سير العباد الی المعاد: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

   

شاعر در این مثنوی، موضوعی فلسفی را با مدح ممدوح خود که او را نمونه انسان کامل می ‌داند، همراه کرده و برای بیان این مطلب، بعد از مقدمه و طرخ موضوع اصلی  یعنی مراحل رشد روح، به مدح وارد شده است. <ref> پیشگفتار ص 1</ref> او در صدد بوده تا حقیقت انسان را با توجه به زندگی مادی و سیر او توضیح دهد. <ref> رک: همان، ص3 </ref>

نوشتار حاضر مشتمل بر مثنوی سیر العباد الی المعاد به همراه شرح ابیات آن و همچنین شرح ابیات الحاقی و توضیحات به همراه دو مقدمه شرح از دو نسخه متفاوت و شرح اصطلاحات مقدمه شرح است.

با توجه به مدحی بودن منظومه می‌توان دریافت کرد که هدف نویسنده از مطرح کردن مساله معاد و نیز ستایش مردی زاهد و عالم که از مشایخ صوفیه است تلقین برخی اصول اخلاقی و مذهبی در قالب عباراتی منسجم به خواننده است. نویسنده در این راستا  تاثیر بیانی را بیش از معنای لفظی مد نظر داشته است. اشاره به موضوع معاد در این مثنوی گواه این است که شاعر به مفاهیمی توجه داشته که همگی بیان کننده وظایف اخلاقی و مذهبی انسان در این جهان است. نکته قابل توجه دیگر در این اثر گریز شاعر از سفر خیالی به مدح ممدوح است که او را به عنوان انسان کامل معرفی می‌کند. <ref> رک: همان، ص3-4 </ref>

این منظومه به‌طور‌کلی، درباره وجود خاکی انسان است که بعد از طی مدارج رشد تا مرحله بیداری بالا می‌رود. اولین مرحله روح گیاهی است که در دوره جنینی چون پرستاری انسان را نگهداری می‌کند. سپس روح حیوانی که بیشترین وظیفه آن گردآوری اطلاعات از جهان خارج به کمک حواس پنجگانه ظاهر و نگهداری و بهره‌مندی از آن به مدد حواس درونی است که این کار در سایه سازگای چهار عنصر طبیعی امکان‌پذیر خواهد بود<ref>همان، ص2</ref>.