ثلاث رسائل: العدالة، التوبة، قاعدة لاضرر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' '''' به '''''
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''')
خط ۵۹: خط ۵۹:
مقام دوّم بحث، مربوط به كاشف از عدالت است كه پنج مؤلفه دارد: اول، قطع وجدانى از هر طريق كه حاصل شود؛ دوّم، شهادت دو نفر عادل؛ سوّم، شهادت يك نفر عادل؛ چهارم، وثوق و اطمينان و پنجم، حسن ظاهر. امّا اين كه چه دلايلى بر اين امور خمسه وجود دارد، در ذيل هر يك بيان شده است؛ براى مثال در مورد حسن ظاهر يكى از ادّله، تسالم اصحاب بيان شده كه مؤلف تسالم را به منزله‌ى دليلى شرعى نمى‌داند و مى‌فرمايد: نهايت تسالم اجماع است كه خود مشكلات خاص خودش را دارد.
مقام دوّم بحث، مربوط به كاشف از عدالت است كه پنج مؤلفه دارد: اول، قطع وجدانى از هر طريق كه حاصل شود؛ دوّم، شهادت دو نفر عادل؛ سوّم، شهادت يك نفر عادل؛ چهارم، وثوق و اطمينان و پنجم، حسن ظاهر. امّا اين كه چه دلايلى بر اين امور خمسه وجود دارد، در ذيل هر يك بيان شده است؛ براى مثال در مورد حسن ظاهر يكى از ادّله، تسالم اصحاب بيان شده كه مؤلف تسالم را به منزله‌ى دليلى شرعى نمى‌داند و مى‌فرمايد: نهايت تسالم اجماع است كه خود مشكلات خاص خودش را دارد.


رساله‌ى توبه: دوّمين رساله‌ى كتاب در مورد توبه مى‌باشد. اوّلين جهت رساله در وجوب و عدم وجوب توبه است. مؤلف از قول اصحاب نقل مى‌كند كه گفته‌اند توبه واجب مى‌باشد. ادّله وجوب توبه عبارتند از: آيه 8 سوره‌ى تحريم كه مى‌فرمايد: '''يا ايها الذين امنوا توبوا إلى الله توبة نصوحاً عسى ربّكم أن يكفر عنكم سيئاتكم'''، آيه‌ى 31 سوره‌ى نور كه مى‌فرمايد: '''و توبوا الى الله جميعاً ايها المؤمنون لعلكم تفلحون'''، روايت‌هاى متعدد از جمله روايت معاوية بن وهب كه مى‌گويد: «سمعت ابا عبدالله(ع) یقول: اذا تاب العبدتوبة نصوحاً اجله الله فستر عليه فى الدنيا و الآخرة قلت و كيف يستر عليه؟ قال: ينسى ملكيه ما كتبا عليه من الذنوب... فيلقى الله حين يلقاه و ليس شىء يشهد عليه بشىءٍ من الذنوب»، اجماعى كه از علامه در تجريد، مجلسى(ره) در شرح اصول كافى و... نقل شده است، دليل عقلى كه به سه صورت تقرير شده است: 1- وجود ضرر محتمل در عدم توبه. 2- پشيمانى از انجام فعل قبيح و ترك كار حرام از مواردى است كه عقل آن را تحسين مى‌كند. 3- عقل به وجوب كسب سعادت حكم مى‌كند و رسيدن به سعادت بدون توبه از گناهان، ممكن نمى‌باشد.
رساله‌ى توبه: دوّمين رساله‌ى كتاب در مورد توبه مى‌باشد. اوّلين جهت رساله در وجوب و عدم وجوب توبه است. مؤلف از قول اصحاب نقل مى‌كند كه گفته‌اند توبه واجب مى‌باشد. ادّله وجوب توبه عبارتند از: آيه 8 سوره‌ى تحريم كه مى‌فرمايد:'''يا ايها الذين امنوا توبوا إلى الله توبة نصوحاً عسى ربّكم أن يكفر عنكم سيئاتكم'''، آيه‌ى 31 سوره‌ى نور كه مى‌فرمايد:'''و توبوا الى الله جميعاً ايها المؤمنون لعلكم تفلحون'''، روايت‌هاى متعدد از جمله روايت معاوية بن وهب كه مى‌گويد: «سمعت ابا عبدالله(ع) یقول: اذا تاب العبدتوبة نصوحاً اجله الله فستر عليه فى الدنيا و الآخرة قلت و كيف يستر عليه؟ قال: ينسى ملكيه ما كتبا عليه من الذنوب... فيلقى الله حين يلقاه و ليس شىء يشهد عليه بشىءٍ من الذنوب»، اجماعى كه از علامه در تجريد، مجلسى(ره) در شرح اصول كافى و... نقل شده است، دليل عقلى كه به سه صورت تقرير شده است: 1- وجود ضرر محتمل در عدم توبه. 2- پشيمانى از انجام فعل قبيح و ترك كار حرام از مواردى است كه عقل آن را تحسين مى‌كند. 3- عقل به وجوب كسب سعادت حكم مى‌كند و رسيدن به سعادت بدون توبه از گناهان، ممكن نمى‌باشد.


حقيقت توبه با چه چيزى محقق مى‌شود، اعتبار و عدم اعتبار استغفار زبانى در توبه، ارزش تلفظ صغيه استغفار بدون پشيمانى قلبى، نياز و عدم نياز به تصميم به عدم تكرار گناه مورد استغفار، فوريّت و عدم فوريّت توبه بنا بر وجوبش، اختصاص داشتن وجوب توبه به كباير يا اعميتش از كبيره و صغيره و... ديگر مسائلى هستند كه در اين رساله مورد بررسى واقع گرديده‌اند.
حقيقت توبه با چه چيزى محقق مى‌شود، اعتبار و عدم اعتبار استغفار زبانى در توبه، ارزش تلفظ صغيه استغفار بدون پشيمانى قلبى، نياز و عدم نياز به تصميم به عدم تكرار گناه مورد استغفار، فوريّت و عدم فوريّت توبه بنا بر وجوبش، اختصاص داشتن وجوب توبه به كباير يا اعميتش از كبيره و صغيره و... ديگر مسائلى هستند كه در اين رساله مورد بررسى واقع گرديده‌اند.