التطبيق الصرفي: تفاوت میان نسخه‌ها

نويسنده قبل از اين كتاب، اثر ديگرى به نام «التطبيقي النحوي» را تأليف كرده و سپس به اين نتيجه رسيده است كه براى فهم علم نحو، آگاهى از علم لغت و صرف سودمند بوده و به همين منظور، اقدام به تدوين كتاب حاضر نموده است (مقدمه نويسنده، ص 5).

وى معتقد است اينكه قدما علم صرف را جداى از علم نحو قرار داده و آموختن آن را قبل از نحو دانسته‌اند، به دليل فهم صحيح علم صرف بوده است (مقدمه، ص 5).

در مقدمه نويسنده، ضمن اشاره به اهميت و جايگاه علم صرف، انگيزه نويسنده از تأليف كتاب، بيان شده است (مقدمه نويسنده، ص 5).

نويسنده پيش از آغاز مطالب، در مباحثى مقدماتى، ابتدا به تعريف علم صرف و محدوده آن و سپس به بحث از موارد زير پرداخته: جايگاه علم صرف بين علوم، سبقت صرف بر نحو، اسم متمكن، فعل متصرف، ميزان صرفى و قلب مكانى (مدخل، ص 7 - 17).

با آنكه به اعتقاد برخى، جايگاه و رتبه اسامى در علم صرف، مقدم بر افعال مى‌باشد، بااين‌حال، نويسنده باب اول كتاب خود را، به افعال و مشتقات اختصاص داده و از جمله مباحث آن مى‌توان به: صحيح و معتل؛ مجرد و مزيد؛ اسناد افعال به ضماير؛ تأكيد فعل به وسيله نون؛ مصادر؛ اسم فاعل؛ صيغه مبالغه؛ صفت مشبهه؛ اسم مفعول؛ اسم مكان و زمان؛ تعجب و تفضيل اشاره كرد (متن كتاب، ص 19).

در باب دوم، از اسامى و تقسيمات آن سخن رفته است. تقسيم اسم به صحيح، مقصور، ممدود و منقوص، جمع مكسر، تصغير و نسب از جمله اين تقسيمات مى‌باشد (همان، ص 95).