تربية المعلم للقرن الحادي و العشرين: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ نوامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURتربية المعلم للقرن الحادي و العشرينJ1.jpg | عنوان = تربية المعلم للقرن الحادي و العشرين | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = شوقی، محمود احمد (نویسنده) محمد سعید محمود، محمد مالک (نویسنده) |زبان | زبان = | ک...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NURتربية المعلم للقرن الحادي و العشرينJ1.jpg
| تصویر =NURتربیة المعلم للقرن الحادی و العشرینJ1.jpg
| عنوان = تربية المعلم للقرن الحادي و العشرين
| عنوان = تربیة المعلم للقرن الحادی و العشرین
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان  
|پدیدآورندگان  
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''تربية المعلم للقرن الحادي و العشرين''' <ref>تربیت معلم برای قرن بیست و یکم</ref>، تألیف محمود احمد شوقی و محمد مالک محمد سعید محمود؛ كتاب حاضر در پى بررسى مقوله بس مهم تربيت معلم در جهان عرب و اسلام است. آنچه نگارنده را به نگارش اين اثر برانگيخته، افزايش تهديدها و چالش‌هاى فراروى معلم امروز از سويى، و تحولات و رويكردهاى تازه در حوزه تربيت معلم از سوى ديگر، به‌ويژه در جهان عرب و اسلام است. آن چالش‌ها چيست، و اين رويكردها كدام است‌؟ و مراحل تربيتى معلمى كه از پس آن چالش‌ها برآيد و اين رويكردها را فهم كند كدام است‌؟ معلمى كه بتواند استعدادها و توانايى‌هاى شاگرد را به كار گيرد و آن‌ها را به بار نشاند و او را به بهترين شكل راهنمايى كند، معلمى كه شاگرد را در فرآيند آموزش به عاملى پويا و مثبت تبديل سازد و نيازهاى جامعه را نيك دريابد و به وظايف خود در قبال آن‌ها عمل كند، معلمى كه در حوزه تخصص خود، آگاهى‌هاى تازه فراوان دارد و مى‌كوشد بر مهارت‌هاى شغلى خود بيفزايد.
'''تربیة المعلم للقرن الحادی و العشرین''' <ref>تربیت معلم برای قرن بیست و یکم</ref>، تألیف محمود احمد شوقی و محمد مالک محمد سعید محمود؛ کتاب حاضر در پى بررسى مقوله بس مهم تربیت معلم در جهان عرب و اسلام است. آنچه نگارنده را به نگارش این اثر برانگیخته، افزایش تهدیدها و چالش‌هاى فراروى معلم امروز از سویى، و تحولات و رویکردهاى تازه در حوزه تربیت معلم از سوى دیگر، به‌ویژه در جهان عرب و اسلام است. آن چالش‌ها چیست، و این رویکردها کدام است‌؟ و مراحل تربیتى معلمى که از پس آن چالش‌ها برآید و این رویکردها را فهم کند کدام است‌؟ معلمى که بتواند استعدادها و توانایى‌هاى شاگرد را به کار گیرد و آن‌ها را به بار نشاند و او را به بهترین شکل راهنمایى کند، معلمى که شاگرد را در فرآیند آموزش به عاملى پویا و مثبت تبدیل سازد و نیازهاى جامعه را نیک دریابد و به وظایف خود در قبال آن‌ها عمل کند، معلمى که در حوزه تخصص خود، آگاهى‌هاى تازه فراوان دارد و مى‌کوشد بر مهارت‌هاى شغلى خود بیفزاید.


آيا اين مراحل به گونه‌اى در هم تنيده‌اند كه بتوانند زنجيره واحدى تشكيل دهند؟ آيا اين مراحل برنامه‌ريزى شده‌اند؟ معيارهايى كه نشان دهد هر مرحله تا چه مايه با مقتضيات تربيت اسلامى مطلوب سازوار است و با تحولات جديد كه با آن‌ها روبه‌روست همگام است كدام است‌؟ چگونه مى‌توان اين معيارهاى سنجش را در مطالعات به كار گرفت تا روشن شود وضع كنونى تربيت معلم در جهان عرب و اسلام چگونه است‌؟
آیا این مراحل به گونه‌اى در هم تنیده‌اند که بتوانند زنجیره واحدى تشکیل دهند؟ آیا این مراحل برنامه‌ریزى شده‌اند؟ معیارهایى که نشان دهد هر مرحله تا چه مایه با مقتضیات تربیت اسلامى مطلوب سازوار است و با تحولات جدید که با آن‌ها روبه‌روست همگام است کدام است‌؟ چگونه مى‌توان این معیارهاى سنجش را در مطالعات به کار گرفت تا روشن شود وضع کنونى تربیت معلم در جهان عرب و اسلام چگونه است‌؟


