مثنوی معنوی (به اهتمام پورجوادی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''مثنوی معنوی'''، اثر جلال‌الدین محمد بن محمد بن الحسین بلخی رومی، با تصحیح رینولد.ا. نیکلسون، به اهتمام نصرالله پور جوادی، این کتاب، اصیل‌ترین نسخه مثنوی به تصحیح نیکلسون است که شش دفتر را در سه مجلد تصحیح و به چاپ رسانده و مجلد چهارم که توسط محمدعلی و محمدرضا خرمشاهی تهیه شده است به کشف‌الابیات و فهارس کتاب اختصاص دارد.
'''مثنوی معنوی'''، اثر [[مولوی، جلال‌الدین محمد|جلال‌الدین محمد بن محمد بن الحسین بلخی رومی]]، با تصحیح [[نیکلسون، رینولد الین|رینولد.ا. نیکلسون]]، به اهتمام [[پورجوادی، نصرالله|نصرالله پور جوادی]]، این کتاب، اصیل‌ترین نسخه مثنوی به تصحیح [[نیکلسون، رینولد الین|نیکلسون]] است که شش دفتر را در سه مجلد تصحیح و به چاپ رسانده و مجلد چهارم که توسط محمدعلی و [[محمدرضا خرمشاهی]] تهیه شده است به کشف‌الابیات و فهارس کتاب اختصاص دارد.


نصرالله پورجوادی می‌نویسد: چاپ حاضر، عین چاپ اصلی نیکلسون است، جز آنکه غلط‌های چاپی که مصحح ذکر کرده، در این چاپ اصلاح شده است.
[[پورجوادی، نصرالله|نصرالله پورجوادی]] می‌نویسد: چاپ حاضر، عین چاپ اصلی [[نیکلسون، رینولد الین|نیکلسون]] است، جز آنکه غلط‌های چاپی که مصحح ذکر کرده، در این چاپ اصلاح شده است.


سه مجلد اصلی هر یک با مقدمه مصحح آغاز می‌شود که در اصل به زبان انگلیسی نگارش یافته و پورجوادی همه را به فارسی ترجمه کرده است. نیکلسون در مقدمه‌ها، نحوۀ کار خود را گزارش می‌کند و نشان می‌دهد که کار پرزحمت پر و ملال آور تصحیح را با چه دقت، مهارت و بردباری به فرجام رسانده است. نسخه‌هایی که او به بررسی، مقابله، نقد و تصحیح پرداخته عبارتند از: نسخه A(موزه بریتانیا، 5602، or)؛ نسخه B(کتابخانه دولتی مونیخ به شماره 35)؛ نسخه L (متعلق به خود مصحح)؛ نسخه C (موزه بریتانیا، 6438،o r )؛ نسخه D(کتابخانه دولتی مونیخ به شماره 45)؛ نسخه P(قاهره، دارالکتب مصر)؛ نسخه K(قاهره، دارالکتب مصر)؛ نسخه N(قسطنطنیه،670)؛ نسخه H (قونیه، متعلق به شخص)؛ نسخهG(قونیه، موزه آثار عتیقه).
سه مجلد اصلی هر یک با مقدمه مصحح آغاز می‌شود که در اصل به زبان انگلیسی نگارش یافته و پورجوادی همه را به فارسی ترجمه کرده است. نیکلسون در مقدمه‌ها، نحوۀ کار خود را گزارش می‌کند و نشان می‌دهد که کار پرزحمت پر و ملال آور تصحیح را با چه دقت، مهارت و بردباری به فرجام رسانده است. نسخه‌هایی که او به بررسی، مقابله، نقد و تصحیح پرداخته عبارتند از: نسخه A(موزه بریتانیا، 5602، or)؛ نسخه B(کتابخانه دولتی مونیخ به شماره 35)؛ نسخه L (متعلق به خود مصحح)؛ نسخه C (موزه بریتانیا، 6438،o r )؛ نسخه D(کتابخانه دولتی مونیخ به شماره 45)؛ نسخه P(قاهره، دارالکتب مصر)؛ نسخه K(قاهره، دارالکتب مصر)؛ نسخه N(قسطنطنیه،670)؛ نسخه H (قونیه، متعلق به شخص)؛ نسخهG(قونیه، موزه آثار عتیقه).


