ابن ظفر، محمد بن عبدالله: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۵: خط ۴۵:
'''ابن ظَفَر، ابوعبدالله‌، محمد بن‌ عبدالله‌ بن‌ محمد''' (497- 565ق‌/ 1104-1170م‌)، ادیب‌، لغوی‌، مفسّر و شاعر.
'''ابن ظَفَر، ابوعبدالله‌، محمد بن‌ عبدالله‌ بن‌ محمد''' (497- 565ق‌/ 1104-1170م‌)، ادیب‌، لغوی‌، مفسّر و شاعر.


تاریخ‌ درگذشت‌ او را 567 و 568ق‌ و کنیه او را ابوجعفر و ابوهاشم‌ نیز گفته‌اند. یاقوت‌ و صفدی‌ زادگاه‌ او را صقلیه‌، فاسى‌ و سیوطى‌ مکه‌ دانسته‌اند.
تاریخ‌ درگذشت‌ او را 567 و 568ق‌ و کنیه او را ابوجعفر و ابوهاشم‌ نیز گفته‌اند. [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت‌]] و [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدی‌]] زادگاه‌ او را صقلیه‌، فاسى‌ و سیوطى‌ مکه‌ دانسته‌اند.


==تحصیلات==
==تحصیلات==
ابن‌ ظفر دوران‌ کودکى‌ را در مکه‌ گذرانید و نسبت‌ مکى‌ وی‌ نیز از همین‌‌‌جاست‌. در کودکى‌ موطن‌ خود را ترک‌ کرد و برای‌ کسب‌ دانش‌ راهى‌ِ مصر، مغرب‌ و اندلس‌ شد. در اسکندریه‌ با ابوبکر طرطوشى‌ و در اندلس‌ با ابوبکر ابن‌ عربى‌ و ابو مروان‌ باجى‌ و ابوالولید دبّاغ‌ و ابن‌ مَسرّه ملاقات‌ کرد و احتمالاً از محضر آنان‌ بهره‌ برد. وی‌ مقامات‌ حریری‌ را نیز نزد حافظ ابوطاهر سلفى‌ فراگرفته‌ و خود از راویان‌ او بوده‌ است‌.  
ابن‌ ظفر دوران‌ کودکى‌ را در مکه‌ گذرانید و نسبت‌ مکى‌ وی‌ نیز از همین‌‌‌جاست‌. در کودکى‌ موطن‌ خود را ترک‌ کرد و برای‌ کسب‌ دانش‌ راهى‌ِ مصر، مغرب‌ و اندلس‌ شد. در اسکندریه‌ با ابوبکر طرطوشى‌ و در اندلس‌ با ابوبکر ابن‌ عربى‌ و ابو مروان‌ باجى‌ و ابوالولید دبّاغ‌ و ابن‌ مَسرّه ملاقات‌ کرد و احتمالاً از محضر آنان‌ بهره‌ برد. وی‌ [[مقامات الحریری|مقامات‌ حریری‌]] را نیز نزد حافظ ابوطاهر سلفى‌ فراگرفته‌ و خود از راویان‌ او بوده‌ است‌.  


==شاگردان==
==شاگردان==
خط ۶۴: خط ۶۴:
پس‌ از این‌ رخداد، اقامت‌ در حلب‌ را جایز ندانست‌ و راهى‌ حماه شد و در آنجا ضمن‌ پرداختن‌ به‌ کار تألیف‌ به‌ تحصیل‌ فقه‌ شافعى‌ نیز همت‌ گماشت‌.
پس‌ از این‌ رخداد، اقامت‌ در حلب‌ را جایز ندانست‌ و راهى‌ حماه شد و در آنجا ضمن‌ پرداختن‌ به‌ کار تألیف‌ به‌ تحصیل‌ فقه‌ شافعى‌ نیز همت‌ گماشت‌.


در حماه نورالدین‌ محمود زنگى‌ مقرری‌ ماهانه ناچیزی‌ معادل‌ 7 درهم‌ برای‌ وی‌ معین‌ کرد که‌ کفایت‌ زندگى‌ او را نمى‌کرد و او ناچار در نهایت‌ تنگدستى‌ روزگار مى‌گذرانید.
در حماه [[نورالدین‌ محمود زنگى‌]] مقرری‌ ماهانه ناچیزی‌ معادل‌ 7 درهم‌ برای‌ وی‌ معین‌ کرد که‌ کفایت‌ زندگى‌ او را نمى‌کرد و او ناچار در نهایت‌ تنگدستى‌ روزگار مى‌گذرانید.


