معیار الأشعار (در علم عروض و قافیه): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۹: خط ۲۹:
'''معیار الأشعار'''، از آثار خواجه نصیرالدین طوسی(طوس 579- 653ش.) است که همراه با شرح آن به نام "میزان الأفکار فی شرح معیار الأشعار" نوشته ادیب هندی؛ محمد سعدالله مفتی مرادآبادی به همت آقای محمد فشارکی تصحیح و همراه با مقدمه‌ای عالمانه منتشر شده است. نام کامل این اثر عبارت است از: "معیار الأشعار (در علم عروض و قافیه) و میزان الأفکار فی شرح معیار الأشعار". در این اثر، نویسنده مباحث ارزنده‌ای در زمینه شناسایی وزن و قافیه اشعار فارسی و عربی آورده است. گفتنی است کتاب "معیار الاشعار" تاکنون در زبان فارسی، نقشی بی‌همتا در موضوع آموزش علم عروض و قافیه ایفا کرده است.
'''معیار الأشعار'''، از آثار خواجه نصیرالدین طوسی(طوس 579- 653ش.) است که همراه با شرح آن به نام "میزان الأفکار فی شرح معیار الأشعار" نوشته ادیب هندی؛ محمد سعدالله مفتی مرادآبادی به همت آقای محمد فشارکی تصحیح و همراه با مقدمه‌ای عالمانه منتشر شده است. نام کامل این اثر عبارت است از: "معیار الأشعار (در علم عروض و قافیه) و میزان الأفکار فی شرح معیار الأشعار". در این اثر، نویسنده مباحث ارزنده‌ای در زمینه شناسایی وزن و قافیه اشعار فارسی و عربی آورده است. گفتنی است کتاب "معیار الاشعار" تاکنون در زبان فارسی، نقشی بی‌همتا در موضوع آموزش علم عروض و قافیه ایفا کرده است.
==ساختار کتاب==
==ساختار کتاب==
کتاب حاضر، از مقدمه مصحح و متن اصلی (شامل: 1- معیار الأشعار و 2- میزان الأفکار فی شرح معیار الأشعار) تشکیل شده است. روش نویسنده، توصیفی و آموزشی است. مصحح محترم در مقدمه‌اش –که زمان و مکان نگارش آن را مشخص نکرده- ویژگی‌های نسخه مورد استفاده‌اش را معرفی کرده و روش خودش را شرح داده و بعد تأکید کرده است: ... هدف اصلى تنقيح و تصحيح متن است نه صرف ضبط اختلافات با علم به اينكه بيشترشان نادرست يا مربوط به زمان‏‌هاى متأخر است كه آوردن همه اختلافات مهم و غيرمهم جز گُنده‏‌سازى و سردرگمى خواننده فايده‏اى در بر نخواهد داشت. از اين رو، نگارنده تنها اختلافات مهمّى را كه از نظر زمانى نزديك به زمان تحرير نسخه اساس بوده يا از نظر معنا درست‌‏تر تشخيص داده شده، آورده و از ذكر ساير اختلافات جزئى نامعتبر مربوط به زمان‏‌هاى متأخر، چشم پوشيده است. واقعيت امر اين است كه نسخه 702 هجرى اصحّ و احسن نسخ است و اگر اين نسخه تنقيح و تصحيح شده ارائه شود، كارى مفيد خواهد بود. ... در سال 2001 و 2002 كه نگارنده فرصت مطالعاتى خود را در ورشو مى‏‌گذراند، با دانشگاه ونيز (ايتاليا) در ارتباط مستقيم قرار گرفت و با پروفسور ريكاردو زيپولى، ايران‏شناس دانشمند و هنرمند و دستيار ايشان، دكتر استفانو به همكارى نزديك پرداخت و توفيق يافت در ونيز و دانشگاه ونيز، با اين دو ايران‏شناس به تحقيق پيرامون معيار و ميزان (قسمت قافيه) پردازد. نتيجه تحقيقات، تهيه متن منقّح قافيه معيار و ميزان همراه با تحقيقات پروفسور زيپولى و دكتر استفانو بود. تحقيقات پروفسور زيپولى به زبان انگليسى و تحقيقات دكتر استفانو به زبان ايتاليايى همراه با متن منقّح قافيه هر دو كتاب معيار و ميزان از نگارنده توسط دانشگاه ونيز به چاپ رسيد. پس از بازگشت به ايران، تحقيق در مورد معيار و ميزان ادامه يافت و آماده نشر شد. ... معيارالأشعار در علم عروض و قافيه شعر پارسى و تازى و از آثار ابوجعفر محمدبن حسن ملقب به نصيرالدّين و مشهور به خواجه نصيرالدّين طوسى (597- 672 ق) است. اين كتاب كه، چونان ديگر مولّفات خواجه، نثرى جزل و پيراسته دارد و از ترتيب و تنسيقى سخت متقن برخوردار است، به جهاتى در زبان فارسى تصنيفى يكتاست. ... ميزان‌‌الافكار، شرح معيارالأشعار، تصنيف مولا محمد سعدالله مفتى‏ مرادآبادى است كه از دانشمندان و ادباى قرن سيزدهم قمرى در هندوستان است. اين كتاب شايد تنها شرح جامع و مانعى باشد بر معيارالأشعار كه در عين ضبط متن معيارالأشعار، به توضيح مشكلات و مبهمات اين كتاب پرداخته و ... (ر.ک: مقدمه کتاب، ص11- 18) شارح مطالب متن را به صورت مزجی شرح کرده است. مصحح محترم تصاویری از نسخه خطی اثر حاضر نیز آورده است<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص25- 26- 27- 28- 29- 30- 31- 32- 33- 34- 35 </ref>.
