أخلاق المسلم و کیف نربی ابناءنا علیها: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '↵↵' به ' '
جز (جایگزینی متن - '| پس از =↵| پیش از =↵}}↵ ↵↵'''' به '| پس از = | پیش از = }} '''')
جز (جایگزینی متن - '↵↵' به ' ')
خط ۶: خط ۶:
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[مبیض، محمد سعید]] (نویسنده)
[[مبیض، محمد سعید]] (نویسنده)
|زبان  
|زبان  
| زبان = عربی
| زبان = عربی
خط ۱۵: خط ۱۴:
| مکان نشر =دوحه- قطر
| مکان نشر =دوحه- قطر
| سال نشر = 1991م /1411ق
| سال نشر = 1991م /1411ق
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE.....AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE.....AUTOMATIONCODE
| چاپ = یکم
| چاپ = یکم
خط ۲۷: خط ۲۵:
}}
}}
'''أخلاق المسلم و کیف نربی ابناءنا علیها'''، اثر [[محمد سعید مبیض]]، کتابی است اخلاقى – تربیتى که در آن تلاش شده پاره‌ای از مفاهیم اخلاقى اسلام به گونه‌ای ساده و روان بررسى و شرح شود. نگارنده مطالب را دسته‌بندى کرده و از تزکیه نفس، تهذیب اخلاق و اصلاح رفتار گفته است و در شرح مطالب از آیات و روایات سود برده و براى هرصفت اخلاقى، روش‌های تخلق فرزندان به آن را یاد کرده است. بحثها، کوتاه و گویا و گیراست و به مسائل حاشی‌های نپرداخته است. در آثار فارسى کمتر متنى به این منقحى در این موضوع یافتنى است.  
'''أخلاق المسلم و کیف نربی ابناءنا علیها'''، اثر [[محمد سعید مبیض]]، کتابی است اخلاقى – تربیتى که در آن تلاش شده پاره‌ای از مفاهیم اخلاقى اسلام به گونه‌ای ساده و روان بررسى و شرح شود. نگارنده مطالب را دسته‌بندى کرده و از تزکیه نفس، تهذیب اخلاق و اصلاح رفتار گفته است و در شرح مطالب از آیات و روایات سود برده و براى هرصفت اخلاقى، روش‌های تخلق فرزندان به آن را یاد کرده است. بحثها، کوتاه و گویا و گیراست و به مسائل حاشی‌های نپرداخته است. در آثار فارسى کمتر متنى به این منقحى در این موضوع یافتنى است.  
در این اثر، 40 موضوع اخلاقى شرح و بررسى شده است. 10 موضوع در باب تزکیه نفس، 20 موضوع دربارۀ تهذیب اخلاق و 10 موضوع هم دربارۀ اصلاح رفتار. نگارنده در آغاز، آیات و روایاتى متناسب با موضوع مى‌آورد؛ آنگاه آن موضوع اخلاقى را تعریف مى‌کند بعد به شرح جوانب آن مى‌پردازد و در ن‌هایت روش تخلق فرزندان به آن صفت اخلاقى و یا روش حفظ فرزندان از ابتلا به آن خلق را مى‌آورد.  
در این اثر، 40 موضوع اخلاقى شرح و بررسى شده است. 10 موضوع در باب تزکیه نفس، 20 موضوع دربارۀ تهذیب اخلاق و 10 موضوع هم دربارۀ اصلاح رفتار. نگارنده در آغاز، آیات و روایاتى متناسب با موضوع مى‌آورد؛ آنگاه آن موضوع اخلاقى را تعریف مى‌کند بعد به شرح جوانب آن مى‌پردازد و در ن‌هایت روش تخلق فرزندان به آن صفت اخلاقى و یا روش حفظ فرزندان از ابتلا به آن خلق را مى‌آورد.  
