۱۴۶٬۵۵۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ الفاخر في شرح جمل عبد القاهر را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به الفاخر في شرح جمل عبدالقاهر منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''الفاخر في شرح جمل عبدالقاهر'''، عنوان کتابی است 2 جلدی به زبان عربی از محمد بن ابوالفتح بعلی (645-709ق)، در علم نحو | '''الفاخر في شرح جمل عبدالقاهر'''، عنوان کتابی است 2 جلدی به زبان عربی از [[بعلی، محمد ابن ابی الفتح|محمد بن ابوالفتح بعلی]] (645-709ق)، در علم نحو. | ||
شرح | این کتاب در واقع شرحی است بر کتاب «[[شرح الجمل في النحو|الجمل في النحو]]» شیخ [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|ابوبکر عبدالقاهر بن عبدالرحمن جرجانی]] (متوفی 471ق) که به «الجمل الجرجانية» یا «الجرجانية» نیز معروف است. کتاب جرجانی بر اساس نظریه عامل در 5 فصل نگاشته شده است. شارحان زیادی از جمله خود [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|جرجانی]] بر «[[شرح الجمل في النحو|الجمل في النحو]]» شرح نوشتهاند و این شروح به 17 شرح میرسد<ref>ر.ک: مدخل، ص4</ref>. | ||
مطالب کتاب بعلی به این ترتیب ارائه شده است: خطبه کتاب، شرح خطبه الجمل في النحو، شرح فصول کتاب الجمل في النحو بهحسب ترتیبی که در اصل کتاب داشته است. البته بعلی 6 باب به ابواب مطالب جرجانی افزوده که در آن وجود نداشته است و اصطلاحا این 6 باب را بر آن کتاب استدارک کرده است که عبارت است از: باب جمع تکسیر، باب تصغیر، باب نسب، باب تصریف، باب ما يجوز في ضرورة الشعر و باب الوقف<ref>ر.ک: همان</ref>. | شرح [[بعلی، محمد ابن ابی الفتح|بعلی]] در میان شروحی که بر «الجمل الجرجانية» نوشته شده، وسیعترین شرح است و [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدی]] و دیگران در هنگام نام بردن از این شرح، با عباراتی مانند «و صنّف شرحا كبيرا للجرجانية» و... به پرحجم بودن آن اشاره کردهاند<ref>ر.ک: همان</ref>. بروکلمان بهاشتباه این شرح را از بعلی بر کتاب الجمل زجاجی شمرده و اسماعیل پاشا هم این کتاب را یک مرتبه به [[بعلی، محمد ابن ابی الفتح|بعلی]] منتسب کرده و یک مرتبه هم بهاشتباه آن را از عمر بن عبدالمجید رندی دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>. | ||
مطالب کتاب [[بعلی، محمد ابن ابی الفتح|بعلی]] به این ترتیب ارائه شده است: خطبه کتاب، شرح خطبه الجمل في النحو، شرح فصول کتاب الجمل في النحو بهحسب ترتیبی که در اصل کتاب داشته است. البته بعلی 6 باب به ابواب مطالب جرجانی افزوده که در آن وجود نداشته است و اصطلاحا این 6 باب را بر آن کتاب استدارک کرده است که عبارت است از: باب جمع تکسیر، باب تصغیر، باب نسب، باب تصریف، باب ما يجوز في ضرورة الشعر و باب الوقف<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
از مهمترین ویژگیهای این شرح میتوان از دایرةالمعارفی بودن آن، سرشار بودن آن از شواهد و نقل قولهای نحوی، گرایش و حالت تعلیمی ویژه در آن و... نام برد<ref>ر.ک: همان</ref>. | از مهمترین ویژگیهای این شرح میتوان از دایرةالمعارفی بودن آن، سرشار بودن آن از شواهد و نقل قولهای نحوی، گرایش و حالت تعلیمی ویژه در آن و... نام برد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||