ابن عقده، احمد بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' مى گ' به ' می‌گ'
جز (جایگزینی متن - '،ا' به '، ا')
جز (جایگزینی متن - ' مى گ' به ' می‌گ')
 
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۴۲: خط ۴۲:


== ولادت ==
== ولادت ==
در سال 249ق متولد شد ايشان از محدثان و مؤلفان شيعه و اهل سنت است. رجال نویسان دو فرقه از او به نیکى ياد كرده و او را ثقه مى دانند. [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] با عناوین جليل القدر و عظيم المنزله از او نام برده و به نقل از خود ابن عقده مى نویسد: 120 هزار حديث با سند حفظ بوده است. وى همچنين مى گوید وثاقت و بزرگوارى او در حفظ حديث، مشهورتر از آن است كه نياز به بيان داشته باشد. [[ذهبى]] هم از او با عناوین علامه و حافظ و نادر زمان و یکى از بزرگان حديث ياد مى‌كند و او را شيعه متوسط می‌داند. رجاليون شيعه او را از فرقه زيديه جاروديه مى‌دانند. البته وى احاديث هر دو فرقه بخصوص شيعه را نقل كرده و در محافل امامیه شهرت داشته است.
در سال 249ق متولد شد ايشان از محدثان و مؤلفان شيعه و اهل سنت است. رجال نویسان دو فرقه از او به نیکى ياد كرده و او را ثقه مى دانند. [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] با عناوین جليل القدر و عظيم المنزله از او نام برده و به نقل از خود ابن عقده مى نویسد: 120 هزار حديث با سند حفظ بوده است. وى همچنين می‌گوید وثاقت و بزرگوارى او در حفظ حديث، مشهورتر از آن است كه نياز به بيان داشته باشد. [[ذهبى]] هم از او با عناوین علامه و حافظ و نادر زمان و یکى از بزرگان حديث ياد مى‌كند و او را شيعه متوسط می‌داند. رجاليون شيعه او را از فرقه زيديه جاروديه مى‌دانند. البته وى احاديث هر دو فرقه بخصوص شيعه را نقل كرده و در محافل امامیه شهرت داشته است.


== سفرها ==
== سفرها ==
ابن‌ عقده‌ بیشتر عمر خود را در کوفه‌ گذرانده‌ و بنا به‌ تصریح‌ شاگردش‌ ابن‌ جعابی‌ تنها ۳ سفر به‌ بغداد داشته‌ است‌.
ابن‌ عقده‌ بیشتر عمر خود را در کوفه‌ گذرانده‌ و بنا به‌ تصریح‌ شاگردش‌ ابن‌ جعابی‌ تنها ۳ سفر به‌ بغداد داشته‌ است‌.


نظر به‌ اینکه‌ ابن‌ عقده‌ در سفر خود به‌ بغداد از علی‌ بن‌ داوود قنطری‌ استماع‌ حدیث‌ کرده‌ است‌ (متوفای ۲۷۲ق‌/ ۸۸۶م‌)، 
نظر به‌ اینکه‌ ابن‌ عقده‌ در سفر خود به‌ بغداد از علی‌ بن‌ داوود قنطری‌ استماع‌ حدیث‌ کرده‌ است‌ (متوفای ۲۷۲ق‌/ ۸۸۶م‌)، 


