۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'الذريعة ' به 'الذريعة') |
جز (جایگزینی متن - 'شيخ طوسى' به 'شيخ طوسى') |
||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
از آنجايى كه بعضى از فضلاء و علماى زمان محقق به بعضى از مسائل كتاب النهاية اشكال داشتهاند و همچنين سؤالاتى در بعضى از زمينههاى ديگر براى آنان وجود داشته، از محقق اول خواستهاند كه به صورت مختصر و با ادلۀ موجز به اين سؤالات پاسخ دهد و او نيز پذيرفته است كه به اين مطلب در خطبۀ كتاب اشاره دارد. | از آنجايى كه بعضى از فضلاء و علماى زمان محقق به بعضى از مسائل كتاب النهاية اشكال داشتهاند و همچنين سؤالاتى در بعضى از زمينههاى ديگر براى آنان وجود داشته، از محقق اول خواستهاند كه به صورت مختصر و با ادلۀ موجز به اين سؤالات پاسخ دهد و او نيز پذيرفته است كه به اين مطلب در خطبۀ كتاب اشاره دارد. | ||
با توجه به احاطۀ مؤلف به نظريات شيخ طوسى در كتابهاى المبسوط، الخلاف، تهذيب الأحكام و استبصار، كه وى مكررا از آنان نام مىبرد در واقع «النهاية و نكتها» خلاصه و چكيدهاى از نظريات شيخ طوسى و شرح و تفسير مشكلات و غوامض «النهاية» مىباشد. | با توجه به احاطۀ مؤلف به نظريات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در كتابهاى المبسوط، الخلاف، تهذيب الأحكام و استبصار، كه وى مكررا از آنان نام مىبرد در واقع «النهاية و نكتها» خلاصه و چكيدهاى از نظريات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و شرح و تفسير مشكلات و غوامض «النهاية» مىباشد. | ||
==تاريخ تأليف== | ==تاريخ تأليف== | ||
خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
گروه تحقيق كتاب موجود آقايان شيخ على مؤمن قمى، شيخ على عندليب، شيخ محمد مهدى شب زندهدار، سيد ابو الفضل بهاء الدينى، سيد على طباطبايى، حاج كمال كاتب و رعد مجيد بهبهانى بودهاند. در تمام مراحل تحقيق، علامۀ بزرگوار شيخ محمد مؤمن قمى اشراف داشتهاند. | گروه تحقيق كتاب موجود آقايان شيخ على مؤمن قمى، شيخ على عندليب، شيخ محمد مهدى شب زندهدار، سيد ابو الفضل بهاء الدينى، سيد على طباطبايى، حاج كمال كاتب و رعد مجيد بهبهانى بودهاند. در تمام مراحل تحقيق، علامۀ بزرگوار شيخ محمد مؤمن قمى اشراف داشتهاند. | ||
زندگىنامۀ شيخ طوسى (قده) به قلم آقا بزرگ تهرانى (م 1389 ق) كه در سال 1376 نوشته شده و همينطور زندگىنامۀ محقق حلى بوسيلۀ شيخ محمد آصفى نيز در مقدمۀ كتاب آمده شده است. | زندگىنامۀ [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) به قلم آقا بزرگ تهرانى (م 1389 ق) كه در سال 1376 نوشته شده و همينطور زندگىنامۀ محقق حلى بوسيلۀ شيخ محمد آصفى نيز در مقدمۀ كتاب آمده شده است. | ||
==تقسيمات مطالب== | ==تقسيمات مطالب== | ||
تقسيمبندى مباحث كتاب، نظير كتاب «النهاية» شيخ طوسى (قده) مىباشد و مؤلف تقسيم چهارگانۀ مباحث فقهى به عبادات، معاملات، ايقاعات و احكام را كه در شرايع الإسلام آمده است در اين كتاب ذكر ننموده است. | تقسيمبندى مباحث كتاب، نظير كتاب «النهاية» [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) مىباشد و مؤلف تقسيم چهارگانۀ مباحث فقهى به عبادات، معاملات، ايقاعات و احكام را كه در شرايع الإسلام آمده است در اين كتاب ذكر ننموده است. | ||
