ref>ر.ک: شفیعیون، سعید، ج21، ص506</ref>.
کلیات اشعار [[زلالی خوانساری، محمدحسن|زلالى]] به دو بخش «قصاید» و «ترکیبات و مثنویات» تقسیم شده که بخش اول آن شامل ۷۱ قصیده در توحید و مدح و منقبت چهارده معصوم(ع) و نیز قصیده‌اى در مدح شاه عباس صفوى است و بخش دوم آن سبعه سیاره و شامل هفت مثنوى به‌همراه دیباچه‌هایى است که به گمان عده‌اى، اثر طغراى مشهدى است. در آخر هم بخش مختصرى باعنوان اشعار پراکنده آمده که برگرفته از اشعار منسوب به [[زلالی خوانساری، محمدحسن|زلالى]] از میان تذکره‌ها به‌ویژه «خلاصة الاشعار» است<ref>ر.ک: شفیعیون، سعید، ج21، ص506</ref>.


اختلاف در تعداد قصاید او شاید به سبب حذف بخشى از آنها در نسخه‌ها باشد و همین امر مى‌تواند قول برخى منابع را تأیید کند که گفته‌اند: زلالى در مدح هریک از چهارده معصوم(ع) چهارده قصیده دارد، یعنى ۱۹۶ قصیده<ref>ر.ک: همان</ref>.
اختلاف در تعداد قصاید او شاید به سبب حذف بخشى از آنها در نسخه‌ها باشد و همین امر مى‌تواند قول برخى منابع را تأیید کند که گفته‌اند: زلالى در مدح هریک از چهارده معصوم(ع) چهارده قصیده دارد، یعنى ۱۹۶ قصیده<ref>ر.ک: همان</ref>.


شیوه زلالى در سرودن قصاید، نظیر مثنوی‌هاى اوست. او ضمن استقبال از شعراى پیشین مثل ظهیر، خاقانى و کاتبى نیشابورى و رقابت با آنان، در سرودن قصاید دشوار، طبع‌آزمایى کرده است. بااین‌همه، جز تعداد اندکى از قصایدش، آن‌هم بیشتر در تغزلات، مابقى به‌لحاظ هنرى هم‌ردیف مثنوی‌هاى او نیستند<ref>ر.ک: همان</ref>.
شیوه [[زلالی خوانساری، محمدحسن|زلالى]] در سرودن قصاید، نظیر مثنوی‌هاى اوست. او ضمن استقبال از شعراى پیشین مثل [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]]، [[خاقانی شروانی|خاقانى]] و [[کاتبى نیشابورى]] و رقابت با آنان، در سرودن قصاید دشوار، طبع‌آزمایى کرده است. بااین‌همه، جز تعداد اندکى از قصایدش، آن‌هم بیشتر در تغزلات، مابقى به‌لحاظ هنرى هم‌ردیف مثنوی‌هاى او نیستند<ref>ر.ک: همان</ref>.


ترتیب سبعه سیاره، که زلالى آنها را به‌لحاظ تناسب نام مثنوی‌ها با نام سیارگان هفت‌گانه فلکى آورده، چنین است:
ترتیب سبعه سیاره، که زلالى آنها را به‌لحاظ تناسب نام مثنوی‌ها با نام سیارگان هفت‌گانه فلکى آورده، چنین است:
# حسن گلوسوز بر وزن مخزن الاسرار، حاوى پندهاى زاهدانه در ۴۱ بخش با نام جلوه همراه با تمثیل‌هاى جداگانه؛
# حسن گلوسوز بر وزن مخزن الاسرار، حاوى پندهاى زاهدانه در ۴۱ بخش با نام جلوه همراه با تمثیل‌هاى جداگانه؛
# شعله دیدار بر وزن مثنوى مولوى، دربردارنده مسائل اخلاقى و عرفانى در پنجاه بخش با نام شعله، همراه با تمثیل‌هاى جداگانه؛
# شعله دیدار بر وزن [[مثنوی معنوی|مثنوى مولوى]]، دربردارنده مسائل اخلاقى و عرفانى در پنجاه بخش با نام شعله، همراه با تمثیل‌هاى جداگانه؛
# میخانه بر وزن حدیقه در ۴۱ بخش با نام قدح؛
# میخانه بر وزن حدیقه در ۴۱ بخش با نام قدح؛
# ذره و خورشید بر وزن «سبحة الابرار» جامى که بیشتر مناظره است تا منظومه؛
# ذره و خورشید بر وزن «سبحة الابرار» جامى که بیشتر مناظره است تا منظومه؛
# آذر و سمندر بر وزن لیلى و مجنون نظامى که همانند مثنوى ذره و خورشید بیشتر ساختارى مناظره‌اى دارد تا روایى؛
# آذر و سمندر بر وزن لیلى و مجنون [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامى]] که همانند مثنوى ذره و خورشید بیشتر ساختارى مناظره‌اى دارد تا روایى؛
# سلیمان‌نامه یا سلیمان و بلقیس بر وزن شاهنامه فردوسى؛
# سلیمان‌نامه یا سلیمان و بلقیس بر وزن شاهنامه فردوسى؛
# محمود و ایاز بر وزن خسرو و شیرین نظامى که مشهورترین منظومه غنایى سبک هندى محسوب مى‌شود<ref>ر.ک: همان</ref>.
# محمود و ایاز بر وزن خسرو و شیرین نظامى که مشهورترین منظومه غنایى سبک هندى محسوب مى‌شود<ref>ر.ک: همان</ref>.