نگارنده در آغاز، اخلاق را تعریف مى‌کند و از ویژگی‌های اخلاق اسلامى مى‌گوید و به نتایج اخلاق فاضله مى‌پردازد؛ سپس از اخلاق و روش‌های جدید تربیت اسلامى مى‌گوید و از این رهگذر، تربیت اسلامى را تعریف مى‌کند و با تقسیم روش‌های تربیتى کودک به مستقیم و غیر مستقیم، شروط موفقیت تربیت از روش مستقیم را شرح مى‌دهد و پس از تعریف و شرح معناى روش‌های غیر مستقیم، از ابزار و عوامل روش‌های تربیتى غیر مستقیم در خانواده مى‌گوید و وارد اصل بحث مى‌شود، به خوش‌اخلاقى مى‌پردازد، از تعریف آن، اهمیت آن، مبانى تمییز و بازشناخت اخلاق خوب از اخلاق بد، تأکید بر اینکه خوش‌خویى یکى از هدف‌های عبادت در اسلام است، مى‌گوید و مى‌افزاید: میان دین و اخلاق و رفتار اجتماعى خوب، فاصل‌های نیست و اخلاق خوش در اسلام شامل مسلمان و غیر مسلمان مى‌شود؛ پس از این، به ثبات اخلاق حسنه در زمانها و مکان‌های گوناگون و سرانجام به روش‌های پرورش خلق خوش در فرزندان اشاره مى‌کند.  
نگارنده در آغاز، اخلاق را تعریف مى‌کند و از ویژگی‌های اخلاق اسلامى مى‌گوید و به نتایج اخلاق فاضله مى‌پردازد؛ سپس از اخلاق و روش‌های جدید تربیت اسلامى مى‌گوید و از این رهگذر، تربیت اسلامى را تعریف مى‌کند و با تقسیم روش‌های تربیتى کودک به مستقیم و غیر مستقیم، شروط موفقیت تربیت از روش مستقیم را شرح مى‌دهد و پس از تعریف و شرح معناى روش‌های غیر مستقیم، از ابزار و عوامل روش‌های تربیتى غیر مستقیم در خانواده مى‌گوید و وارد اصل بحث مى‌شود، به خوش‌اخلاقى مى‌پردازد، از تعریف آن، اهمیت آن، مبانى تمییز و بازشناخت اخلاق خوب از اخلاق بد، تأکید بر اینکه خوش‌خویى یکى از هدف‌های عبادت در اسلام است، مى‌گوید و مى‌افزاید: میان دین و اخلاق و رفتار اجتماعى خوب، فاصل‌های نیست و اخلاق خوش در اسلام شامل مسلمان و غیر مسلمان مى‌شود؛ پس از این، به ثبات اخلاق حسنه در زمانها و مکان‌های گوناگون و سرانجام به روش‌های پرورش خلق خوش در فرزندان اشاره مى‌کند.  
میانه‌روى و توازن و پرهیز از پیروى و تقلید کورکورانه: چند آیه و روایت در این باب، شخصیت متوازن فرد مسلمان و ویژگیها و عناصر آن، تقلید کورکورانه و زیان‌های آن و پرهیز از آن در شرع، چگونگى ایجاد توازن در فرزندان.  
میانه‌روى و توازن و پرهیز از پیروى و تقلید کورکورانه: چند آیه و روایت در این باب، شخصیت متوازن فرد مسلمان و ویژگیها و عناصر آن، تقلید کورکورانه و زیان‌های آن و پرهیز از آن در شرع، چگونگى ایجاد توازن در فرزندان.  
نرم‌خویى و مهربانى با انسان: چند آیه و روایت، تعریف این مفهوم اخلاقى، سنگ‌دلى و لزوم پرهیز از آن، رابطه مهربانى با خشونت، عقاب و مجازات، زمینه‌‌های مهربانى و رحمت، چگونه فرزندان را مهربان بار آوریم‌؟
نرم‌خویى و مهربانى با انسان: چند آیه و روایت، تعریف این مفهوم اخلاقى، سنگ‌دلى و لزوم پرهیز از آن، رابطه مهربانى با خشونت، عقاب و مجازات، زمینه‌‌های مهربانى و رحمت، چگونه فرزندان را مهربان بار آوریم‌؟
نرمى با جانوران: آیات و روایاتى در این باب، مراد از نرمى با حیوانات و مفهوم آن، چگونه کودکانمان را با حیوانات مهربان بار آوریم‌؟
نرمى با جانوران: آیات و روایاتى در این باب، مراد از نرمى با حیوانات و مفهوم آن، چگونه کودکانمان را با حیوانات مهربان بار آوریم‌؟
بردبارى و فروبردن خشم: چند آیه و روایت، تعریف بردبارى و حلم، تعریف غضب، عوامل بازدارنده از خشم، آنچه دربارۀ حلم و بردبارى گفته‌اند، چگونه فرزندان را بردبار و باگذشت بار آوریم‌؟