سفر وی‌ به‌ این‌ شهر باید پیش‌ از ۲۷۲ق‌ بوده‌ باشد. تعیین‌ دقیق‌تر تاریخ‌ این‌ سفر تنها بر اساس‌ حدس‌ ممکن‌ است‌. نعمانی‌ اسنادی‌ ارائه‌ کرده‌ که‌ نشان‌ می‌دهد ابن‌ عقده‌ در فاصله سالهای‌ ۲۶۲-۲۶۶ق‌/ ۸۷۶ -۸۸۰م‌ و ۲۷۱-۲۷۷ق‌/ ۸۸۴ -۸۹۰م‌ استماعاتی‌ داشته‌ که‌ بنابر قراین‌ خارجی‌ احتمالاً در کوفه‌ صورت‌ گرفته‌ است‌. بنابراین‌ نخستین‌ سفر وی‌ به‌ بغداد احتمالاً در فاصله ۲۶۶-۲۷۱ق‌ بوده‌ است‌. سفر دوم‌ وی‌ به‌ بغداد که‌ در آن‌ از احمد بن‌ یحیی‌ صوفی‌ (متوفای ۳۰۶ق‌) استماع‌ حدیث‌ کرده‌، طبعاً پیش‌ از ۳۰۶ق‌/ ۹۱۸م‌ صورت‌ گرفته‌ است‌ و این‌ امر با اطلاعاتی‌ که‌ ابن‌ِ جِعابی‌ در مورد سفر دوم‌ به‌ دست‌ داده‌ است‌ سازگاری‌ دارد. 
سفر وی‌ به‌ این‌ شهر باید پیش‌ از ۲۷۲ق‌ بوده‌ باشد. تعیین‌ دقیق‌تر تاریخ‌ این‌ سفر تنها بر اساس‌ حدس‌ ممکن‌ است‌. نعمانی‌ اسنادی‌ ارائه‌ کرده‌ که‌ نشان‌ می‌دهد ابن‌ عقده‌ در فاصله سالهای‌ ۲۶۲-۲۶۶ق‌/ ۸۷۶ -۸۸۰م‌ و ۲۷۱-۲۷۷ق‌/ ۸۸۴ -۸۹۰م‌ استماعاتی‌ داشته‌ که‌ بنابر قراین‌ خارجی‌ احتمالاً در کوفه‌ صورت‌ گرفته‌ است‌. بنابراین‌ نخستین‌ سفر وی‌ به‌ بغداد احتمالاً در فاصله ۲۶۶-۲۷۱ق‌ بوده‌ است‌. سفر دوم‌ وی‌ به‌ بغداد که‌ در آن‌ از احمد بن‌ یحیی‌ صوفی‌ (متوفای ۳۰۶ق‌) استماع‌ حدیث‌ کرده‌، طبعاً پیش‌ از ۳۰۶ق‌/ ۹۱۸م‌ صورت‌ گرفته‌ است‌ و این‌ امر با اطلاعاتی‌ که‌ ابن‌ِ جِعابی‌ در مورد سفر دوم‌ به‌ دست‌ داده‌ است‌ سازگاری‌ دارد. 


این‌ سفر پیش‌ از ۳۱۸ق‌ یعنی‌ سال‌ وفات‌ یحیی‌ بن‌ صاعد پایان‌ یافته‌، زیرا در این‌ تاریخ‌ ابن‌ عقده‌ به‌ کوفه‌ بازگشته‌ بوده‌ است‌. 
این‌ سفر پیش‌ از ۳۱۸ق‌ یعنی‌ سال‌ وفات‌ یحیی‌ بن‌ صاعد پایان‌ یافته‌، زیرا در این‌ تاریخ‌ ابن‌ عقده‌ به‌ کوفه‌ بازگشته‌ بوده‌ است‌. 
خط ۶۵: خط ۶۵:


== حافظ حدیث ==
== حافظ حدیث ==
ابن‌ عقده‌ در حفظ حدیث‌ زبانزد بود و به‌ روایتی‌ حافظ ۱۰۰ هزار حدیث‌ بوده‌ و بر سند و متن‌ تنها ۳۰۰ هزار حدیث‌، از احادیث‌ اهل‌ بیت‌ وقوف‌ داشته‌ است‌. 
ابن‌ عقده‌ در حفظ حدیث‌ زبانزد بود و به‌ روایتی‌ حافظ ۱۰۰ هزار حدیث‌ بوده‌ و بر سند و متن‌ تنها ۳۰۰ هزار حدیث‌، از احادیث‌ اهل‌‌بیت‌ وقوف‌ داشته‌ است‌. 


احاطه وی‌ بر حدیث‌ به‌ اندازه‌ای‌ بود که‌ آنگاه‌ که‌ یحیی‌ بن‌ صاعد از محدثان‌ بغداد در سند روایتی‌ در مورد شیخی‌ که‌ حدیث‌ از او شنیده‌ بود دچار خطا گشت‌، ابن‌ عقده‌ لغزش‌ او را آشکار ساخت‌. 
احاطه وی‌ بر حدیث‌ به‌ اندازه‌ای‌ بود که‌ آنگاه‌ که‌ یحیی‌ بن‌ صاعد از محدثان‌ بغداد در سند روایتی‌ در مورد شیخی‌ که‌ حدیث‌ از او شنیده‌ بود دچار خطا گشت‌، ابن‌ عقده‌ لغزش‌ او را آشکار ساخت‌.