۱۰۷٬۰۹۴
ویرایش
دیوان خلاق المعانی ابوالفضل کمالالدین اسماعیل اصفهانی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۲ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۳۷
، ۲۲ دسامبر ۲۰۲۳بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR104471J1.jpg | عنوان = دیوان خلاق المعانی ابو الفضل کمال الدین اسمعیل اصفهانی | عنوان‌های دیگر = با مقدمه و حواشی و تعلیقات و فهرست‌ها، به انضمام رسالة القوس | پدیدآورندگان | پدیدآوران = کمالالدین اس‍م‍اع‍ی...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دیوان خلاق المعانی ابوالفضل کمالالدین اسماعیل اصفهانی'''، مجموعه اشعار کمالالدین اسماعیل | '''دیوان خلاق المعانی ابوالفضل کمالالدین اسماعیل اصفهانی'''، مجموعه اشعار [[کمالالدین اسماعیل، اس‍م‍اع‍ی‍ل‌ب‍ن محمد|کمالالدین اسماعیل اصفهانی]]، معروف به خلاق المعانی (متوفی دوم جمادی‌الاول ۶۳۵ق) است که با مقدمه، حواشی، تعلیقات و فهرست‌ها، به‌انضمام «رسالة القوس»، به اهتمام [[بحرالعلومی، حسین|حسین بحرالعلومی]]، منتشر شده است. | ||
اهمیت اثر حاضر، جدا از اینکه به قدرت طبع و نیروی شاعری سراینده آن مربوط می‌شود، بیشتر به جایگاه زمانی و مکانی شاعر نامدار آن برمی‌گردد که توانست شعر فارسی را در‌حالی‌که از ویرانه‌های خراسان مهاجرت کرده بود و در شرق، میهنی تازه یافت و سبک عراقی جلوه‌گاه آن گشت، پذیرا شود<ref>ر.ک: مدرس‌زاده، عبدالرضا، ص94</ref>. | اهمیت اثر حاضر، جدا از اینکه به قدرت طبع و نیروی شاعری سراینده آن مربوط می‌شود، بیشتر به جایگاه زمانی و مکانی شاعر نامدار آن برمی‌گردد که توانست شعر فارسی را در‌حالی‌که از ویرانه‌های خراسان مهاجرت کرده بود و در شرق، میهنی تازه یافت و سبک عراقی جلوه‌گاه آن گشت، پذیرا شود<ref>ر.ک: مدرس‌زاده، عبدالرضا، ص94</ref>. | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
این شاعر که در قصیده و قطعه به سبک و شیوه انوری و در اخلاقیات و تحولات فکری به آیین سنایی نزدیک شده است، توانست بر پایه تحولات فکری و اجتماعی عصر خویش که رنگی از جغرافیای محل زیست شاعر نیز با خود داشت، به شیوه شاعری‌اش رنگ و لعاب تازه‌ای بدهد و ازاین‌رو می‌توان او را در زمره کسانی دانست که در متحول ساختن و تکامل بخشیدن به شعر فارسی در قرن ششم نقشی اساسی دارند<ref>ر.ک: همان</ref>. | این شاعر که در قصیده و قطعه به سبک و شیوه انوری و در اخلاقیات و تحولات فکری به آیین سنایی نزدیک شده است، توانست بر پایه تحولات فکری و اجتماعی عصر خویش که رنگی از جغرافیای محل زیست شاعر نیز با خود داشت، به شیوه شاعری‌اش رنگ و لعاب تازه‌ای بدهد و ازاین‌رو می‌توان او را در زمره کسانی دانست که در متحول ساختن و تکامل بخشیدن به شعر فارسی در قرن ششم نقشی اساسی دارند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
جای شگفتی نیست اگر همه ویژگی‌های زبانی سبک شعر خراسانی از رودکی تا انوری در دیوان کمالالدین یافت شود. انواع مختصات زبانی (آوایی، لغوی و نحوی) که در دیوان‌های دوره سبک خراسانی با بسامد زیاد و فراوان به چشم می‌آید، در شعر او هم هست<ref>ر.ک: همان</ref>. | جای شگفتی نیست اگر همه ویژگی‌های زبانی سبک شعر خراسانی از [[رودکی]] تا انوری در دیوان کمالالدین یافت شود. انواع مختصات زبانی (آوایی، لغوی و نحوی) که در دیوان‌های دوره سبک خراسانی با بسامد زیاد و فراوان به چشم می‌آید، در شعر او هم هست<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
فراوانی قالب‌های ادبی در دیوان حاضر به شرح زیر است: قصیده 142 مورد، مثنوی 2 مورد، غزل 160 مورد، قطعه 368 مورد و ترکیب‌بند 16 مورد. هرچند نسبت به روزگار این شاعر اصفهانی - آغاز قرن هفتم - تعداد قصاید او زیاد می‌نماید، اما با توجه به اینکه عمده حیات شعری او متعلق به قرن ششم است می‌توان این تعداد به نسبت زیاد را توجیه کرد<ref>ر.ک: همان، ص95</ref>. | فراوانی قالب‌های ادبی در دیوان حاضر به شرح زیر است: قصیده 142 مورد، مثنوی 2 مورد، غزل 160 مورد، قطعه 368 مورد و ترکیب‌بند 16 مورد. هرچند نسبت به روزگار این شاعر اصفهانی - آغاز قرن هفتم - تعداد قصاید او زیاد می‌نماید، اما با توجه به اینکه عمده حیات شعری او متعلق به قرن ششم است می‌توان این تعداد به نسبت زیاد را توجیه کرد<ref>ر.ک: همان، ص95</ref>. | ||
غزل‌های کمالالدین، گرچه تعدادشان کمتر از غزل‌های شاعران هم‌عصر نظیر انوری است، اما پختگی و روانی بیشتری دارند. غزل کمالالدین درست حد واسط میان انوری و سعدی است و اوست که دست‌مایه نخستین انوری در غزل را بازپیراست و به سعدی سپرد تا به دست او غزل غنایی و عاشقانه فارسی شکل کامل و جاوید به خود بگیرد<ref>ر.ک: همان، ص95-96</ref>. | غزل‌های کمالالدین، گرچه تعدادشان کمتر از غزل‌های شاعران هم‌عصر نظیر [[انوری، محمد بن محمد|انوری]] است، اما پختگی و روانی بیشتری دارند. غزل کمالالدین درست حد واسط میان [[انوری، محمد بن محمد|انوری]] و [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] است و اوست که دست‌مایه نخستین انوری در غزل را بازپیراست و به [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] سپرد تا به دست او غزل غنایی و عاشقانه فارسی شکل کامل و جاوید به خود بگیرد<ref>ر.ک: همان، ص95-96</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||