بردبارى و فروبردن خشم: چند آیه و روایت، تعریف بردبارى و حلم، تعریف غضب، عوامل بازدارنده از خشم، آنچه دربارۀ حلم و بردبارى گفته‌اند، چگونه فرزندان را بردبار و باگذشت بار آوریم‌؟
امانت و وفاى به عهد: آیات و روایاتى دراین‌باره، تعریف امانت در اسلام، زمینه‌‌های امانت، تقسیم امانت به مادى و معنوى، انواع امانت معنوى، چگونه فرزندانمان را امین بار آوریم‌؟
امانت و وفاى به عهد: آیات و روایاتى دراین‌باره، تعریف امانت در اسلام، زمینه‌‌های امانت، تقسیم امانت به مادى و معنوى، انواع امانت معنوى، چگونه فرزندانمان را امین بار آوریم‌؟
راستى و دورى از دروغ: چند آیه و روایت، تعریف راستى، راستى در تجارت، راستى در گفته و عمل، راستى در مزاح، در مدح و ذم، در شهادت حقوقى، در ایمان، در وعده، سزاى دروغ در قیامت، کى دروغ جایز است‌؟ چگونه فرزندانمان را راستگو و راست‌کردار بار آوریم‌؟
راستى و دورى از دروغ: چند آیه و روایت، تعریف راستى، راستى در تجارت، راستى در گفته و عمل، راستى در مزاح، در مدح و ذم، در شهادت حقوقى، در ایمان، در وعده، سزاى دروغ در قیامت، کى دروغ جایز است‌؟ چگونه فرزندانمان را راستگو و راست‌کردار بار آوریم‌؟
میانه‌روى در مصرف: چند آیه و روایت، تعریف میانه‌روى، میانه‌روى در طعام و سفر و خرید، چگونه فرزندانمان را میانه‌رو تربیت کنیم‌؟
میانه‌روى در مصرف: چند آیه و روایت، تعریف میانه‌روى، میانه‌روى در طعام و سفر و خرید، چگونه فرزندانمان را میانه‌رو تربیت کنیم‌؟
میانه‌روى در عبادت: آیات و روایتى در این باب، مراد از این امر، مفهوم عبادت، لزوم پرهیز از سخت‌گیرى در عبادت، آسان‌گیرى در عبادت، چگونه فرزندانمان را به میانه‌روى در پرستش بار آوریم‌؟
میانه‌روى در عبادت: آیات و روایتى در این باب، مراد از این امر، مفهوم عبادت، لزوم پرهیز از سخت‌گیرى در عبادت، آسان‌گیرى در عبادت، چگونه فرزندانمان را به میانه‌روى در پرستش بار آوریم‌؟
قناعت و دورى از طمع: چند آیه و روایت، تعریف قناعت، چگونه فرزندانمان را قانع تربیت کنیم‌؟
قناعت و دورى از طمع: چند آیه و روایت، تعریف قناعت، چگونه فرزندانمان را قانع تربیت کنیم‌؟
روراستى و دورى از ریا: چند آیه و روایت، مفهوم روراستى و صراحت، چگونه فرزندانمان را صریح و روراست بار آوریم‌؟
روراستى و دورى از ریا: چند آیه و روایت، مفهوم روراستى و صراحت، چگونه فرزندانمان را صریح و روراست بار آوریم‌؟
پایدارى و پرهیز از ناپایدارى: آیات و روایاتى در این باب، مفهوم پایدارى، چگونه فرزندانمان را پایدار و مقاوم تربیت کنیم‌؟
پایدارى و پرهیز از ناپایدارى: آیات و روایاتى در این باب، مفهوم پایدارى، چگونه فرزندانمان را پایدار و مقاوم تربیت کنیم‌؟
توانایى و دلیرى: چند آیه و روایت، مفهوم توانایى، عقیده آبشخور توانایى است، انواع توانایى، چگونه فرزندانمان را توانا و شجاع پرورش دهیم‌؟
توانایى و دلیرى: چند آیه و روایت، مفهوم توانایى، عقیده آبشخور توانایى است، انواع توانایى، چگونه فرزندانمان را توانا و شجاع پرورش دهیم‌؟
پاکیزگى و پاکى: آیات و روایاتى دراین‌باره، مفهوم پاکیزگى، پاکیزگى و پاکى در عبادت و لباس و خوراک و بدن و اماکن عمومى و آمیزش جنسى، چگونه فرزندانمان را پاکیزه بار آوریم‌؟
پاکیزگى و پاکى: آیات و روایاتى دراین‌باره، مفهوم پاکیزگى، پاکیزگى و پاکى در عبادت و لباس و خوراک و بدن و اماکن عمومى و آمیزش جنسى، چگونه فرزندانمان را پاکیزه بار آوریم‌؟