کتاب حاضر، از مقدمه مصحح و متن اصلی (شامل: 1- معیار الأشعار و 2- میزان الأفکار فی شرح معیار الأشعار) تشکیل شده است. روش نویسنده، توصیفی و آموزشی است. مصحح محترم در مقدمه‌اش –که زمان و مکان نگارش آن را مشخص نکرده- ویژگی‌های نسخه مورد استفاده‌اش را معرفی کرده و روش خودش را شرح داده و بعد تأکید کرده است: ... هدف اصلى تنقيح و تصحيح متن است نه صرف ضبط اختلافات با علم به اينكه بيشترشان نادرست يا مربوط به زمان‏‌هاى متأخر است كه آوردن همه اختلافات مهم و غيرمهم جز گُنده‏‌سازى و سردرگمى خواننده فايده‏اى در بر نخواهد داشت. از اين رو، نگارنده تنها اختلافات مهمّى را كه از نظر زمانى نزديك به زمان تحرير نسخه اساس بوده يا از نظر معنا درست‌‏تر تشخيص داده شده، آورده و از ذكر ساير اختلافات جزئى نامعتبر مربوط به زمان‏‌هاى متأخر، چشم پوشيده است. واقعيت امر اين است كه نسخه 702 هجرى اصحّ و احسن نسخ است و اگر اين نسخه تنقيح و تصحيح شده ارائه شود، كارى مفيد خواهد بود. ... در سال 2001 و 2002 كه نگارنده فرصت مطالعاتى خود را در ورشو مى‏‌گذراند، با دانشگاه ونيز (ايتاليا) در ارتباط مستقيم قرار گرفت و با پروفسور ريكاردو زيپولى، ايران‏شناس دانشمند و هنرمند و دستيار ايشان، دكتر استفانو به همكارى نزديك پرداخت و توفيق يافت در ونيز و دانشگاه ونيز، با اين دو ايران‏شناس به تحقيق پيرامون معيار و ميزان (قسمت قافيه) پردازد. نتيجه تحقيقات، تهيه متن منقّح قافيه معيار و ميزان همراه با تحقيقات پروفسور زيپولى و دكتر استفانو بود. تحقيقات پروفسور زيپولى به زبان انگليسى و تحقيقات دكتر استفانو به زبان ايتاليايى همراه با متن منقّح قافيه هر دو كتاب معيار و ميزان از نگارنده توسط دانشگاه ونيز به چاپ رسيد. پس از بازگشت به ايران، تحقيق در مورد معيار و ميزان ادامه يافت و آماده نشر شد. ... معيارالأشعار در علم عروض و قافيه شعر پارسى و تازى و از آثار ابوجعفر محمدبن حسن ملقب به نصيرالدّين و مشهور به خواجه نصيرالدّين طوسى (597- 672 ق) است. اين كتاب كه، چونان ديگر مولّفات خواجه، نثرى جزل و پيراسته دارد و از ترتيب و تنسيقى سخت متقن برخوردار است، به جهاتى در زبان فارسى تصنيفى يكتاست. ... ميزان‌‌الافكار، شرح معيارالأشعار، تصنيف مولا محمد سعدالله مفتى‏ مرادآبادى است كه از دانشمندان و ادباى قرن سيزدهم قمرى در هندوستان است. اين كتاب شايد تنها شرح جامع و مانعى باشد بر معيارالأشعار كه در عين ضبط متن معيارالأشعار، به توضيح مشكلات و مبهمات اين كتاب پرداخته و ... <ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص11- 18</ref> شارح مطالب متن را به صورت مزجی شرح کرده است. مصحح محترم تصاویری از نسخه خطی اثر حاضر نیز آورده است<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص25- 26- 27- 28- 29- 30- 31- 32- 33- 34- 35 </ref>.
==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
برای آشنایی با نمونه‌هایی گویا از محتوا، روش و زبان و ادبیات کتاب حاضر، می‌توان به موارد ذیل توجه کرد:  
برای آشنایی با نمونه‌هایی گویا از محتوا، روش و زبان و ادبیات کتاب حاضر، می‌توان به موارد ذیل توجه کرد:  
۱٬۵۹۳

ویرایش