۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'گي' به 'گی'
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''') |
جز (جایگزینی متن - 'گي' به 'گی') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
باب‌هاى نخستين كتاب به ابتلاى پيغمبران و برگزيدگان و صبر ايشان بر بلا و مواظبت بر دعا اختصاص يافته و پر از آيات قرآنى و احاديث و ادعيه مناسب است. سپس در شرح حال كسانى كه به غضب سلطان گرفتار شده و كسانى كه از حبس و اسارت رهائى يافته، و آنها كه پس از خوابى بشارت دهنده به گشايش رسيده‌اند نوشته است. | باب‌هاى نخستين كتاب به ابتلاى پيغمبران و برگزيدگان و صبر ايشان بر بلا و مواظبت بر دعا اختصاص يافته و پر از آيات قرآنى و احاديث و ادعيه مناسب است. سپس در شرح حال كسانى كه به غضب سلطان گرفتار شده و كسانى كه از حبس و اسارت رهائى يافته، و آنها كه پس از خوابى بشارت دهنده به گشايش رسيده‌اند نوشته است. | ||
نویسنده جزئيات مهمى از ضعف خلافت عباسى و تغييرات ناگهانى و سريع دستگاه وزارت را از قول وزراى دوران كه مستقيماً با سياست روز در تماس بوده‌اند نقل كرده است. در چند باب آخر گاهى از قول ساكن اهوازى و تاجر بغدادى به وقايع مضحك و حوادث عجيب و غريب با خلاصى‌هاى اتفاقى معجزآسا بر مى‌خوريم. در واقع در اين داستان‌ها در زمينه‌هاى پر مخاطره، گرداب وحشت و ترس در كنار بهشت امن و عدالت، موفقيت شيرين و دل چسب در قرب شكست تلخ | نویسنده جزئيات مهمى از ضعف خلافت عباسى و تغييرات ناگهانى و سريع دستگاه وزارت را از قول وزراى دوران كه مستقيماً با سياست روز در تماس بوده‌اند نقل كرده است. در چند باب آخر گاهى از قول ساكن اهوازى و تاجر بغدادى به وقايع مضحك و حوادث عجيب و غريب با خلاصى‌هاى اتفاقى معجزآسا بر مى‌خوريم. در واقع در اين داستان‌ها در زمينه‌هاى پر مخاطره، گرداب وحشت و ترس در كنار بهشت امن و عدالت، موفقيت شيرين و دل چسب در قرب شكست تلخ زهرآگین و شجاعت و بى‌باكى در جوار ترس قرار گرفته است. صحنه وقوع بيشتر حوادث بغداد، كوفه، بصره، اهواز، و مراكز مهم ديگر است. | ||
جلد پنجم كتاب مجموعه‌اى از اشعار برگزيده است كه ظاهراً رابطه‌اى با مفهوم گشايش داشته‌اند. | جلد پنجم كتاب مجموعه‌اى از اشعار برگزيده است كه ظاهراً رابطه‌اى با مفهوم گشايش داشته‌اند. | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
«الفرج بعد الشدة» تنها نام كتاب نيست، بلكه يكى از «انواع ادبى» در ادبيات عرب به شمار مى‌آيد كه تنوخى نيك مى‌شناخته است. سه نفر، تأليفاتى به همين نام داشته‌اند؛ نخستين آنها ابوالحسن على بن محمد مداينى است كه فقط پنج يا شش ورق جمع آورد و نام آن را «فرج بعد الشده و الضيق» نهاد. دومى ابوبكر عبدالله بن محمد، معروف به [[ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] است كه به جمع اخبار و احاديث در توكل و صبر بر بلا و مواظبت بر دعا و نظاير آن همت گماشت و بيست ورق از اين دست گرد آورد. نفر سوم قاضى ابى الحسين عمر بن محمد ابن يوسف الازدى است كه بيشتر مطالب مداينى را با مطالبى از خود همراه تعداد قليلى ابيات مناسب در پنجاه ورق به همان نام جمع كرد. | «الفرج بعد الشدة» تنها نام كتاب نيست، بلكه يكى از «انواع ادبى» در ادبيات عرب به شمار مى‌آيد كه تنوخى نيك مى‌شناخته است. سه نفر، تأليفاتى به همين نام داشته‌اند؛ نخستين آنها ابوالحسن على بن محمد مداينى است كه فقط پنج يا شش ورق جمع آورد و نام آن را «فرج بعد الشده و الضيق» نهاد. دومى ابوبكر عبدالله بن محمد، معروف به [[ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] است كه به جمع اخبار و احاديث در توكل و صبر بر بلا و مواظبت بر دعا و نظاير آن همت گماشت و بيست ورق از اين دست گرد آورد. نفر سوم قاضى ابى الحسين عمر بن محمد ابن يوسف الازدى است كه بيشتر مطالب مداينى را با مطالبى از خود همراه تعداد قليلى ابيات مناسب در پنجاه ورق به همان نام جمع كرد. | ||
برترى كتاب [[تنوخی، محسن بن علی|تنوخى]] به تأليفات مشابهش بر كسى پوشيده نيست و | برترى كتاب [[تنوخی، محسن بن علی|تنوخى]] به تأليفات مشابهش بر كسى پوشيده نيست و دربرگیرنده مطالب ديگر كتب، البته كامل‌تر از آنهاست. ساده و روانى متن كتاب يكى از امتيازات بسيار خوب كتاب است. | ||
از سه كتابى كه قبلا با همين نام تأليف شده در كتاب استفاده شده است و از كتب ديگرى نيز مانند: الآداب الحميده والاخلاق النفيسه ابى جعفر طبرسى، [[الأغاني|الاغانى]] [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابى فرج اصفهانى]]، [[الوزراء و الكتّاب|الوزراء والكتّاب]] [[جهشیاری، محمد بن عبدوس|ابى عبدالله محمد بن عبدوس الجهشيارى]] آورده شده است. در برخى موارد هم تنها نام مؤلفش را نوشته و نامى از كتاب به ميان نياورده است. هم‌چنين از اساتيدى مثل ابى‌بكر محمد بن يحيى و ابى الفرج على بن حسین اصفهانى و ابى عمر الزاهد كه اجازه نقل اخبار داشته نقل خبر كرده است. | از سه كتابى كه قبلا با همين نام تأليف شده در كتاب استفاده شده است و از كتب ديگرى نيز مانند: الآداب الحميده والاخلاق النفيسه ابى جعفر طبرسى، [[الأغاني|الاغانى]] [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابى فرج اصفهانى]]، [[الوزراء و الكتّاب|الوزراء والكتّاب]] [[جهشیاری، محمد بن عبدوس|ابى عبدالله محمد بن عبدوس الجهشيارى]] آورده شده است. در برخى موارد هم تنها نام مؤلفش را نوشته و نامى از كتاب به ميان نياورده است. هم‌چنين از اساتيدى مثل ابى‌بكر محمد بن يحيى و ابى الفرج على بن حسین اصفهانى و ابى عمر الزاهد كه اجازه نقل اخبار داشته نقل خبر كرده است. | ||