امر به معروف و نهى از منکر: چند آیه و روایت، مفهوم منکر و معروف، دلیل امر به معروف و نهى از منکر، شایستگی‌هایى براى امر به معروف و نهى از منکر، چگونه فرزندان را آمر به معروف و ناهى از منکر بار آوریم‌؟
امر به معروف و نهى از منکر: چند آیه و روایت، مفهوم منکر و معروف، دلیل امر به معروف و نهى از منکر، شایستگی‌هایى براى امر به معروف و نهى از منکر، چگونه فرزندان را آمر به معروف و ناهى از منکر بار آوریم‌؟
ازخودگذشتگى و پرهیز از خودخواهى: چند آیه و روایت، مفهوم ایثار، برابرى و برادرى با دیگران در اموال، انگیزه‌‌های ازخودگذشتگى و ایثار، چگونه فرزندانمان را ازخودگذشته بار آوریم‌؟
ازخودگذشتگى و پرهیز از خودخواهى: چند آیه و روایت، مفهوم ایثار، برابرى و برادرى با دیگران در اموال، انگیزه‌‌های ازخودگذشتگى و ایثار، چگونه فرزندانمان را ازخودگذشته بار آوریم‌؟
بخشش و انفاق و دورى از خست: آیات و روایاتى دراین‌باره، صفت بخشش و کرم، صفت بخل، پاداش کرم، بدى اسراف، وجوه انفاق و نیکى، مسؤولیت انفاق و بخشش در اسلام، اصول و ضوابط انفاق، انواع کرم، چگونه فرزندانمان را کریم بار آوریم‌؟
بخشش و انفاق و دورى از خست: آیات و روایاتى دراین‌باره، صفت بخشش و کرم، صفت بخل، پاداش کرم، بدى اسراف، وجوه انفاق و نیکى، مسؤولیت انفاق و بخشش در اسلام، اصول و ضوابط انفاق، انواع کرم، چگونه فرزندانمان را کریم بار آوریم‌؟
دیگر موضوعات اخلاقى آمده در این کتاب، از این قرار است:  
دیگر موضوعات اخلاقى آمده در این کتاب، از این قرار است:  
نیکى به پدر و مادر و صله ارحام، جوانمردى، اخلاص و دورى از ریا، تقوا و خودبانى، اطاعت و پرهیز از سستى در آن، شکر و حمد، توکل به خدا، بردبارى و شکیبایى، حیا و پرهیز از وقاحت، حب و بغض، فروتنى و پرهیز از تکبر، دورى از واکاوى در اسرار مردم، پرهیز از غیبت، نمامى و بدگویى، خوشبینى و پرهیز از بدبینى، گذشت و پرهیز از کینه و حسادت و دشمنى، دورى از فریب و تقلب و احتکار، تلاش و پرهیز از تنبلى، دوراندیشى و پرهیز از شتابزدگى، خوش‌گمانى و دورى از بدگمانى، دادگرى و پرهیز از ستم<ref>رفیعی، بهروز، ص229-231</ref>.
نیکى به پدر و مادر و صله ارحام، جوانمردى، اخلاص و دورى از ریا، تقوا و خودبانى، اطاعت و پرهیز از سستى در آن، شکر و حمد، توکل به خدا، بردبارى و شکیبایى، حیا و پرهیز از وقاحت، حب و بغض، فروتنى و پرهیز از تکبر، دورى از واکاوى در اسرار مردم، پرهیز از غیبت، نمامى و بدگویى، خوشبینى و پرهیز از بدبینى، گذشت و پرهیز از کینه و حسادت و دشمنى، دورى از فریب و تقلب و احتکار، تلاش و پرهیز از تنبلى، دوراندیشى و پرهیز از شتابزدگى، خوش‌گمانى و دورى از بدگمانى، دادگرى و پرهیز از ستم<ref>رفیعی، بهروز، ص229-231</ref>.
==پانویس ==
==پانویس ==
<references/>
<references/>
خط ۷۳: خط ۵۰:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
رفیعی، بهروز، کتابشناسی تحلیلی توصیفی تعلیم و تربیت در اسلام (گزیده منابع عربی)، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، قم، چاپ یکم، 1381ش
رفیعی، بهروز، کتابشناسی تحلیلی توصیفی تعلیم و تربیت در اسلام (گزیده منابع عربی)، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، قم، چاپ یکم، 1381ش
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:فاقد اتوماسیون]]
[[رده:فاقد اتوماسیون]]