پاسخ به اين پرسش‌ها، هدف تأليف اين كتاب است كه در مقدمه و سه بخش و هفت فصل پى‌درپى تشكيل شده است.
پاسخ به این پرسش‌ها، هدف تألیف این کتاب است که در مقدمه و سه بخش و هفت فصل پى‌درپى تشکیل شده است.


بخش يكم شامل فصل اول و دوم كتاب است و چالش‌ها و رويكردهاى جديد در تربيت معلم عنوان گرفته است. در فصل اول به مهم‌ترين چالش‌هاى فراروى تربيت معلم در جهان عرب پرداخته شده است. اين چالش‌ها به پنج گروه تقسيم و در قالب‌هاى ذيل واكاويده شده‌اند: چالش‌هاى مربوط به تربيت معلم، چالش‌هاى مربوط به شاگرد، چالش‌هاى فراروى جامعه، چالش‌هاى مربوط به پيشرفت علمى و فناورى و پژوهشى، چالش‌هاى مربوط به تحول در نقش تربيت به‌طور عام.
بخش یکم شامل فصل اول و دوم کتاب است و چالش‌ها و رویکردهاى جدید در تربیت معلم عنوان گرفته است. در فصل اول به مهم‌ترین چالش‌هاى فراروى تربیت معلم در جهان عرب پرداخته شده است. این چالش‌ها به پنج گروه تقسیم و در قالب‌هاى ذیل واکاویده شده‌اند: چالش‌هاى مربوط به تربیت معلم، چالش‌هاى مربوط به شاگرد، چالش‌هاى فراروى جامعه، چالش‌هاى مربوط به پیشرفت علمى و فناورى و پژوهشى، چالش‌هاى مربوط به تحول در نقش تربیت به‌طور عام.


براى نمونه در شرح و شكافت چالش‌هاى فراروى تربيت معلم به اين موارد پرداخته شده است: چالش‌هاى گزينش معلم، چالش‌هاى تربيت معلم، چالش‌هاى مربوط به افزايش مهارت‌هاى حرفه‌اى معلم مثلاً از راه آموزش ضمن خدمت.
براى نمونه در شرح و شکافت چالش‌هاى فراروى تربیت معلم به این موارد پرداخته شده است: چالش‌هاى گزینش معلم، چالش‌هاى تربیت معلم، چالش‌هاى مربوط به افزایش مهارت‌هاى حرفه‌اى معلم مثلاً از راه آموزش ضمن خدمت.


بررسى يادشده در اين كتاب، استقصائى نيست، بل گزينشى است و معيار در گزينش، اهميت و ارتباط موضوعات با ارزش‌ها و مسائل روز بوده است (ص 87)؛ از سوى ديگر جغرافياى چالش‌هاى بررسى‌شده، جهان عرب است، اما اين چالش‌ها تا حد زيادى در جهان اسلام عموميت دارد (ص 87).
بررسى یادشده در این کتاب، استقصائى نیست، بل گزینشى است و معیار در گزینش، اهمیت و ارتباط موضوعات با ارزش‌ها و مسائل روز بوده است (ص 87)؛ از سوى دیگر جغرافیاى چالش‌هاى بررسى‌شده، جهان عرب است، اما این چالش‌ها تا حد زیادى در جهان اسلام عمومیت دارد (ص 87).


