۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'سر آغاز' به 'سرآغاز') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
بدينسان [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، ضرورت نشر معارف قرآن و لزوم تفسير آن را -كه مسئوليّتى است بزرگ بر دوش عالمان و متفكران اسلامى- به‌عنوان انگيزه خود در نگارش تفسير معرّفى مى‌كند. | بدينسان [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، ضرورت نشر معارف قرآن و لزوم تفسير آن را -كه مسئوليّتى است بزرگ بر دوش عالمان و متفكران اسلامى- به‌عنوان انگيزه خود در نگارش تفسير معرّفى مى‌كند. | ||
== تفسير | == تفسير ابن كثير در گفتار عالمان == | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
«در ميان تفاسير مأثور پس از تفسير طبرى-بلكه در برخى امور برتر از آن-تفسير [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] است. دقت در اسناد، سادگى عبارات، از جمله مزاياى اين تفسير است». | «در ميان تفاسير مأثور پس از تفسير طبرى-بلكه در برخى امور برتر از آن-تفسير [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] است. دقت در اسناد، سادگى عبارات، از جمله مزاياى اين تفسير است». | ||
== روش تفسيرى | == روش تفسيرى ابن كثير == | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
مفسر در ابتدا در ضمن مقدمه‌اى مفصّل، درباره تفسير و چگونگى تفسيرپذيرى قرآن، منابع تفسيرى و... سخن گفته و سپس وارد تفسير سوره‌ها مى‌شود. [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، در آغاز تفسير سوره‌ها در ضمن فصلى از جايگاه سوره در ميان سور قرآن و فضيلت قرائت آن، سخن مى‌گويد و روايات وارد شده در اين زمينه را مى‌آورد. آنگاه به نامهاى آن سوره اشاره مى‌كند و اخبار مربوط به اين مطلب را ياد مى‌كند. رواياتى كه به‌طور كلّى نشانگر محتواى سوره يا مطالب عام درباره سوره باشند نيز، در همين قسمت مى‌آيد. آنگاه يك يا چند آيه را آورده به تفسير آنها بر اساس روشى كه آورديم مى‌پردازد، و در تبيين واژه‌ها و تشريح معانى ريشه‌اى كلمات به لغت عرب و اشعار شاعران استناد مى‌جويد، و در توضيح و تفسير آيات، به اقوال مفسّران نيز، پرداخته، گاه به نقد و بررسى آنها دست مى‌يازد. [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، به مباحث كلامى، فقهى نيز، با همان روش ويژه خويش پرداخته است كه به آنها اشاره خواهيم كرد. | مفسر در ابتدا در ضمن مقدمه‌اى مفصّل، درباره تفسير و چگونگى تفسيرپذيرى قرآن، منابع تفسيرى و... سخن گفته و سپس وارد تفسير سوره‌ها مى‌شود. [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، در آغاز تفسير سوره‌ها در ضمن فصلى از جايگاه سوره در ميان سور قرآن و فضيلت قرائت آن، سخن مى‌گويد و روايات وارد شده در اين زمينه را مى‌آورد. آنگاه به نامهاى آن سوره اشاره مى‌كند و اخبار مربوط به اين مطلب را ياد مى‌كند. رواياتى كه به‌طور كلّى نشانگر محتواى سوره يا مطالب عام درباره سوره باشند نيز، در همين قسمت مى‌آيد. آنگاه يك يا چند آيه را آورده به تفسير آنها بر اساس روشى كه آورديم مى‌پردازد، و در تبيين واژه‌ها و تشريح معانى ريشه‌اى كلمات به لغت عرب و اشعار شاعران استناد مى‌جويد، و در توضيح و تفسير آيات، به اقوال مفسّران نيز، پرداخته، گاه به نقد و بررسى آنها دست مى‌يازد. [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، به مباحث كلامى، فقهى نيز، با همان روش ويژه خويش پرداخته است كه به آنها اشاره خواهيم كرد. | ||
== جايگاه نقل در تفسير | == جايگاه نقل در تفسير ابن كثير == | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
و در ذيل آيه 2 از سوره نساء، در تفسير ''' «حوباً كبيراً» ''' معنائى را با اسناد از پيامبر مى‌آورد و مى‌گويد: اين روايت، به‌خاطر وجود «محمد بن يوسف كندى» در سند آن ضعيف است. در ذيل آيه 85 از سوره «انبياء» هم پس از نقل روايتى مى‌گويد: اين روايت را، «صحاح سته» نياورده‌اند و در اسناد آن نيز «غرابت» است. از اين موارد در تفسير [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] بسيار است و اين از جمله برجستگى‌هاى تفسير اوست. | و در ذيل آيه 2 از سوره نساء، در تفسير ''' «حوباً كبيراً» ''' معنائى را با اسناد از پيامبر مى‌آورد و مى‌گويد: اين روايت، به‌خاطر وجود «محمد بن يوسف كندى» در سند آن ضعيف است. در ذيل آيه 85 از سوره «انبياء» هم پس از نقل روايتى مى‌گويد: اين روايت را، «صحاح سته» نياورده‌اند و در اسناد آن نيز «غرابت» است. از اين موارد در تفسير [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] بسيار است و اين از جمله برجستگى‌هاى تفسير اوست. | ||