در تصحیح دفتر اول و دوم مثنوی از نسخه‌های D C L B A با محوریت C،استفاده کرده است و دفتر سوم و چهارم مثنوی به ترتیب بر اساس قرار گرفتن نسخه‌های G و H تصحیح شده است و در تصحیح دفتر چهارم تا ششم با اینکه اتکای اصلی روی نسخه قدیمی و معتبر قونیه بوده نسخه‌های H N K P را نیز از نظر دور نداشته است.
در تصحیح دفتر اول و دوم [[مثنوی معنوی|مثنوی]] از نسخه‌های D C L B A با محوریت C،استفاده کرده است و دفتر سوم و چهارم مثنوی به ترتیب بر اساس قرار گرفتن نسخه‌های G و H تصحیح شده است و در تصحیح دفتر چهارم تا ششم با اینکه اتکای اصلی روی نسخه قدیمی و معتبر قونیه بوده نسخه‌های H N K P را نیز از نظر دور نداشته است.


از نظر مصحح آنچه در گذر زمان موجب تغییرات و اختلافات فاحش در نسخه‌های مثنوی گردیده، یکی تصرفات در ابیات و دیگری افزودن ابیات الحاقی بوده است.
از نظر مصحح آنچه در گذر زمان موجب تغییرات و اختلافات فاحش در نسخه‌های مثنوی گردیده، یکی تصرفات در ابیات و دیگری افزودن ابیات الحاقی بوده است.
خط ۳۹: خط ۳۹:
او برای تصحیح و جدا کردن سره از ناسره، از روش بررسی خصوصیات عروضی مثنوی و روش‌های خاص قافیه‌پردازی و ویژگی‌های سبکی مولانا حداکثر استفاده را برده است و در عین حال روش‌های انتقادی را نیز از نظر دور نداشته است.
او برای تصحیح و جدا کردن سره از ناسره، از روش بررسی خصوصیات عروضی مثنوی و روش‌های خاص قافیه‌پردازی و ویژگی‌های سبکی مولانا حداکثر استفاده را برده است و در عین حال روش‌های انتقادی را نیز از نظر دور نداشته است.


خصوصیات نسخه نیکلسون بنابر آنچه در مقدمه این متن آمده به این قرار است:
خصوصیات نسخه [[نیکلسون، رینولد الین|نیکلسون]] بنابر آنچه در مقدمه این متن آمده به این قرار است:


الف)ابیات هر دفتر، برای اولین بار از ابتدا تا انتها شماره گذاری شده است؛  
الف)ابیات هر دفتر، برای اولین بار از ابتدا تا انتها شماره گذاری شده است؛  
خط ۴۸: خط ۴۸:


د)با گذاشتن اعراب و به کمک رسم‌الخطی که ابهامات املایی و نحوی را نحوی را رفع می‌کند، تسهیلاتی برای فهم اشعار فراهم کرده است.
د)با گذاشتن اعراب و به کمک رسم‌الخطی که ابهامات املایی و نحوی را نحوی را رفع می‌کند، تسهیلاتی برای فهم اشعار فراهم کرده است.
جلد چهارم چنانکه گفته شد شامل کشف‌البیات کامل مثنوی، فهرست رجال، نساء، ملائکه، حیوانات و غیره و همچنین فهرست اماکن، قبایل، فرق و غیره و نیز فهرست کتب و فهرست آیات است.<ref> ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص133-134</ref>
جلد چهارم چنانکه گفته شد شامل کشف‌البیات کامل مثنوی، فهرست رجال، نساء، ملائکه، حیوانات و غیره و همچنین فهرست اماکن، قبایل، فرق و غیره و نیز فهرست کتب و فهرست آیات است.<ref> ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص133-134</ref>