عنوان فصل دوم، مهم‌ترين رويكردهاى جديد در برنامه تربيت معلم در جامعه اسلامى است. در اين فصل تلاش شده است، عناوين ذيل واكاويده شوند: شايستگى معلم براى تربيت شاگردانش بر اساس تربيت اسلامى، توجه به مجهز شدن معلم به فرهنگ اسلامى، توجه به سمت‌وسوى اسلامى دادن به علوم و مشاركت‌هاى عالمان مسلمان در آن‌ها، توجه به توانايى و مهارت كامل معلم در استفاده از زبان عربى فصيح و آموزش با آن، رعايت اصل آموزش مستمر و تربيت معلم را در چارچوب نظامى واحد نگريستن، افزايش سطح برنامه‌هاى تربيت معلم و تعالى آن و تنوع تجربه‌هاى آن، استفاده از پيشرفت‌هاى معاصر در حوزه فناورى آموزشى، توجه به عملكرد معلم در كلاس درس، پيدايش مدل انسانى در تربيت معلم كه مخالف ديدگاه‌هاى فرويد و رفتارگرايانى چون واتسن است، تأكيد بر پژوهش و كاربردهاى ميدانى آن، گسترش سطح شركت‌كنندگان در تصميم‌گيرى دربارۀ تربيت معلم.
عنوان فصل دوم، مهم‌ترین رویکردهاى جدید در برنامه تربیت معلم در جامعه اسلامى است. در این فصل تلاش شده است، عناوین ذیل واکاویده شوند: شایستگى معلم براى تربیت شاگردانش بر اساس تربیت اسلامى، توجه به مجهز شدن معلم به فرهنگ اسلامى، توجه به سمت‌وسوى اسلامى دادن به علوم و مشارکت‌هاى عالمان مسلمان در آن‌ها، توجه به توانایى و مهارت کامل معلم در استفاده از زبان عربى فصیح و آموزش با آن، رعایت اصل آموزش مستمر و تربیت معلم را در چارچوب نظامى واحد نگریستن، افزایش سطح برنامه‌هاى تربیت معلم و تعالى آن و تنوع تجربه‌هاى آن، استفاده از پیشرفت‌هاى معاصر در حوزه فناورى آموزشى، توجه به عملکرد معلم در کلاس درس، پیدایش مدل انسانى در تربیت معلم که مخالف دیدگاه‌هاى فروید و رفتارگرایانى چون واتسن است، تأکید بر پژوهش و کاربردهاى میدانى آن، گسترش سطح شرکت‌کنندگان در تصمیم‌گیرى دربارۀ تربیت معلم.


بخش دوم كه از فصل سوم تا پنجم را شامل است، معيارهاى تربيت معلم مسلمان، عنوان گرفته است.
بخش دوم که از فصل سوم تا پنجم را شامل است، معیارهاى تربیت معلم مسلمان، عنوان گرفته است.


در فصل سوم به معيارهاى گزينش معلم پرداخته شده است. اين معيارها به پنج گروه تقسيم و بررسى شده‌اند: معيارهاى ويژگى‌هاى شخصيتى، معيارهاى شغلى، معيارهاى علمى و فرهنگى، معيارهاى اخلاقى، معيارهاى اجتماعى. معيارهاى يادشده اساس گزينش دانشجويان تربيت معلم است. برشماردن هريك از مجموعه معيارهاى يادشده پايان‌بخش فصل است.
در فصل سوم به معیارهاى گزینش معلم پرداخته شده است. این معیارها به پنج گروه تقسیم و بررسى شده‌اند: معیارهاى ویژگى‌هاى شخصیتى، معیارهاى شغلى، معیارهاى علمى و فرهنگى، معیارهاى اخلاقى، معیارهاى اجتماعى. معیارهاى یادشده اساس گزینش دانشجویان تربیت معلم است. برشماردن هریک از مجموعه معیارهاى یادشده پایان‌بخش فصل است.