== اسرائيليات در تفسير | == اسرائيليات در تفسير ابن كثير == | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
و چون اين نيز نه با عصمت ملائكه همخوانى دارد و نه با اصول مسلّمه عقيدتى، ناچار توجيه مى‌كند و ردّ مى‌شود. ولى اگر اينان، بجاى روى آوردن به بافته‌هاى مغزهاى بيمار اسرائيليات‌آفرينان، كه خودش اين همه خطر و تأثير ناهنجارشان را فرياد كرده است و عالمان سهل‌انگار و روايت‌هاى آنان، به اهل‌البيت(ع) مراجعه می‌كردند كه «أهل‌البيت أدرى بما في البيت» و براى ورود به ديار علم، دانش و تفسير، از در ورودى آن عاقلانه مى‌رفتند و سر به آستان على و فرزندانش مى‌سودند، به اين ياوه‌سرائيها مبتلا نمى‌شدند. او در داستان ايّوب نيز، به همان راه رفته و حق را از باطل باز نشناخته است. با اين همه «تفسير [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]» در عرضه اين بخش از منابع تفسيرى، از سالم‌ترين تفسيرهاى نقلى است. | و چون اين نيز نه با عصمت ملائكه همخوانى دارد و نه با اصول مسلّمه عقيدتى، ناچار توجيه مى‌كند و ردّ مى‌شود. ولى اگر اينان، بجاى روى آوردن به بافته‌هاى مغزهاى بيمار اسرائيليات‌آفرينان، كه خودش اين همه خطر و تأثير ناهنجارشان را فرياد كرده است و عالمان سهل‌انگار و روايت‌هاى آنان، به اهل‌البيت(ع) مراجعه می‌كردند كه «أهل‌البيت أدرى بما في البيت» و براى ورود به ديار علم، دانش و تفسير، از در ورودى آن عاقلانه مى‌رفتند و سر به آستان على و فرزندانش مى‌سودند، به اين ياوه‌سرائيها مبتلا نمى‌شدند. او در داستان ايّوب نيز، به همان راه رفته و حق را از باطل باز نشناخته است. با اين همه «تفسير [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]» در عرضه اين بخش از منابع تفسيرى، از سالم‌ترين تفسيرهاى نقلى است. | ||
== تفسير | == تفسير ابن كثير و اهل‌البيت == | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
بهر حال، موضع [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] در تمام اين‌گونه آيات، يا ترديد، تكذيب، تحريف، تبديل و تضعيف اسناد و يا جرح راويان است. اين همه از هر كس شگفت نباشد از [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، كه دستى در جرح و تعديل دارد و در تفسيرش نيز، آهنگش بر «درايت» است و نه صرفاً «روايت» بسى شگفت است. | بهر حال، موضع [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] در تمام اين‌گونه آيات، يا ترديد، تكذيب، تحريف، تبديل و تضعيف اسناد و يا جرح راويان است. اين همه از هر كس شگفت نباشد از [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، كه دستى در جرح و تعديل دارد و در تفسيرش نيز، آهنگش بر «درايت» است و نه صرفاً «روايت» بسى شگفت است. | ||
== تفسير | == تفسير ابن كثير و مسائل كلامى == | ||
| خط ۱۴۸: | خط ۱۴۸: | ||
به هر حال چنان‌كه گفتيم، مسائل كلامى در «تفسير [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]» جلوه بارزى ندارد و از آنجا كه آهنگ او در تفسيرش نقلى است، اگر گاهى نيز، به اين ميدان وارد شده، بيشتر نقل اقوال و روايات است تا اظهار نظر و تحليل و بررسى. | به هر حال چنان‌كه گفتيم، مسائل كلامى در «تفسير [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]» جلوه بارزى ندارد و از آنجا كه آهنگ او در تفسيرش نقلى است، اگر گاهى نيز، به اين ميدان وارد شده، بيشتر نقل اقوال و روايات است تا اظهار نظر و تحليل و بررسى. | ||
== تفسير | == تفسير ابن كثير و مسائل فقهى == | ||
[[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، در فقه زبردست بود. در شرح حال وى آورده‌اند، كه او كرسى درس فقه داشته و فتوا مى‌داده است. و برخى او را با عنوان «محدث الفقهاء» ستوده‌اند. بدينسان طبيعى است كه پرداختن به مسائل فقهى در تفسير وى جايگاه شايسته‌اى داشته باشد و چنين نيز هست. | [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، در فقه زبردست بود. در شرح حال وى آورده‌اند، كه او كرسى درس فقه داشته و فتوا مى‌داده است. و برخى او را با عنوان «محدث الفقهاء» ستوده‌اند. بدينسان طبيعى است كه پرداختن به مسائل فقهى در تفسير وى جايگاه شايسته‌اى داشته باشد و چنين نيز هست. | ||
| خط ۱۶۹: | خط ۱۶۹: | ||
== نسخه‌شناسى == | == نسخه‌شناسى == | ||
كارهاى انجام شده درباره تفسير [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]: | كارهاى انجام شده درباره تفسير [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]: | ||