چنانکه‌ گویند از شدت‌ نیاز دختر خود را به‌ ازدواج‌ با مردی‌ در آورد که‌ او را از حماه‌ برده‌ و در شهری‌ دیگر به‌ معرض‌ فروش‌ گذاشت.‌
چنانکه‌ گویند از شدت‌ نیاز دختر خود را به‌ ازدواج‌ با مردی‌ در آورد که‌ او را از حماه‌ برده‌ و در شهری‌ دیگر به‌ معرض‌ فروش‌ گذاشت.‌
خط ۸۲: خط ۸۲:
در موضوعات‌ مختلف‌ ادبى‌ و شرح‌ حال‌ مشاهیر که‌ با سیره حضرت‌محمد(ص‌) آغاز مى‌شود. این‌ کتاب‌ یک‌ بار در 1315ق‌ و بار دیگر به‌ کوشش‌ مصطفى‌ قَبّانى‌ در 1322ق‌ در قاهره‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌؛
در موضوعات‌ مختلف‌ ادبى‌ و شرح‌ حال‌ مشاهیر که‌ با سیره حضرت‌محمد(ص‌) آغاز مى‌شود. این‌ کتاب‌ یک‌ بار در 1315ق‌ و بار دیگر به‌ کوشش‌ مصطفى‌ قَبّانى‌ در 1322ق‌ در قاهره‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌؛


2. خَیرُالبِشَر بخیر البَشَر،
2.خَیرُالبِشَر بخیر البَشَر،


شامل‌ پیشگویی‌های‌ مربوط به‌ رسالت‌ پیامبر اکرم‌(ص‌). این‌ کتاب‌ نخستین‌ بار در 1280ق‌/1863م‌ در قاهره‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌؛
شامل‌ پیشگویی‌های‌ مربوط به‌ رسالت‌ پیامبر اکرم‌(ص‌). این‌ کتاب‌ نخستین‌ بار در 1280ق‌/1863م‌ در قاهره‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌؛


3. سُلوان‌ المُطاع‌ فى‌ عدوان‌ الاَتْباع‌،
3.سُلوان‌ المُطاع‌ فى‌ عدوان‌ الاَتْباع‌،


این‌ کتاب‌ که‌ در خلال‌ اقامت‌ کوتاه‌ ابن‌ ظفر در صقلیه‌ نوشته‌ شده‌ به‌ سبک‌ کلیله‌ و دمنه‌ و مشتمل‌ بر 5 «سُلوانه‌» در تفویض‌، صبر، تأسّى‌، رضا و زهد است‌.
این‌ کتاب‌ که‌ در خلال‌ اقامت‌ کوتاه‌ ابن‌ ظفر در صقلیه‌ نوشته‌ شده‌ به‌ سبک‌ کلیله‌ و دمنه‌ و مشتمل‌ بر 5 «سُلوانه‌» در تفویض‌، صبر، تأسّى‌، رضا و زهد است‌.
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:
===خطى===
===خطى===


1. ابهام‌ الغواص‌ فى‌ ایهام‌ الخواص‌،
1.ابهام‌ الغواص‌ فى‌ ایهام‌ الخواص‌،


که‌ ذیلى‌ است‌ بر درّه العواص‌ حریری‌ و نسخه‌هایى‌ از آن‌ در دارالکتب‌ و آصفیه‌ موجود است؛
که‌ ذیلى‌ است‌ بر درّه العواص‌ حریری‌ و نسخه‌هایى‌ از آن‌ در دارالکتب‌ و آصفیه‌ موجود است؛


2. زاد الملوک‌ المظفری‌،
2.زاد الملوک‌ المظفری‌،


منسوب‌ به‌ وی‌، مشتمل‌ بر 3 بخش‌ که‌ به‌ نام‌ سلطان‌ امیر حاج‌ بن‌ محمد بن‌ قلاوون‌ تألیف‌ شده‌ و نسخه‌ای‌ از آن‌ در ازهریه‌ موجود است‌؛
منسوب‌ به‌ وی‌، مشتمل‌ بر 3 بخش‌ که‌ به‌ نام‌ سلطان‌ امیر حاج‌ بن‌ محمد بن‌ قلاوون‌ تألیف‌ شده‌ و نسخه‌ای‌ از آن‌ در ازهریه‌ موجود است‌؛


3. شرح‌ غریب‌ المقامات‌ یا التنقیب‌ على‌ ما فى‌ المقامات‌ من‌ الغریب‌،
3.شرح‌ غریب‌ المقامات‌ یا التنقیب‌ على‌ ما فى‌ المقامات‌ من‌ الغریب‌،


که‌ شرحى‌ است‌ بر مقامات‌ حریری‌. نسخه‌هایى‌ از آن‌ در کتابخانه‌های‌ بارودی‌ در بیروت‌، گارت‌ موجود است‌؛
که‌ شرحى‌ است‌ بر مقامات‌ حریری‌. نسخه‌هایى‌ از آن‌ در کتابخانه‌های‌ بارودی‌ در بیروت‌، گارت‌ موجود است‌؛


4. ینبوع‌ الحیاة،
4.ینبوع‌ الحیاة،


در تفسیر که‌ نسخه‌هایى‌ از مجلدات‌ مختلف‌ آن‌ در آصفیه، دارالکتب‌ مصر، برلین‌ وپاریس‌ موجود است‌؛
در تفسیر که‌ نسخه‌هایى‌ از مجلدات‌ مختلف‌ آن‌ در آصفیه، دارالکتب‌ مصر، برلین‌ وپاریس‌ موجود است‌؛