فصل چهارم، محمل بررسى معيارهايى است كه بايد در برنامه تربيت معلم معلمان دبيرستان وجود داشته باشد. اين معيارها در برنامه تربيت معلم ديگر مقاطع هم قابل اعمال است. در شرح اين معيارها، ابتدا مهم‌ترين مبانى فرآيند تعليم و تعلم، مهم‌ترين ابعاد برنامه تربيت معلم، مسئله پژوهش و محدوده آن، روش پژوهش و مراحل آن، مبانى تنظيم معيار بررسى شده است. آنگاه به معيارهايى كه لازم است در برنامه تربيت معلم در جامعه اسلامى لحاظ شود پرداخته شده است. اين معيارها در زمينه‌هاى زير است: معيارهاى اهداف، معيارهاى محتواى برنامه، معيارهاى روش‌هاى تدريس در مراكز تربيت معلم، معيارهاى به‌كارگيرى فناورى آموزشى در برنامه تربيت معلم، معيارهاى ارزيابى خروجى برنامه تربيت معلم.
فصل چهارم، محمل بررسى معیارهایى است که باید در برنامه تربیت معلم معلمان دبیرستان وجود داشته باشد. این معیارها در برنامه تربیت معلم دیگر مقاطع هم قابل اعمال است. در شرح این معیارها، ابتدا مهم‌ترین مبانى فرآیند تعلیم و تعلم، مهم‌ترین ابعاد برنامه تربیت معلم، مسئله پژوهش و محدوده آن، روش پژوهش و مراحل آن، مبانى تنظیم معیار بررسى شده است. آنگاه به معیارهایى که لازم است در برنامه تربیت معلم در جامعه اسلامى لحاظ شود پرداخته شده است. این معیارها در زمینه‌هاى زیر است: معیارهاى اهداف، معیارهاى محتواى برنامه، معیارهاى روش‌هاى تدریس در مراکز تربیت معلم، معیارهاى به‌کارگیرى فناورى آموزشى در برنامه تربیت معلم، معیارهاى ارزیابى خروجى برنامه تربیت معلم.


در فصل پنجم به معيارهاى برنامه‌هاى استمرار رشد معلم از رهگذر آموزش‌هاى ضمن خدمت نظر شده است. در شرح اين موضوع از مفهوم رشد معلم، هدف‌هاى آموزش ضمن خدمت، مراحل تهيه برنامه رشد معلم، تهيه معيار ياد شده و در پايان معيارهاى مورد نظر آورده شده است.
در فصل پنجم به معیارهاى برنامه‌هاى استمرار رشد معلم از رهگذر آموزش‌هاى ضمن خدمت نظر شده است. در شرح این موضوع از مفهوم رشد معلم، هدف‌هاى آموزش ضمن خدمت، مراحل تهیه برنامه رشد معلم، تهیه معیار یاد شده و در پایان معیارهاى مورد نظر آورده شده است.


عنوان بخش سوم كه دربردارنده فصل ششم و هفتم كتاب است، مطالعات تطبيقى است. در فصل ششم به مطالعه مقايسه‌اى ميان برنامه‌هاى تربيت معلم ابتدايى در پنج كشور عرب بر اساس رويكردهاى جديد به تربيت معلم در جامعه اسلامى كه در فصل دوم كتاب مطرح شد، پرداخته شده است و در فصل هفتم به مطالعه مقايسه‌اى برنامه‌هاى تربيت معلم براى مقطع دبيرستان در هفت كشور عرب، بر اساس معيارهاى ارزيابى برنامه‌هاى تربيت معلم دبيرستان در جامعه اسلامى كه در فصل چهارم واكاوى گشت، پرداخته شده است.
عنوان بخش سوم که دربردارنده فصل ششم و هفتم کتاب است، مطالعات تطبیقى است. در فصل ششم به مطالعه مقایسه‌اى میان برنامه‌هاى تربیت معلم ابتدایى در پنج کشور عرب بر اساس رویکردهاى جدید به تربیت معلم در جامعه اسلامى که در فصل دوم کتاب مطرح شد، پرداخته شده است و در فصل هفتم به مطالعه مقایسه‌اى برنامه‌هاى تربیت معلم براى مقطع دبیرستان در هفت کشور عرب، بر اساس معیارهاى ارزیابى برنامه‌هاى تربیت معلم دبیرستان در جامعه اسلامى که در فصل چهارم واکاوى گشت، پرداخته شده است.


* مطالعه منبع ذيل نيز پيشنهاد مى‌شود:
* مطالعه منبع ذیل نیز پیشنهاد مى‌شود:


عبدالحكيم خلدون كنانى، تخريج المعلمين حسب التربيه الاسلاميه (مكه مكرمه، المركز الثقافى للتعليم الاسلامى، 1404 ق). <ref> رفیعی، بهروز، ص183-185</ref>
عبدالحکیم خلدون کنانى، تخریج المعلمین حسب التربیه الاسلامیه (مکه مکرمه، المرکز الثقافى للتعلیم الاسلامى، 1404 ق). <ref> رفیعی، بهروز، ص183-185</ref>




==پانويس ==
==پانویس ==
<references />
<references />