البته در مقدمۀ ناشر آمده است كه: لا بد من الإشارة إلى هذا الأمر من أن نكت النهاية بمنزلة الشرح الكتاب النهاية و لذلك وضعناه في هامش النهاية و لأجل التحفظ على ترتيب كتاب النهاية جعلنا كل هامش في الموضع الذي يتناسب مع متن النهاية و لم يراع ترتيب النكت. (النهاية و نكتها، ج 188/1 مقدمۀ ناشر). | البته در مقدمۀ ناشر آمده است كه: لا بد من الإشارة إلى هذا الأمر من أن نكت النهاية بمنزلة الشرح الكتاب النهاية و لذلك وضعناه في هامش النهاية و لأجل التحفظ على ترتيب كتاب النهاية جعلنا كل هامش في الموضع الذي يتناسب مع متن النهاية و لم يراع ترتيب النكت. (النهاية و نكتها، ج 188/1 مقدمۀ ناشر). | ||
خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
1 - آزاد انديشى | 1 - آزاد انديشى | ||
انقياد مؤلف در برابر ادلۀ شرعى در كنار آزاد انديشى وى كتاب «النهاية و نكتها» را از ساير كتب فقهى آن زمان ممتاز كرده است. وى با دقت كم نظيرى به بررسى اقوال و نظريات شيخ طوسى (قده) پرداخته است براى روشن شدن اين مطلب به ذكر بعضى از عبارتهاى كتاب مىپردازيم. | انقياد مؤلف در برابر ادلۀ شرعى در كنار آزاد انديشى وى كتاب «النهاية و نكتها» را از ساير كتب فقهى آن زمان ممتاز كرده است. وى با دقت كم نظيرى به بررسى اقوال و نظريات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) پرداخته است براى روشن شدن اين مطلب به ذكر بعضى از عبارتهاى كتاب مىپردازيم. | ||
در كتاب ديات: هذا شيء ذكره المفيد رحمه اللّه في كتاب المقنعة و الشيخ رحمه اللّه في النهاية، و لم أقف به على أصل، و نحن في مقام المطالبة للشيخين رحمها اللّه بدليل ذلك. (ج 65/3). | در كتاب ديات: هذا شيء ذكره المفيد رحمه اللّه في كتاب المقنعة و الشيخ رحمه اللّه في النهاية، و لم أقف به على أصل، و نحن في مقام المطالبة للشيخين رحمها اللّه بدليل ذلك. (ج 65/3). | ||
خط ۱۷۴: | خط ۱۷۴: | ||
4 - احاطه به نظريات قدما | 4 - احاطه به نظريات قدما | ||
سراسر كتاب در برگيرندۀ نظريات فقهاى عظام از قدماء و متأخرين زمان مؤلف و نظريات مختلف شيخ طوسى در كتب مختلف او است كه نشان از احاطۀ مؤلف به نظريات آنان دارد كه به چند نمونه اشاره مىشود. | سراسر كتاب در برگيرندۀ نظريات فقهاى عظام از قدماء و متأخرين زمان مؤلف و نظريات مختلف [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در كتب مختلف او است كه نشان از احاطۀ مؤلف به نظريات آنان دارد كه به چند نمونه اشاره مىشود. | ||
لكن الشيخ رحمه اللّه تبع في جميعها وضع الشيخ المفيد رحمه اللّه في المقنعة، فالشيخ يتبع الآثار، و قد سبقه الشيخ المفيد رحمه اللّه على هذه الأخبار في المقنعة، ذكر الشيخ في المبسوط، للشيخ في هذه قولان، و قد صرح في مسائل الخلاف، و هو اختيار ابن بابويه و الشيخ المفيد رحمها اللّه. | لكن الشيخ رحمه اللّه تبع في جميعها وضع الشيخ المفيد رحمه اللّه في المقنعة، فالشيخ يتبع الآثار، و قد سبقه الشيخ المفيد رحمه اللّه على هذه الأخبار في المقنعة، ذكر الشيخ في المبسوط، للشيخ في هذه قولان، و قد صرح في مسائل الخلاف، و هو اختيار ابن بابويه و الشيخ المفيد رحمها اللّه. |
ویرایش